Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Ana Statüsü
Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Ana Statüsü
14 Şubat 2018 ÇARŞAMBA
Resmi Gazete
Sayı : 30332
ANA STATÜ
Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünden:
TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ
ANA STATÜSÜ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Ana Statünün amacı; Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi'nin (TEMSAN) faaliyet alanı ve görevleri, organları, teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirakleri ile bunlar arasındaki ilişkileri ve ilgili diğer hususları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 - (1) Bu Ana Statü; TEMSAN'ın, faaliyet alanı ve görevleri, organları ve teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirakleri, tasfiye, denetim, idari, mali ve personele ilişkin hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 - (1) Bu Ana Statü, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu Ana Statüde geçen;
a) Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanını,
b) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
c) Bağlı ortaklık: Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketleri,
ç) İktisadi devlet teşekkülü "Teşekkül": Sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan, kamu iktisadi teşebbüsünü,
d) İşletme: Müesseselerin ve bağlı ortaklıkların mal ve hizmet üreten fabrika ve diğer birimlerini,
e) İştirak: İktisadi devlet teşekküllerinin veya kamu iktisadi kuruluşlarının veya bağlı ortaklıklarının, sermayelerinin en az yüzde onbeşine, en çok yüzde ellisine sahip bulundukları anonim şirketleri,
f) Kamu iktisadi kuruluşu "Kuruluş": Sermayesinin tamamı Devlete ait olup tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsünü,
g) Kamu iktisadi teşebbüsü "Teşebbüs": İktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşunun ortak adını,
ğ) Kümelenme: Kendi aralarında bazı benzerlikler, bağlar veya çeşitli ticari ve üretimsel ilişkiler bulunan işletme ve şirketlerin aynı coğrafi alanda faaliyetlerini gerçekleştirmesi yoluyla kurdukları işbirliği gruplarını,
h) KHK: 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnameyi,
ı) Müessese: Sermayesinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olup, ona bağlı işletme veya işletmeler topluluğunu,
i) Sanayi İşbirliği Programı (SİP): Yenilik, yerlileşme ve/veya teknoloji transferinin sağlanması amacıyla ilgili mevzuatında belirtilen SİP kategorileri altında gerçekleştirilen işlem ve faaliyetleri,
j) TEMSAN: Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi'nin kısa adını,
k) Teşekkül: Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi'ni,
l) AR-GE: 4691 sayılı Kanunda tanımlandığı haliyle araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yazılım dahil yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları,
m) ÜR-GE: Ürün geliştirme, mevcut bir ürünü veya o ürünün kullanılışını daha iyi hale getirmek için yürütülen tüm çalışmaları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Teşekkülün Yapısı, Faaliyet Alanı ve Görevleri
Teşekkülün yapısı
MADDE 5 - (1) TEMSAN; tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir iktisadi devlet teşekkülüdür. Teşekkülün teşkilat yapısı bu Ana Statü'nün ekinde yer alan (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Teşekkül; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabidir.
(3) Teşekkül; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi değildir.
(4) Teşekkülün merkezi Ankara'dadır. Merkezin yeri Yüksek Planlama Kurulu kararı ile değiştirilebilir.
(5) Teşekkülün sermayesi 275.000.000 TL (ikiyüzyetmişbeşmilyon Türk Lirası) olup, sermayesinin tamamı Devlete aittir. Sermayesi, ilgili Bakanlığın teklifi üzerine Yüksek Planlama Kurulu kararı ile değiştirilir.
(6) Teşekkülün ilgili olduğu Bakanlık, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıdır.
(7) Teşekkül, Başbakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile Başbakanlık veya diğer bakanlıklarla ilgilendirilebilir.
Teşekkülün faaliyet alanı ve görevleri
MADDE 6 - (1) Devletin genel enerji politikası içinde ülke ekonomisine azami katkıyı sağlamak, çalışmalarını verimlilik ve karlılık ilkelerine göre yürütmek amacıyla teşkil edilen Teşekkülün faaliyet alanları aşağıda gösterilmiştir.
