Tüm eş durumu nakil taleplerinin karşılanması hukuken zorunlu mudur?

Şanlıurfa'da görev yapan bir öğretmen, özel sektörde çalışan eşinden dolayı İzmir'e nakil olmak istemiş ancak, nakil talebi reddedilmiştir.

İlk derece idare mahkemesinde açılan davada, mahkeme, talebin kadro durumuna bakılmaksızın karşılanması gerektiği gerekçesiyle, Milli Eğitim Bakanlığı işlemini iptal etmiştir.

Bakanlık bu dosyayı temyiz etmiş ve temyiz istemi geçtiğimiz aylarda karara bağlanmıştır. Buna göre, Danıştay 2. Dairesi, genel çerçeve yönetmelik ve kurumsal yönetmelik hükümleri bağlamında, hizmet gerekleri gözetilmeden atanması halinde norm kadro fazlası olunması nedeniyle, nakil talebinin karşılanamamasında hukuka aykırılık görmemiştir.

İŞTE MAHKEME KARARI

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE

Esas No : 2014/519
Karar No : 2017/1153

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : Milli Eğitim Bakanlığı / ANKARA
Vekili : .......

Karşı Taraf (Davacı) : ...

İsteğin Özeti : Şanlıurfa İdare Mahkemesince verilen 21/08/2013 günlü, E:2012/3548, K:2013/1768 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Cevabın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : Naile Kamış
Düşüncesi : Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi'nce işin gereği düşünüldü:

Dava; Şanlıurfa ili, .. ilçesi ... İlkokulu'nda sınıf öğretmeni olarak görev yapmakta olan davacının, eşinin İzmir ilinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4'üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışıyor olması nedeniyle 2012 yılı mazeret tayini döneminde, elektronik ortamda yapmış olduğu iller arası eş durumu mazeret tayini talebinin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Şanlıurfa İdare Mahkemesi'nin 21/08/2013 günlü, E:2012/3548, K:2013/1768 sayılı kararıyla; ailenin korunması, huzur ve refahı için gerekli tedbirlerin alınmasının tüm kurumlar için Anayasal bir yükümlülük olduğu ve bu yükümlülüğü yerine getirmede tanınmış herhangi bir istisnanın da Anayasa'da yer almadığı dikkate alındığında; davacının, eşinin İzmir ilinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4' üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışıyor olması gerekçe gösterilerek eş durumu mazereti gerekçesiyle yapılan iller arası eş özrüne dayalı atanma talebinin, davacının eşinin Yönetmelikle belirlenen son iki yıllık süre içerisinde 360 gün sigortalı olma şartını taşıdığı hususu dikkate alınarak kadro durumuna bakılmaksızın öncelikli olarak yerine getirilmesi gerektiğinden, dava konusu işlemde eşitlik, hakkaniyet ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

Davalı idare, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasının istemektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 72. maddesinin 1. fıkrasında; "Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye'nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır."; ikinci fıkrasında, "Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yerede 74 ve 76. maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır."; beşinci fıkrasında ise, "Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı hazırlar. " hükmü yer almaktadır.

06/05/2010 günlü, 27573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin, "Özür durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 35. maddesi, 1. fıkrasında; "Öğretmenler, sağlık, eş ve öğrenim durumu özürleri nedeniyle özür gereklerinin karşılanabileceği yerlere yer değiştirme isteğinde bulunabilirler. Ancak bu özürler nedeniyle yer değişikliği istekleri, hizmet gerekleri ile özür durumlarının birlikte karşılanması temelinde değerlendirilir.", İkinci fıkrasında da; "İl içinde ve iller arasında yapılacak özür durumuna bağlı yer değiştirmelere ilişkin duyuru ve başvuruları birlikte alınır. Yer değiştirme suretiyle atamalar, öğretmenlerin tercihleri dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğü esas alınarak yapılır." kuralı öngörülmüştür.

Dosyasının incelenmesinden, Şanlıurfa ili, ... ilçesi .. İlkokulu'nda sınıf öğretmeni olarak görev yapmakta olan davacının, şantiye şefi olan eşinin İzmir ilinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4'üncü maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışıyor olması nedeniyle 2012 yılı mazeret tayini döneminde, elektronik ortamda İzmir iline yapmış olduğu iller arası eş durumu mazeret tayini talebinin reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İzmir ilinde açık sınıf öğretmeni normu bulunmadığı, bu halde hizmet gerekleri gözetilmeden atanması halinde norm kadro fazlası olacağı yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca dikkate alındığında, davacının eşinin görev yaptığı İzmir iline yer değiştirme talebinin 2012 Ağustos eş durumu özrüne bağlı yer değiştirme döneminde elektronik ortamda "tercih talebinde bulunabileceği bir okul açılmamak suretiyle" reddine ilişkin dava konusu işlemde mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığından, anılan işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile Şanlıurfa İdare Mahkemesince verilen 21/08/2013 günlü, E:2012/3548, K:2013/1768 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibariyle yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun'la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme'ye gönderilmesine, tebliğ tarihini izleyen (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.