Açığa alınan ve ihraç edilen KİT personeli göreve dönerse, başarı ücreti alır mı?
ÖZET: OHAL Kapsamında görevden uzaklaştırılan ve ihraç edilen sözleşmeli personelin göreve tekrar başlaması halinde başarı ücretinden faydalanıp faydalanamayacağı hk. ( 21/02/2018- E.1276 )
İŞTE DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞININ YENİ TARİHLİ GÖRÜŞÜ
399 sayılı KHK uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edilen personel hakkında uygulanan görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılmasından sonra kendisine ödenecek mali haklara başarı ücretinin dahil edilip edilmeyeceği ve haklarında görevden uzaklaştırıldıkları dönem için sicil raporu doldurulup doldurulmayacağı ile 679 sayılı KHK ile ihraç edilen ve 697 sayılı KHK ile görevine iade edilen personele başarı ücreti ödenip ödenmeyeceği hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep eden ilgi yazılar incelenmiştir.
Bilindiği üzere 399 sayılı KHK'nin 55'inci maddesinde "Görevden uzaklaştırılan
sözleşmeli personelin bu süre içinde hertürlü hak ve yükümlülükleri sürer. Ancak,
ilgiliye bu halin devamı süresince sözleşme ücretinin 2/3'ü ödenir." denilmiş
ve 56'ncı maddesinde ise görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılanların sözleşme
ücretinin kesilmiş bulunan 1/3 oranındaki kısmı ilgililere ödeneceği hüküm altına
alınmıştır.
Mezkur hükümlerde "sözleşme ücreti" üzerinden kesinti ve geri ödeme
yapılacağı belirtilmektedir. Anılan KHK'nin 25'inci maddesinde birinci fıkrasının
(c) bendinde "sözleşmeli personele ödenecek sözleşme ücreti? temel ücret
ile başarı ve kıdem ücretleri toplamından oluşur" denilmek suretiyle, başarı
ücretinin sözleşme ücretine dahil olduğu hükme bağlanmıştır.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamaların bir arada değerlendirilmesinden görevinden uzaklaştırılan personele görevden uzaklaştırıldığı süreler için son sicil notu üzerinden başarı ücretinin de dahil olduğu tutar üzerinden yapılan kesintinin ilgililere ödenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, 15/11/1990 tarihli ve 20696 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Kamu İktisadi Teşebbüsleri Sözleşmeli Personel Sicil ve Başarı
Değerlemesi Hakkında Yönetmeliğin Sicil ve Başarı Değerleme Dönemi başlıklı
8inci maddesinde? "Sicil ve başarı değerlemesi raporları her yılın Aralık
ayının ilk yarısı içinde doldurularak en geç 15 Aralık'a kadar bunları muhafaza
ile görevli birime teslim edilir." hükmü ve 9 uncu maddesinde "Haklarında
sicil ve başarı değerlemesi raporu düzenlenecek sözleşmeli personelin, değerlendirilmelerini
yapacak sicil amirlerinin yanında en az 6 ay çalışmış olmaları şarttır...Sicil
amirinin yanında çalışırken alınan mazeret izinleri ile yıllık izinler ve doktor
veya sağlık kurulu raporuna dayanan hastalık izinleri, hizmet içi eğitimde geçen
süreler, sicil ve başarı değerlemesi raporu düzenlenmesi için gereken 6 aylık
süreye dahildir. Şu kadar ki amirin yanında 3 ay fiilen çalışmış olmak şarttır.