a) Her çeşit türbin, generatör ve transformatörleri yapmak,
b) Her çeşit basınçlı kazan ve tanklar ile buhar kazanları yapmak,
c) İnşaat işlerine ait projeleri hazırlamak, inşaat işlerini yapmak,
ç) Çelik konstrüksiyon işleri ve makine imalatları yapmak,
d) Elektrik nakil hattı ve emsali teçhizatlarının projelendirme, imal ve montajını yapmak,
e) Her türlü otomasyon sistemlerinin projelendirilmesi ve kurulması işlerini anahtar teslimi esasına göre yapmak,
f) Şalt merkezleri ve şalt cihazlarını, şalt sahaların projelendirilmesi, imali ve montaj işlerini anahtar teslimi esasına göre yapmak,
g) Elektrik motorları ve pompalarını yapmak,
ğ) Enerji üretim, iletim ve dağıtımı ile ilgili her çeşit teçhizatı üretmek, ticaretini yapmak,
h) Enerji santrallerinin fizibilitesini çıkarmak, projelendirmek, ihtiyaç duyulan ekipmanın imali ve tedarikini sağlamak başta olmak üzere enerji santrallerinin ihtiyaçlarına ilişkin her türlü ticari faaliyeti yapmak, bu santralleri tesis etmek, müşavirlik ve gözetmenlik hizmeti vermek, testlerini yapmak, devreye almak, her türlü bakım, onarım ve rehabilitasyon işlerini yapmak,
ı) Enerji sektöründe üretim, iletim, depolama ve dağıtım tesisleri ile endüstriyel tesisler için her türlü mal, hizmet danışmanlık ve yapım işlerini üstlenmek, bu tesislerde kullanılan ekipmanlara ve sistemlere ait test, AR-GE ve ÜR-GE faaliyetlerini gerçekleştirmek,
i) Bakanlık tarafından belirlenen güç ve türüne göre lisanslı ve/veya lisanssız elektrik üretim tesislerine ilişkin proje onay ve kabul işlemlerini Bakanlık adına yürütmek,
j) Enerji sektöründe ihtiyaç duyulan akredite test laboratuvarı kurmak ve laboratuvar hizmeti vermek,
k) Test ve imal edilmiş ürünlere rapor ve uygunluk belgesi düzenlemek ve bu konuda kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektöre müşavirlik, danışmanlık, gözetmenlik, raporlama, test ve benzeri hususlarda hizmet vermek,
l) Faaliyet alanına giren kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerle verilen görevler ve bu görevlerle ilgili olarak Yönetim Kurulunca uygun görülen faaliyetleri yapmak.
(2) Teşekkül, yukarıdaki faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için;
a) Teşekkülün amacı doğrultusunda gerekli plan ve programları hazırlar ve takip eder, uygulama stratejilerini tespit eder ve gerçekleştirilmesini sağlar, bu hizmetlerin yerine getirilmesi ve geliştirilmesi için mali kaynakları temin eder ve bunları arttırır,
b) Müessese ve işletmelerin ihtiyaç duyacağı her türlü mal ve hizmetin yurt içi ve yurt dışından alınması ile ilgili usul ve esasları belirler, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştiraklerde üretilen her türlü mal ve hizmetin yurt içi ve yurt dışında pazarlanması ve satılması faaliyetini yürütür, yürüttürür, koordine eder.
c) Gayrimenkulleri tasarruf eder, kiralar, kiraya verir, kendisine ait veya üçüncü kişilerin maliki oldukları taşınmazlar üzerinde ipotek, intifa ve irtifak hakları, gayrimenkul mükellefiyeti ve sair hakları tesis eder. Diğer her türlü ayni, sınai ve fikri hakları üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir. Bu haklar ile ilgili olarak mali, ticari ve iktisadi taahhütlere girer.
ç) Müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirakler arasında koordinasyonu sağlar, çalışmaların verimli ve karlı olarak yerine getirilmesinin şartlarını oluşturur ve bunların kanun, tüzük, kararname, yönetmelik, yönerge, kalkınma planları ve yıllık programlar çerçevesinde gelişmelerini sağlayacak tedbirler alır ve verilen diğer işleri yapar,
d) Müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerce üretilecek ve satışa sunulacak ürünlerle ilgili fiyat ve tarifeleri tespit eder,
e) Müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerin, işletme bütçesi tekliflerini faaliyet alanına giren konularda aldıkları iştirak kararlarını inceleyerek onaylar, yatırımların genel ekonomi ve enerji politikalarına uyumunu sağlar,
f) Döküm, dövme, işleme, imal, fabrika, imalathane, atölye ve servis istasyonları kurar veya işletir,
g) Gerekli yedek parça, takım, makine ve teçhizatı ithal ve ihraç eder veya ettirir, satın alır, kiralar, atıl olanları satar veya kiraya verir,
ğ) Kara nakliyatı için gerekli vasıtalar satın alır, ithal veya imal ettirir, kiralar veya kiraya verir,
h) İlgili mevzuat kapsamında, yurt içinde ve yurt dışında kurulmuş ve kurulacak olan ortaklıklara, şirketlere iştirak eder ve kurulmuş şirketleri ve teşebbüsleri tamamen veya kısmen hibe veya devir alır,
ı) Faaliyet alanları ile ilgili olarak AR-GE ve ÜR-GE çalışmaları yapar, bu amaçla yurt içine ve yurt dışına personelini gönderebilir,
i) Faaliyet alanları ve Bakanlık tarafından verilen görevler ile ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerle her türlü işbirliği ve teknoloji transferi sözleşmeleri imzalayabilir.
j) Taşınmaz malları ile kaynak ve irtifak haklarını ilgili kanun hükümleri uyarınca kamulaştırma yetkisine sahiptir.
k) Kümelenme çalışmaları yapabilir, bu çalışmalara katılabilir, küme içerisinde işbirliği ve ticaret yapabilir, SİP'e dahil olabilir.
(3) Teşekkül, amaç ve faaliyetlerini doğrudan doğruya veya müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirak ve diğer birimleri eliyle de yerine getirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teşekkülün Organları
Teşekkülün organları
MADDE 7 - (1) Teşekkülün organları, yönetim kurulu ve genel müdürlüktür.
