Yargıtay: İstinaf'ın hapis cezaları da bozulabilsin

Oya ARMUTÇU

KANUN YARARINA BOZMA NE DEMEK

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 309 ve 110. maddelerine göre "Kanun yararına bozma"; sulh ceza hakimliği, asliye ceza mahkemesi veya ağır ceza mahkemesince verilen, istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşen kararlarda istenebiliyor. Kesinleşen bu kararı, Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, "Hukuka aykırılık var" diyerek Yargıtay'a taşıyabiliyor. Bu yolla adli hatalar önlenirken, hukuka aykırılıklar da giderilebiliyor. Özellikle Kabahatler Kanunu kapsamındaki cezalar için bu yol kullanılabiliyor

İSTİNAF KARARLARI KAPSAM DIŞI

İstinaf mahkemelerinden geçerek kesinleşen 5 yıl ve altı hapis cezası verilen davalar için bu yol kullanılamıyor. Buna göre, trafik hız sınırını ihlal eden, kırmızı ışıkta geçen, yasak yere park eden bir kişi aldığı bu idari para cezasının iptali için ilgili hukuk yollarını kullandıktan sonra "Kanun yararına bozma"yı kullanabiliyor. Bu yolla cezanın kalkması ya da hafifletilmesi mümkün olabiliyor.

Ancak trafikte dikkatsizlik ve tedbirsizlik sonucu ölüme sebebiyet verdiği için beş yıl ve altı ceza alan, istinaf yoluyla cezası kesinleşen kişi, yargılanmasında adli hata yapılsa bile kanun yararına bozma yoluna başvuramıyor. Bu durumda hatalı yargılama da yapılsa dosya, Yargıtay'a taşınamıyor.

200 LİRALIK CEZA ÖRNEĞİ

Başkan Özkepir, 100-200 liralık idari para cezaları için bile başvurabilen bu yolun istinaftan geçen beş yıl ve altı hapis cezaları için kapalı olmasının çelişki olduğunu söyledi. Özkepir, ülkede kanunların eşit olarak uygulanmasının sağlanması amacıyla CMK'daki bu sınırlamanın kaldırılmasını istedi. Özkepir, Adalet Bakanlığı'na yaptığı başvuruda özetle şunları kaydetti:

"Bölge adliye mahkemelerinin kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlıkların ve kanuna aykırılıkların giderilebilmesi için CMK'nın kanun yararına bozma hükümlerini düzenleyen 309. maddesinde değişiklik yapılıp 'istinaf veya' kelimelerini madde metninden çıkartılarak bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı da kanun yararına bozma kanun yoluna başvurma olanağı sağlanmalıdır. Böyle bir düzenleme ülke genelinde kanunların eşit olarak uygulanmasına katkıda bulunacağı gibi kararlardaki kanuna açıkça aykırılık hallerinin giderilmesini sağlayacaktır."

Adalet Bakanlığı da yıllık olarak kanun yararına bozma yoluyla verilen kararları hakim ve savcılara yol göstermesi için kitap şeklinde bastırarak teşkilata dağıtıyor.

HAPİS YERİNE PARA CEZASI

Yargıtay 8. Ceza Dairesi kararı 9 Kasım 2016: Sanık tarafından şehirlerarası otoyolun kenarında otlatılan büyükbaş hayvanlardan birinin yola çıkması sonucu maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiği somut olayda, kişilerin hayatı ve sağlığı açısından somut bir tehlikenin meydana gelmemiş olması nedeniyle TCK'nun 177. maddesindeki bu suçun yasal unsurlarının oluşmadığı, mahkumiyet kararının kanun yararına bozularak, bu cezanın günlüğü 20 TL'den 1800 TL idari para cezası şeklinde uygulanmasına karar verildi.

SON 24 SAATTE NE OLDU?