Hizmet içi eğitimin veya hastalığın sicil ve başarı değerlemesi raporu
doldurmak için gerekli sürenin geçmesine imkan vermeyecek kadar uzun sürmesi
ve dolayısıyla sözleşmeli personel hakkında sicil ve başarı değerlemesi raporu
doldurma imkanının bulunmaması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere geriye
doğru en çok 3 yılın sicil ve başarı değerlemesi notlarının ortalaması esas
alınır." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan düzenlemelerden, sözleşmeli personelin sicil ve başarı değerlemesinin yapılabilmesi için asgari 6 aylık süreye ihtiyaç bulunduğu ve bu sürenin hesabında yıllık izin, hastalık izni ve hizmet içi eğitim sürelerinin dahil olacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla bu yöntem ile yapılacak bir hesaplamayla asgari 6 ay hizmeti bulunmayan sözleşmeli personelin sicil ve başarı değerlemesinin yapılması mümkün değildir. Bu sürenin tamamlanamaması neticesinde sicil ve başarı değerlemesinin mümkün olmaması halinde sadece hizmet içi eğitim ve sağlık durumlarına mahsus olarak 3 yılın sicil ve başarı değerlemesi notlarının ortalamasının esas alınacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre başarı ücreti, bir önceki sicil ve başarı değerlemesindeki fiili hizmetlerin ilgili mevzuatına göre puanlanmasına bağlı bir ücret kalemi olup hizmet içi eğitim ve sağlık durumlarına ilişkin hükümler saklıdır. Dolayısıyla, belirtilen istisnaları dışında yukarıda belirtilen asgari fiili çalışma dönemlerinin tamamlanamaması halinde başarı ücreti ödenmesine esas teşkil eden sicil ve başarı değerlemesi yapılması mümkün olmayacağından başarı ücretinin ödenmesi de mümkün olmayacaktır.
Diğer taraftan, 697 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2'nci maddesinin birinci fıkrasında "Ekli (2) sayılı listede yer alan kişiler, ilgili kanun hükmünde kararnamenin eki listelerin ilgili sıralarından çıkarılmıştır.", ikinci fıkrasında ise "İlgili kanun hükmünde kararname hükümleri, birinci fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ilgili kanun hükmünde kararnamenin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılır." denilmek suretiyle ihraç işlemlerinin KHK'nin yayımı tarihinden itibaren hüküm ve sonuçlarının kaldırılması hüküm altına alınmıştır. Anılan fıkranın devamında ise "Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilir." ifadesine yer verilerek görevine iade edilen personelin ilişiklerinin kesildiği süreler için sahip olduğu haklar sayma yoluyla belirtilmiştir.
Mezkur hükümden 697 sayılı KHK ile göreve iade işleminin geri alma niteliğinde değil kaldırma niteliğinde olduğu ve geçmişe yönelik kendine özgü düzenlemeleri içerdiği görülmektedir. Buna göre, iade kararının Resmi Gazete'de yayımlandığı tarih sonrasında ihraç işleminin ilgilinin hukuki durumu üzerinde bir sonuç doğurması mümkün değildir. Ancak, ilgilinin ilişiğinin kesildiği döneme ilişkin olarak talep edebileceği haklar anılan KHK'de sayma suretiyle gösterilmiştir.
Belirtildiği üzere başarı ücreti bir önceki sicil başarı değerlemesi döneminin fiili hizmetleri neticesinde ilgiliye ödenen bir ücret kalemidir. Başka bir ifadeyle, ilgililere fiili hizmetlerinin değerlenmesi neticesinde hak ettikleri nispette başarı ücreti bir sonraki değerleme döneminde ödenmektedir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde,
1- Görevinden uzaklaştırılan personele görevden uzaklaştırıldığı süreler için bulunması halinde bir önceki yıl sicil notu üzerinden başarı ücretinin de dahil olduğu tutar üzerinden yapılan kesintinin ilgililere ödenmesi gerektiği,
2- Görevden uzaklaştırılması sebebiyle 6 aydan az süre çalışan sözleşmeli personele göreve bu sürenin tamamlanmasını takiben sicil ve başarı değerlemesi yapılabileceği,
3- Sicil ve başarı değerlemesi yapılmasını takiben alınacak nota tekabül eden oranda başarı ücreti ödenmesi gerektiği,
4- 679 sayılı KHK ile ihraç edilen ve 697 sayılı KHK ile görevine iade edilen
personelin görevine başladığı tarih sonrasındaki sözleşme ücretleri hesaplanırken
cari yıldan önceki yıla ait sicil ve başarı değerlemesi yapılmışsa bu puana
tekabül eden tutarda başarı ücreti ödeneceği, cari yıldan önceki yıla ait bir
sicil ve başarı değerlemesi bulunmaması halinde ise başarı ücreti ödenebilmesi
için 6 aylık hizmet süresinin tamamlanması ve takiben sicil ve başarı değerlemesinin
yapılması gerektiği,
mütalaa edilmektedir.