(2) Yönetim kurulu, Teşekkülün en yüksek seviyede yetkili ve sorumlu karar organıdır.
(3) Genel müdürlük, Teşekkülün yetkili ve sorumlu yürütme organıdır.
Teşekkül yönetim kurulunun oluşumu
MADDE 8 - (1) Yönetim kurulu bir başkan ve beş üyeden oluşur.
(2) Genel müdür, yönetim kurulu başkanıdır. İlgili Bakanın teklifi üzerine ortak karar ile atanır.
(3) Yönetim kurulu üyelerinden; ikisi ilgili Bakanın, biri Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, ikisi teşebbüs genel müdür yardımcıları arasından ilgili Bakanın teklifi üzerine ortak karar ile atanır.
(4) Genel müdürün bulunmadığı hallerde, genel müdürün yönetim kurulu üyeleri arasından görevlendireceği vekil yönetim kuruluna başkanlık yapar.
Yönetim kurulu üyelerinin nitelikleri, görev süreleri ve yönetim kurulunun toplanması
MADDE 9 - (1) Teşekkül yönetim kurulu üyeliklerine atanacakların, Devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarına sahip, yükseköğrenim yapmış ve teşekkülün faaliyet alanı ile ilgili idari ve mesleki ihtisasa sahip olmaları şarttır. Ancak, ilgili Bakanın teklifi üzerine atanan üyelerden birinde idari veya mesleki ihtisasa sahip olma şartı aranmaz.
(2) Teşekkül yönetim kurulu başkan ve üyeleri; bir başka teşebbüste yönetim kurulu üyesi olamaz ve rakip kuruluşlar ile menfaat ilişkisi içinde bulunamaz.
(3) Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıldır. Görev süresi sona erenler tekrar atanabilirler. Atandıkları usule göre görevlerinden alınabilirler. Süre dolmadan üyeliğin boşalması veya üyelik için aranan niteliklerin ve şartların kaybedilmesi halinde, kalan süreyi tamamlamak üzere atama yapılır.
(4) Yönetim kurulunun toplantı yeri Teşekkülün merkezidir. Yönetim kurulu, önceden karar almak kaydıyla bir başka yerde de toplanabilir.
(5) Yönetim Kurulu, genel müdürün daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alır. Oylarda eşitlik halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Toplantı günü ile saatini de gösteren gündem yönetim kurulu başkanı tarafından tespit edilerek toplantıdan en az yirmi dört saat önce üyelere dağıtılır. Yönetim Kurulu kararıyla gündemde değişiklik yapılabilir.
(6) Yönetim Kurulu üyeleri de kurul kararı alınmasına gerek görülen konuların görüşülmesi ve karara bağlanmasıyla ilgili olarak önerge verebilirler ve önerge en geç ilk yönetim kurulu toplantısının gündemine alınır.
(7) Olağanüstü hallerde yönetim kurulu, beşinci ve altıncı fıkralarda belirtilen gündeme göre genel müdürün daveti üzerine toplanabilir.
(8) Yönetim kurulunda oylar, kabul ve ret şeklinde kullanılarak imza altına alınır. Çekimser oy kullanılamaz. Ret oyu kullanan üye, kararın altına ret gerekçesini yazarak imzalar.
(9) Yönetim Kurulu başkan ve üyelerinin bütün toplantılara katılmaları esastır. Yönetim kurulu üyelerinden mazereti olanların toplantıdan evvel, mazeretlerini yönetim kurulu başkanlığına bildirmesi gerekir. Arka arkaya dört toplantıya veya bir yıl içinde toplam on toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üyeler istifa etmiş sayılır. Yerlerine kalan süreyi tamamlamak üzere 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre atama yapılır.
(10) Toplantıya katılmayan üyeler yazılı olarak veya vekil tayin etmek suretiyle oy kullanamazlar.
(11) Yönetim Kurulu kararları, noter tarafından onaylı karar defterine tarih ve sıra numarası altında yazılır. Karar defterinin her sayfası toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır.
(12) Yönetim Kurulu kararlarının en geç bir ay içinde karar defterine yazılıp imza işleminin tamamlanması gerekir.
