Daire başkanı iken uzmanlığa atanan memur, ek gösterge farkını ödemek zorunda mıdır?

Yüksek ek göstergeli bir görevde iken daha düşük ek göstergeli bir göreve atanan memur, aradaki ek gösterge farkını ödemek zorunda mıdır?

Genelde devlet memurları çalışma süreleri içerisinde değişik unvanlarda görev yapabilmektedirler. Bu bazen sınavla girilen görevler olabilmekle beraber, atanma suretiyle yapılan görevlerde olabilmektedir.

Örneğin; 2200 ek göstergeli Şube Müdürü iken 3600 ek göstergeli Daire Başkanı, Genel Müdür Yardımcısı unvanlarına atanıp bu görevlerinden sonra da yine Şube Müdürü, Uzman, Müşavir gibi 2200 ek göstergeli göreve tekrar atananlar olabilmektedir.

Örneğin: Genel Müdür , Genel Müdür Yardımcısı iken Müşavir kadrolarına atananlar olabilmektedir.

Bu durumda ilgililer yüksek ek göstergeli görevlerinden daha düşük ek göstergeli görevlere atandıklarında Sosyal Güvenlik Kurumu kesintileri yine yüksek ek gösterge üzerinden olmaktadır. Bu durum ise ilgililerin görev aylıklarının biraz da olsa azalmasına neden olabilmektedir.

Şu şekilde örneklendirelim: 6400 ek göstergeli görevden 2200 ek göstergeli bir göreve gelme durumunda 4200 puanlık bir fark oluşur. Bu farkın Kurum karşılığı tutarı da dahil olan SGK. kesintileri toplamı diyelim 1500 TL. Bu 1500 TL. SGK. kesintisi tutarını Kurum karşılık tutarı payı da dahil tamamını memur kendisi karşılar. Her memur maaş katsayısı arttığında verdiğimiz tahmini tutar da artar.

Peki, bu durumda ilgililer yüksek ek göstergeden kesinti yapılmamasını talep etme hakları var mıdır?

Konu ile ilgili kurallar 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununda bulunur. Bu kanunun Ek 67 nci maddesi hükmü şu şekildedir.

"Daha önce atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. Bu Kanunun 12 nci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç, atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz.

,,,,,,,."

Hükmün Yorumu:

-Memurlar daha önce atanmış veya seçilmiş oldukları görevlerden dolayı yüksek ek göstergeye sahip iseler, bu memurlar yüksek göstergeli görevlerinden düşük ek göstergeli bir göreve atandıklarında yüksek ek göstergeden dolayı oluşacak kesenek ve kurum karşılık farklarının tamamını ödemek durumunda kalmaktadırlar.

Yani, 3600 ek göstergeli daire başkanlığı görevini 7 ay yapmış bir kişi, daha sonra 2200 ek göstergeli bir göreve atandığında aradaki 1400 puanlık farktan dolayı oluşacak olan kesenek ve karşılık farklarının tamamı görev maaşından kesilir ve Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilir. Bu uygulama bu memurun emeklilik aşamasına kadar devam eder, daha önce sona ermez. Emeklilik işlemleri de yüksek ek göstergeli görevinden dolayı yapılır.

Peki yüksek ek göstergeli bir görevden ek göstergesiz bir göreve atanma durumu olursa ne olur?

Bu durumda da yine aynı şekilde SGK. kesintilerinin tamamı ilgililerden karşılanır. Ancak burada karşılaştırılacak bir fark bulunmadığından yüksek ek göstergenin tamamı fark olarak değerlendirilmektedir. Bizce madde metninde atanılan alt görevin de ek göstergesinden bahsedilmektedir, ancak atanılan alt görevin ek göstergesi bulunmamaktadır. Dolayısıyla ek göstergesi olmayan bir göreve günümüz uygulamalarında pek rastlanılmadığından maddenin yeniden dizayn edilmesinin uygun olacağını değerlendirmekteyiz. .

Sonuç olarak değerlendirmemiz: Yüksek ek göstergeli görevleri müktesep hak olarak kazanan daha sonra alt görevlere atanan memurların SGK. kesintileri yüksek ek göstergeden yapılır ve kendileri karşılar. Kesinti yapılmamasını talep etmeleri mevcut hüküm uyarınca mümkün olamayacağını söyleyebiliriz..

Not: Bu değerlendirmelerimiz tamamen 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kurallarına tabi olan memurlar için geçerlidir.

Yeni memurlar, yani 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa memur olup 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kurallarına tabi olanlar için geçerli değildir. Yeni memurlarda bu tür durumlar bulunmaz. Yeni memurlar çalışma süreleri içerisinde hangi ünvanda ne kadar kalmış hesabı yapılmaz. Yeni memurların çalışma süreleri içerisindeki görev aylıklarının az veya çok oluşu emekli aylıklarını belirlemede büyük önem arz eder. Emekli ikramiyelerinde eski memur yeni memur için değişikliğe uğratmaz.