Üniversiteler, atama işlemlerinde, şaibeli dergileri tanımamaya başladı

Hatırlayacağınız üzere, Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selçuk Beşir DEMİR tarafından kaleme alınan makaleye göre; hakem ve editöryal süreçlerin sağlıklı işlemediği, "PREDATORY" olarak tanımlanan para karşılığı yayın yapan yırtıcı/şaibeli/sahte/fake dergilerde Hindistan ve Nijerya'dan sonra Türkiye'nin en çok yayın yapan üçüncü ülke olduğunu gündeme taşımıştık.

Bu kapsamda, öncelikle Hacettepe Üniversitesi Senatosu tarafından "...şüpheli/korsan/yağmacı/istismarcı (predatory) dergilerle ilgili olarak aldığı kararla bu tip dergi, kitap, konferans, kongre, sempozyum, kurultay kapsamında yapılan yayınların ve üstlenilen editörlük, editör yardımcılığı, yayın kurulu üyeliği, konferans düzenleme ve bildiri sunma gibi görevlerin, akademik kadrolarda yapılacak olan atama, yükseltme ve görev uzatmalarında hiçbir şekilde değerlendirilmeyeceği ve lisansüstü programlarda yerine getirmek zorunluluğu olan yayın şartları için kullanılamayacağı"nı benimsediğini ilan etmiştir.

Ayrıca söz konusu açıklamada, "PREDATORY" olarak adlandırılan dergi ve yayıncıları tespit etmenin hiç şüphesiz oldukça zor olduğu, çeşitli platformlarda listeler oluşturulmaya çalışılmış olsa da "PREDATORY" faaliyetlerini tam olarak adresleyebilen bir yapının henüz mevcut olmadığına da dikkat çekilmiştir.

Bununla birlikte, Akdeniz Üniversitesi de almış olduğu senato kararında; "... uluslararası literatürde "predatory" olarak bilinen sahte/istismarcı/avcı olarak ifade edilen dergiler, kongre, sempozyum ve benzeri etkinliklerin giderek yaygınlık kazanması ciddi bilimsel etik sorunlara yol açmaktadır. Söz konusu yapılanmalarda, temel amaç ticari kazanç olduğundan bilimsel süreçlerin uygulanması ve etik ilkeler dikkate alınmamaktadır.

"Akdeniz Üniversitesi Araştırmaları Geliştirme ve Koordinasyon Kurulu'nun (ARGEK) 05.02.2019 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda;

a) Atama ve yükseltmelerde esas alınan "Akdeniz Üniversitesi Akademik Yükselme ve Atama Kriterleri'nde yer alan tüm bilimsel etkinliklerde (makale, özet, vaka takdimi, kitap ve kitap bölümü, kongre, sempozyum vb.) sahte/istismarcı/avcı nitelikte olan akademik faaliyetlerin atama ve yükseltmelerde değerlendirmeye alınmamasının,

b) Görev uzatmalarında ve Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında verilen tüm desteklerde sahte/istismarcı/avcı nitelikte olan akademik etkinliklerin değerlendirmeye alınmamasının uygun olduğuna oy birliği ile karar verildi." denilmiştir.

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU VE ÜAK'TA BU KONUYU TEŞVİK ETMELİ !

İki büyük üniversite ile başlayan bu uygulamanın genele yayılması için başta Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve ayrıca ülkemizde doçentlik süreçleri de dikkate alındığında Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının teşvik etmesi büyük önem arz etmekte olup, "en kısa sürede" şaibeli dergilerde yapılan bilimsel çalışmaların başta atama ve yükseltmelerde olmak üzere tüm akademik değerlendirmelerde dikkate alınmaması konusunda bütün yükseköğretim kurumları bilgilendirilmelidir !

Yavuz Selim KAPLAN