Teşekkül yönetim kurulunun görevleri ve yetkileri
MADDE 10 - (1) Yönetim kurulunun görevleri ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
a) Kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, kalkınma planı ve yıllık programlar ile bu Ana Statü ve diğer düzenlemeler çerçevesinde Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerinin faaliyetlerini verimli ve karlı olarak yerine getirmeleri için gerekli şartları oluşturacak esasları ve işletme politikalarını, Teşekkülün vizyonunu, misyonunu, hedef ve stratejilerini belirlemek, belirlenen amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak,
b) Teşekkülün idari, mali ve teknik yönden düzenli, verimli ve etkin faaliyette bulunabilmesi için gerekli tedbirleri almak,
c) Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletmeler arasında koordinasyonu sağlayacak kararları almak,
ç) Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerine ait yıllık program, bilanço ve netice hesapları ile yıllık ve uzun vadeli çalışma programlarına uygun olarak hazırlanan faaliyet raporlarını onaylayarak ilgili mercilere sunmak,
d) Teşekkülün, bağlı ortaklığın ve işletmelerinin yıllık çalışma programı ve performans hedeflerini görüşüp karara bağlamak, çalışmaları izlemek, değerlendirmek ve yılsonu faaliyet raporunu onaylamak, performans hedeflerine ulaşma yeterliliğini değerlendirmek,
e) Teşekkül faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülebilmesi için Teşekkülün teşkilat yapısını belirlemek ve gerekli organizasyonu ve çalışma usullerini belirleyerek ilgili yönetmelik ve yönergelerin yürürlüğe girmesini sağlamak,
f) Genel müdürün teklifi üzerine, Teşekkül ana organizasyon şemasında, genel müdür yardımcılarından sonraki birinci ve ikinci kademede yer alan görevlere kadar genel müdürlük üst birimlerinin kurulmasına veya kaldırılmasına karar vermek,
g) Genel müdürün teklifi üzerine, bağlı ortaklığın genel müdür yardımcıları, hukuk müşaviri, daire başkanlıkları, müessese ve işletme müdürleri ile yönetim kademesindeki diğer personelin atamalarını yapmak,
ğ) Personele ilişkin hükümler başlıklı 32 nci maddedeki esaslar çerçevesinde, Teşekkül ve bağlı ortaklık çalışanlarının ücretlerini tespit etmek,
h) Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletme bünyesinde üretilen mal ve hizmet fiyatlarını tespit etmek,
ı) Teşekkülün ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin satın alma yetki limitlerini belirlemek,
i) Teşekkülün ihtiyaçları için taşınmaz alınması, satılması, takas edilmesi, kamulaştırılması, kendisine veya başkasına ait taşınmazlar üzerinde ipotek tesis edilmesi veya kaldırılması, kiralanması veya kiraya verilmesi, ayni ve fikri hakların alınması ve satılmasına karar vermek,
j) Genel Müdürlük çalışmalarını izlemek.
(2) Yönetim Kurulu gerekli gördüğü takdirde yetkilerinin bir bölümünü sınırlarını açıkça belirterek Genel Müdüre devredebilir. Ancak yetki devri Yönetim Kurulunun sorumluluğunu kaldırmaz.
Genel Müdürlük
MADDE 11 - (1) Genel Müdürlük;
a) Genel Müdür,
b) Genel müdür yardımcıları,
c) Ana hizmet birimleri, danışma ve denetim birimleri ile yardımcı birimlerden,
oluşur.
Genel müdürün görevleri ve yetkileri
MADDE 12 - (1) Genel müdürün görevleri ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
a) Teşekkülü; kanun, tüzük, yönetmelik ve bu Ana Statü hükümleri ile yönetim kurulu kararları doğrultusunda yönetmek,
b) Teşekkülü, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı temsil etmek ve temsil yetkisini gerektiğinde devretmek,
c) Bağlı ortaklığın genel müdür yardımcıları, hukuk müşaviri, grup müdürleri, müessese ve işletme müdürleri ile yönetim kademesindeki diğer personelin atanmalarını yönetim kuruluna teklif etmek,
ç) Teşekkülün kaynaklarının Teşekkülün amaç ve hedefleri doğrultusunda verimlilik ve karlılık esaslarına uygun olarak kullanılmasını sağlamak,
d) Teşekkül ana organizasyon şemasında, genel müdür yardımcılarından sonraki birinci ve ikinci kademede yer alan görevlere kadar Genel müdürlük üst birimlerinin kurulması veya kaldırılmasını yönetim kuruluna teklif etmek; üçüncü ve daha alt kademede yer alan görevlere kadar birimler ile müessese ve işletmelerdeki birimlerin kurulması, değiştirilmesi veya kaldırılmasını onaylamak,
e) Genel müdür yardımcılarının iş bölümünü belirlemek,
f) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini ve zamanını belirlemek, toplantıları idare etmek,
g) Yönetim Kurulu kararlarının zamanında ve etkinlikle yerine getirilmesini sağlamak ve genel müdürlük faaliyetleri hakkında yönetim kurulunu bilgilendirmek,
h) Teşekkülün ihtiyaçları yazılım ve diğer ürünlerin satın alınması ve kiralanması ile hizmet alımına karar vermek.
(2) Genel müdür, yönetim kurulunun alt mercilere devredilemeyeceğini belirterek verdiği yetkiler hariç, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Ancak, yetki devri genel müdürün sorumluluğunu kaldırmaz.
(3) Kanun ve diğer mevzuat hükümlerine göre belirtilen mercilerden izin alınmasını gerektiren konularla ilgili yetki devri bu iznin alınmasından sonra yapılır.
Genel müdür yardımcılarının atanması
MADDE 13 - (1) Teşekkülün faaliyet konusuna uygun yeterli sayıda genel müdür yardımcısı bulunur.
(2) Genel müdür yardımcısı sayısı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile değiştirilebilir.
