Enflasyonla mücadeleyi öğrendik
2018, son yıllarda hiç olmadığı kadar sokak ekonomisinin konuşulduğu bir yıl oldu. Spekülatif kur ataklarını fırsat bilenlerin gıda ve giyim ürünleri başta olmak üzere yüzde 70'e varan zamları tepki çekerken, Enflasyonla Topyekün Mücadele ve Yerli Üretim Logo uygulamaları ise vatandaşın çarşı pazar alışverişinde ortak bir bilince ulaşmasını sağladı
Türkiye, son yıllarda belki de hiç olmadığı kadar bu sene çarşı ve pazarı konuştu. Yaz aylarında dolardaki hareketliliği bahane edenler, yaptıkları yüzde 70'lere varan zamlarla vatandaşın tepkisini çekti.
Spekülatif kur ataklarını fırsat bilenlerin bu tavrı, kamuoyunda bilincin artmasına neden oldu. Ekmeğin gramajıyla oynayanlar, ürün sahtecileri, stokçular derken 2018, vatandaşın ekonomisinin her zamandakinden daha fazla manşetlere taşındığı bir sene olarak hafızalara kazınacak gibi görünüyor.
ENFLASYONLA MÜCADELE VATANDAŞTAN DESTEK GÖRDÜ
Hükümetin aldığı tedbirlerle dengelenmeye başlayan piyasadaki zam fırsatçılığı, tüketici bilincinin artmasına da vesile oldu. Bu süreçte ilgili bakanlıklar ve iş dünyasının katılımıyla 'Enflasyonla Topyekün Mücadele Programı' açıklandı. Yüzlerce firmanın gönüllü yer aldığı program, vatandaşlardan yoğun destek gördü.
'YERLİ ÜRETİM LOGOSU' TÜKETİCİ BİLİNCİNİ ARTIRDI
Fahiş zamlara karşı, 'İthal malı elden bir şey gelmiyor' şeklinde bahane bulanların bu tavrı, yerli ürün kullanımı konusunda sokakta duyarlı bir tavrın gelişmesini sağladı. Kamuoyundaki duyarlılık, vatandaşların harcama alışkanlıkları da etkilendi. Ticaret Bakanlığınca Türkiye'de üretilen malların etiketlerine, 'Yerli Üretim Logosu'nun konulması zorunlu hale getirilince gözler yeniden çarşı pazara çevrildi. Tükettiğimiz ürünlerin içeriği ve üretimdeki yerlilik oranına dikkat etmeye başladık. Ürün denetimlerine halkın da katılımını sağlamak amacıyla Haksız Fiyat Artışı Şikayet Bildirimi (HFA Bildirim) Mobil Uygulaması devreye girdi. Böylece, vatandaş gördüğü haksız uygulamaları anında ve doğrudan yetkililere bildirdi.
81 BİN ÜRÜNE DENETİM
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan yıl sonu değerlendirmesinde, haksız fiyat artışlarına karşı denetimler yaptıklarına işaret ederek, yaklaşık 81 bin ürünü denetlediklerini, bunlarla ilgili 7 bin firmayla yazışma yaptıklarını, bin 800 ürünün etiketinde de hata bulunduğunu belirlediklerini bildirdi. Alo 175 Tüketici Danışma Hattı'na 57 bin kadar şikayet geldiğini aktaran Pekcan, bunun üzerine başlatılan mobil uygulamaya da 6 binin üzerinde şikayet ulaştığını ifade etti.
DÖVİZLE KİRAYA SON
Yıl içinde konuşulan konulardan bir diğeri de döviz üzerinden yapılan kiralamalar
oldu. Spekülatif kur ataklarına tedbir olarak, döviz üzerinden yapılan menkul,
gayrimenkul alım satım ve kiralama sözleşmelerinin 30 gün içinde Türk Lirası'na
dönüştürülmesine ilişkin karar alındı. İç piyasayı canlandırmak amacıyla konut
satışlarında KDV oranlarının yüzde 18'den yüzde 8'e, tapu harçlarının binde
20'den binde 15'e düşürülmesi uygulaması yıl sonuna kadar uzatıldı. 2018'de
mobilyada KDV oranı yüzde 18'den yüzde 8'e indirilirken, beyaz eşyada ÖTV oranları
da sıfırlandı. 1600 cc altı motorlu araçlarda ÖTV oranları da 15'er puan düşürüldü,
ticari araçlarda KDV oranları da yüzde 18'den yüzde 1'e indirildi.
ESNAF 2019'U BEKLİYOR
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken,
özellikle yaz aylarında belirgin olarak hissedilen ekonomik dalgalanma nedeniyle
esnaf ve sanatkarların 2018 yılını durgun geçirdiğini belirterek, "Toparlanmak
ve harekete geçmek için esnafımız 2019'u bekliyor" ifadesini kullandı.
Orhun Orhan Ünal