(3) Teşekkül genel müdür yardımcılarının atanması, nitelikleri, görev yetki ve sorumlulukları hakkında personel ile ilgili kanun, KHK ve diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
(4) Genel müdür yardımcıları; ilgili Bakanın teklifi üzerine ortak karar ile atanır.
Genel müdür yardımcılarının görevleri ve yetkileri
MADDE 14 - (1) Genel müdür yardımcıları,
a) Teşekkül faaliyetlerini genel müdür adına ve genel müdürün emir ve talimatlarına göre yerine getirmek,
b) Koordinasyonuna verilen görevlerin zamanında ve etkin olarak yerine getirilmesini sağlamak, gerekli talimatları vermek ve uygulanmasını sağlamakla,
görevli ve yetkilidirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Müesseseler
Müesseselerin kurulması ve nitelikleri
MADDE 15 - (1) Sermayesinin tamamı Teşekküle ait işletmeler müessese halinde teşkilatlandırabilir.
(2) Müesseselerin kurulması, kaldırılması, diğer müesseselerle birleştirilmesi, çalışma konularının genişletilmesi veya daraltılması, sermayelerinin arttırılması veya azaltılması, işletme müdürlüğüne dönüştürülmesi; Teşekkül genel müdürünün teklifi ve yönetim kurulunun kararıyla olur.
(3) Müesseseler, Teşekkül yönetim kurulunun görüşü alınarak ilgili Bakanlığın teklifi üzerine Yüksek Planlama Kurulu kararı ile bağlı ortaklık veya iştirak haline getirilebilir.
(4) Müesseseler, statülerinin ticaret sicillerine kayıt ve ilanı ile tüzel kişilik kazanır.
(5) Müesseselerin statüsünde, müessesenin ticaret unvanı, çalışma alanı, idare merkezi, tahsis edilmiş sermayesi ve sorumluluğunun sermayesi ile sınırlı olduğu hususlar yer alır.
(6) İşletmelerin müessese; müesseselerin bağlı ortaklık haline getirilmesine ve benzeri her türlü yapı değiştirmeye ait işlemler her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.
(7) Müesseseler, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir.
(8) Müesseseler, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi değildir.
Müesseselerin organları
MADDE 16 - (1) Müesseselerin organları; yönetim komitesi ve müessese müdürlüğüdür.
(2) Yönetim komitesi, müessesenin en yüksek seviyede karar organıdır.
(3) Müessese müdürlüğü, müessesenin yetkili ve sorumlu yürütme organıdır.
Müessese yönetim komitesi
MADDE 17 - (1) Yönetim komitesi bir başkan ve dört üyeden oluşur.
(2) Yönetim komitesinin başkanı müessese müdürüdür.
(3) Yönetim komitesinin üyeleri müessesenin üst seviyedeki yöneticileri arasından, teşebbüs genel müdürünün teklifi üzerine yönetim kurulunca atanır.
(4) Müessese yönetim komitesi üyeliklerine atanacakların, teşebbüs yönetim kurulu üyelerinin nitelik ve şartlarına sahip olmaları gerekir.
Yönetim komitesinin görev ve yetkileri ile toplanması
MADDE 18 - (1) Yönetim komitesi; Teşekkülce tespit edilen esaslara, işletme bütçesi ve programlara uygun olarak, verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda müessesenin yönetimini sağlayacak kararları almakla görevli ve yetkilidir.
(2) Toplantı yeri müessese merkezidir. Teşekkül genel müdürünün izni ve müessese ile ilgili başka bir yerde de toplanabilir.
(3) Yönetim komitesi, başkanın daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Toplantı günü ile saatini de gösteren gündem başkan tarafından tespit edilerek toplantıdan en az yirmi dört saat önce üyelere dağıtılır. Yönetim komitesi kararıyla gündemde değişiklik yapılabilir.
(4) Yönetim komitesi üyelerinden en az ikisinin, görüşme konularını gösteren yazılı önergesi üzerine belli günler dışında da toplantı yapılabilir.
(5) Yönetim komitesi, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve kararlarını çoğunlukla alır. Oylarda eşitlik halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış olur.
(6) Yönetim komitesinden karar alınmasını gerektiren konulara ait teklifler müessese müdürü tarafından komiteye getirilir ve gündeme alınır.
(7) Yönetim komitesi başkan ve üyelerinin bütün toplantılara katılmaları esastır. Mazereti olanların durumları toplantıya ait tutanakta belirtilir.
(8) Olağanüstü hallerde üçüncü fıkrada belirtilen gündeme göre başkanın daveti üzerine toplanabilir.
(9) Müessese müdürü herhangi bir yönetim komitesi kararının uygulanmasında ciddi sakıncalar gördüğü ve bu kararda komitece ısrar edildiği takdirde, konunun önce Teşekkül genel müdürü tarafından incelenmesini isteyebilir. Genel müdür gerekli görürse konunun Teşekkül yönetim kurulunca incelenerek kesin çözüme kavuşturulmasını ister. Bu hususta Teşekkül genel müdürünün talimatı alınıncaya veya Teşekkül yönetim kurulu karar verinceye kadar yönetim komitesi kararı uygulanmaz. Teşekkül genel müdürünün talimatına veya Teşekkül yönetim kurulu kararına uyulması zorunludur.
Müessese müdürü
MADDE 19 - (1) Müessese müdürü, Teşekkül genel müdürünün teklifi üzerine yönetim kurulunca atanır.
(2) Müessese müdürü olarak atanabilmek için en az dört yıl kamu kurum ve kuruluşlarında olmak üzere toplam asgari sekiz yıl başarı ile çalışmış olmak ve genel müdürde aranan diğer niteliklere sahip bulunmak gerekir.
Müessese müdürünün görev ve yetkileri
MADDE 20 - (1) Müessese müdürü; müesseseyi, kanun, tüzük, yönetmelik hükümleri ile Yönetim kurulu ve yönetim komitesi kararları doğrultusunda yönetir.
(2) Müessese müdürü, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı müesseseyi temsil eder. Temsil yetkisini gerektiğinde devredebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İşletmeler, Bağlı Ortaklıklar ve İştirakler
İşletmelerin kuruluşu
MADDE 21 - (1) İşletmeler, Teşekkül genel müdürünün teklifi ve yönetim kurulunun kararı ile kurulur.
Bağlı ortaklıkların kuruluşu
MADDE 22 - (1) Bağlı ortaklıklar;
a) Bir müessesenin bağlı ortaklık haline getirilmesi,
b) Teşekkülün, iştiraklerdeki hissesinin yüzde ellinin (% 50) üstüne çıkması,
c) Teşekkülün, sermayesinde yüzde elliden (% 50) fazla hisseye sahip olduğu yeni bir şirket kurulması,
şeklinde oluşur.
(2) Mevcut müesseselerin veya işletmelerin bağlı ortaklık haline getirilmesi Yüksek Planlama Kurulu, yeni bağlı ortakların kurulması ise Bakanlar Kurulu Kararı ile olur.
Bağlı ortaklıklara uygulanacak hükümler
MADDE 23 - (1) Sermayelerinin en az yüzde doksanbiri (% 91) Teşekküle ait olan bağlı ortaklıkların genel kurulu ve denetçileri bulunmaz.
(2) Özel kesim; bağlı ortaklıktaki hisse oranı yüzde yirmi (% 20) ile yüzde kırk (% 40) arasında ise yönetim kurulunda bir üye, yüzde kırk (% 40) ve daha fazla ise iki üye bulundurma hakkına sahip olur.
(3) Bağlı ortaklık genel müdürü hariç, Teşekkülün payını temsil etmek üzere atanmış olan bütün yönetim kurulu üyeleri ile denetçiler başka bir bağlı ortaklık veya iştirakte yönetim, denetim ve tasfiye kurulu üyesi olamazlar.
(4) Teşekkülü temsilen, bağlı ortaklık yönetim kurulu üyesi olarak görev alacakların hisse senedi verme yükümlülüğü, Teşekkül tarafından yerine getirilir.
(5) Yönetim kurulunun toplanması ve diğer hususlarda Ana sözleşme ve yürürlükteki Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır.
(6) Bağlı ortaklık genel müdürü, Teşekkül ve bağlı ortaklık yönetim kurulunca alınan kararların uygulanması ve bağlı ortaklığın yönetiminde gereken gayret ve basireti göstermekle yükümlü ve aksine davranışlardan sorumludur.
(7) Bağlı Ortaklıkların kadrolarına, bağlı ortaklık yönetim kurulunun kararı ve Teşekkülün izni ile atama yapılır. Teşekkül ile bağlı ortaklıklar veya bağlı ortaklıkların kendi aralarındaki personel nakli, karşılıklı olarak muvafakat alınmak kaydıyla Teşekkülün izni ile yapılır.
(8) Teşekkül, bağlı ortaklık ve iştiraklere işletme organizasyonları ile bütçeleri, faaliyet raporları, plan ve programları ve işletme ile ilgili mali, idari, ticari, hukuki ve teknik konularda yardımcı olur.
(9) Teşekkül, bağlı ortaklıklar için her türlü krediyi alabilir, kefalet ve garanti verebilir, finansal yardımda bulunabilir, bunun için gerekli tedbir ve kararlar alabilir. Bunların satışlarından doğan her çeşit alacakları devir alabilir, devir ve ciro edebilir.
(10) Bağlı ortaklıkların yıllık periyodik teftişleri Teşekkül tarafından yerine getirilir. Teşekkül gerektiğinde bağlı ortaklıklarda inceleme ve soruşturma yapabilir.
(11) Bağlı ortaklık, Teşekkül yönetim kurulu tarafından tespit edilen yatırım, planlama ve pazarlama ana hedeflerine göre hareket eder.
Bağlı ortaklıkların yönetim kurulu, genel müdürü ve atamalar
MADDE 24 - (1) Bağlı ortaklıkların yönetim kurulu, genel müdür dahil beş üyeden oluşur.
(2) Bağlı ortaklıkların genel müdürleri ile kamu kesimini temsil eden yönetim kurulu üyelerinde, Teşekkül genel müdürü ve yönetim kurulu üyeleri için öngörülen nitelik ve şartlar aranır.
(3) Genel müdür, ilgili bakanın teklifi üzerine ortak kararla atanır. Bağlı ortaklık genel müdürü aynı zamanda yönetim kurulunun başkanıdır.
(4) Yönetim kurulunun en çok iki üyesi, özel kesimi oluşturan ortaklıkların hisselerinin her yüzde yirmisi (% 20) için yönetim kurulunda bir temsilci bulundurma hakkına sahip oldukları dikkate alınarak genel kurulca seçilir.
(5) Yönetim kurulunun, genel müdür ile özel kesim temsilcilerinin dışında kalan ve Teşekkülü temsil edecek üyelerinden biri Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakan, diğerleri Teşekkülün ilgili olduğu bakan tarafından atanır.
(6) Bağlı ortaklık genel müdür yardımcıları Teşekkül yönetim kurulu tarafından atanır.
Bağlı ortaklık denetçilerinin seçimi
MADDE 25 - (1) Bağlı ortaklıkların denetim kurulu üç üyeden oluşur.
(2) Özel kesimi oluşturan hisselerin toplam olarak yüzde yirmiyi (% 20) geçmesi halinde; özel kesimi temsil eden üyeler, kendi aralarında oya katılanların çoğunluğu ile bu kesimi temsilen bir üye seçerler.
(3) Denetim kurulunun geri kalan iki üyesinden biri ilgili bakanlık, diğeri Hazine Müsteşarlığının Bağlı Olduğu Bakan ve gerektiğinde üçüncü üye Teşekkül tarafından kendi mensupları arasından ya da dışarıdan atanır.
(4) Denetçilerde, yönetim kurulu üyesi için gerekli nitelik ve şartlar aranır. Ancak, denetçilerden birinde mesleki ihtisas şartı aranmayabilir.
Bağlı ortaklık yönetim kurulunun ibrası
MADDE 26 - (1) Bağlı ortaklıkların, bilanço ve kar-zarar cetvellerini hazırlamaları ve en geç Mart ayı sonuna kadar Sayıştay'a göndermeleri zorunludur.
(2) Sayıştay'ın bağlı ortaklığa ilişkin raporunu hazırlaması ve en geç Mayıs ayı sonuna kadar Teşekküle ve bağlı ortaklığa göndermesi gerekir.
(3) Bağlı ortaklık genel kurulu en geç haziran ayının sonuna kadar toplanır ve Sayıştay'ın raporunu da dikkate alarak, kararlarını verir.
(4) Genel kurul kararlarına ilişkin tutanak üç iş günü içinde Sayıştay'a gönderilir. Sayıştay bağlı ortaklık genel kurulunca alınan kararı, Teşekkül hakkında düzenleyeceği raporda değerlendirir.
İştiraklerin teşkili ve nitelikleri
MADDE 27 - (1) Teşekkül veya bağlı ortaklığın bir anonim şirkete iştiraki, Teşekkülün önerisi üzerine Yüksek Planlama Kurulu kararı ile yapılır.
(2) Bir anonim şirkete iştirak için Teşekkül veya bağlı ortaklığın şirket sermayesine katılma payının en az yüzde on beş (% 15) olması gerekir. Bu oran ortaklığın sermaye artırması halinde de yüzde on beş (% l5)'den aşağı düşürülemez.
(3) Aynı iştirake birden fazla bağlı ortaklık katılamaz.
(4) Teşekkül iştiraklerine ait hisse senetlerinin mülkiyeti Teşekküle, bağlı ortaklık iştiraklerine ait hisse senetlerinin mülkiyeti ise bağlı ortaklığa aittir.
İştiraklerin yönetimi
MADDE 28 - (1) Teşekkül ve bağlı ortaklıklara ait iştiraklerin yönetim kurullarında, Teşekkül ve bağlı ortaklığı temsilen her yüzde onbeş (% 15) hisse için en az bir üye bulundurulur. KHK'nın geçici 2 nci maddesi hükümleri saklıdır.
(2) Teşekkül ve bağlı ortaklık temsilcileri, Teşekkülün veya bağlı ortaklığın kendi mensupları arasından ve imkan dahilinde iştirakin bulunduğu yere en yakın Teşekkül veya bağlı ortaklık birimi içinde veya dışarıdan Teşekkül veya bağlı ortaklığın yönetim kurulunun göstereceği adaylar arasından seçilirler.
(3) Teşekkül veya bağlı ortaklık, 30 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen Türk Ticaret Kanunu gereğince ortakların haiz oldukları bütün haklara sahiptir.
(4) Teşekkül ve bağlı ortaklığa ait iştiraklerin bilanço ve netice hesapları, Teşekkül ve bağlı ortaklıkların yıllık faaliyet raporlarına eklenir.
(5) Teşekkül ve bağlı ortaklığın herhangi bir iştirakindeki hisse oranı % 20 ve daha az ise en az bir, % 20'den fazla ise en az iki denetçi bulunur.
ALTINCI BÖLÜM
Mali Hükümler, Tasfiye ve Denetim
Plan, program, bütçe, gelir ve giderler, bilanço, netice hesapları ve faaliyet raporları
MADDE 29 - (1) Teşekkül, yatırım ve işletme faaliyetlerini plan, program ve bütçelere dayalı olarak yürütmek ve bağlı ortaklıklarının da aynı esaslara uymasını sağlamakla yükümlüdür.
(2) Teşekkülün bağlı ortaklıklarını da kapsayan yıllık genel yatırım ve finansman programı takvim yılı başından en az yetmiş beş gün önce Bakanlar Kurulunca karara bağlanır.
(3) Teşekkül ve bağlı ortaklıkların işletme bütçeleri, her hesap dönemi için, yıllık genel yatırım ve finansman programındaki hedefler esas alınarak hazırlanır ve yönetim kurulunca onaylanır. İlgili Bakanlığın veya Teşekkülün gerekli görmesi durumunda daha uzun devreler için işletme bütçesi hazırlanabilir.
(4) Yıllık yatırım ve finansman programlarında değişiklik yapılması halinde, bu değişikliğe uygun olarak işletme bütçelerinde de gerekli düzeltmeler yapılır.
(5) Teşekkül ve bağlı ortaklıkların, kesinleşen yıllık genel yatırım ve finansman programlarının birer örneği; Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığa, Kalkınma Bakanlığına, Sayıştay'a ve ilgili bakanlıklara, işletme bütçeleri ise Genel Müdürlükçe ilgili Bakanlığa ve Sayıştay'a gönderilir.
(6) Teşekkül, kalkınma planına göre yapılması gereken yatırımlara ait mali, ekonomik ve teknik çalışmaları zamanında yaparak projelerini hazırlar ve bağlı ortaklıklarının aynı esaslar çerçevesinde hazırladıkları projeleri ekleyerek takvim yılı başından yedi ay önce ilgili Bakanlığa ve Kalkınma Bakanlığına gönderir.
(7) Teşekkül; Bağlı ortaklıklar arasında teknik projelerde ihtiyaçlar doğrultusunda standardizasyonun sağlanması amacı ile teknik yardım yapar ve koordinasyonu sağlar.
(8) İlgili Bakanlık Teşekkül ve bağlı ortaklıklarının projeleri üzerinde gerekli incelemeleri yaparak, bunları yıllık genel yatırım ve finansman programına dahil edilmek üzere aynı yılın haziran ayı sonuna kadar Kalkınma Bakanlığına ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığa gönderir.
(9) Projesi hazır olmayan yatırıma başlanamaz.
(10) Bilançolar ve netice hesapları, İktisadi Devlet Teşekkülleri Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre belirlenen tiplere uygun olarak, ait oldukları yılı izleyen üçüncü ayın sonuna kadar hazırlanır ve faaliyet raporlarıyla birlikte Sayıştay'a gönderilir.
Tasfiye
MADDE 30 - (1) 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki müessese, bağlı ortaklık, işletme ve işletme birimlerinin ve iştiraklerin tasfiyesi, devir, satış ve işletme haklarının verilmesi kararı Yüksek Planlama Kurulu tarafından verilir, bu karar 2983 sayılı Tasarrufların Teşviki ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkındaki Kanunun öngördüğü esaslara göre yine Yüksek Planlama Kurulu tarafından yürütülür.
(2) Tasfiye, devir, satış ve işletme haklarından elde edilerek Hazineye aktarılan hasılaya karşılık, tasfiye, devir, satış veya işletme hakkının verilmesi işlemine tabi değerlerin Teşekkül hesaplarında kayıtlı değeri, Teşekkülün veya bağlı ortaklığın sermayesinden tenzil edilir.
(3) Gerçek ve tüzel kişilerin Türk Ticaret Kanunundan doğan hakları saklıdır.
Denetleme
MADDE 31 - (1) Teşebbüsler, müesseseler ve bağlı ortaklıklar, Sayıştay'ın mali, idari ve teknik yönden sürekli denetimine tabidir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Personele ilişkin hükümler
MADDE 32 - (1) Teşekkül, müessese ve bağlı ortaklık personeli hakkında 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimi esaslarını düzenleyen 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.
Diğer haklar ve görevler
MADDE 33 - (1) Teşekkülün amaç ve faaliyet alanı, Hazineye intikal eden hisse senetleri, diğer haklar, tahvil çıkarma ve diğer konularda 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.
Kaldırılan Hükümler
MADDE 34 - (1) 07/08/2015 tarihli 8879 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Esas Sözleşmesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Ana statüye aykırı olmayan hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 - (1) Bu Ana Statüye aykırı olmamak üzere Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi'nin mevcut yönetmelik, yönerge ve sirküleri yenileri yürürlüğe girinceye kadar devam eder.
(2) Teşekkülün, bu Ana Statünün yayımlanmasından önce iştirak ettiği şirketlerdeki hukuki durumu ve Türk Ticaret Kanunu çerçevesindeki hakları geçerliliğini korumaya devam eder.
Yürürlük
MADDE 35 - (1) Bu Ana Statü Resmi Gazete'de yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 36 - (1) Bu Ana Statü hükümlerini Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Yönetim Kurulu yürütür.