Tarım Bakanlığı, mühendis diplomasını yok sayan, Bitki Islahçı Kursu uygulamasına müdahele etmeli

Tohumculuk Mevzuatındaki çelişkiler düzeltilmeli

İşin özü şu, Ziraat Fakültesinin Tarla Bitkileri veya Bahçe Bitkileri bölümlerinde veya ıslahla ilgili bölümünde 4 yıl okudunuz, bitirip diplomanızı aldınız, Ziraat Mühendislerinin görev ve yetkilerine ilişkin devletin yürürlükte olan resmi tüzüğüne göre iş yapmaya veya iş aramaya koyuldunuz, tohumculukla ilgili bir alanda iş buldunuz veya iş kurdunuz. Ülkeniz için, çalıştığınız kuruluş için bitki ıslahı çalışmaları yapmak, yeni çeşit geliştirmek istediniz ancak bu alandaki diplomanıza rağmen karşınıza "Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliğinin, 5. Maddesi" çıkarıldı ve yönetmelikteki bu maddeye göre bazı haklarınızı kullanmanız engellendi. Nasıl mı?

Şöyle; madde de geçen; "Yurt içinde veya yurt dışında en az dört yıllık eğitim veren ziraat fakültelerinden mezun olmuş ve bitki çeşitlerinin ıslahı konusunda en az üç yıl çalışmış veya Bakanlık veya Bakanlığın yetkilendirdiği bitki ıslahı ile ilgili kamu yararına çalışan kuruluşların üç ay süreli teorik ve uygulamalı olarak düzenlendiği kursta başarılı olmuş veya ıslah konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış olmak" işte bu sonradan icat edilen kural bu alanda 4 yıl süre ile eğitim görmüş ve diploma almış Ziraat Mühendislerini bazı haklarından mahrum bırakmaktadır. Yıllardır tartışılmasına rağmen bir türlü düzeltilmeyen bu çelişki maalesef artık kanıksanır olmuştur. Bu madde de "ziraat fakültelerinden mezun olmuş ve..." yerine "ziraat fakültelerinden mezun olmuş veya..." denilse sorun çözülecekken tam 10 yıldır bu madde her gündeme geldiğinde laf kalabalığıyla ötelenmektedir. Sebep; birilerinin bu iki harfin bilinçli veya bilinçsiz eksik bırakılması ile yüklü para ve rant kazanmasıdır.

Ziraat Mühendisleri, Ziraat Fakültesinde dört yıl okuyup kendi alanında birçok dersi aldığı gibi "Bitki Islahı" ile ilgili ders ve uygulamaları da alarak bu alanda tüm kanuni haklarını elde etmiş ve bu hakları kullanabilir konuma gelmiş demektir. Maddede geçen "Yurt içinde veya yurt dışında en az dört yıllık eğitim veren ziraat fakültelerinden mezun olmuş ve..." ifadesinden sonrası Ziraat Mühendisi diplomasını bitki ıslahı alanında yetersiz kılmaktadır. Aynı zamanda bu madde, bu haliyle, Ziraat Mühendislerinin görev ve yetkilerine ilişkin tüzükle de çelişmektedir. Zira tüzükte
"Tohumculuk,
Madde 3. "Orman bitkileri dışında, bitki çeşitlerinin ıslahı, tohumluklarının üretimi, pazarlaması, ithal ve ihracı aşamalarında; tescil, kontrol, sertifikalandırma ve denetimi konularında faaliyet göstermek üzere kurulan işletmelerde bu faaliyetler, sorumlu teknik eleman olarak, ziraat mühendisleri tarafından yürütülür."
diye açıkça belirtilmiştir. Bitki Çeşitlerinin Islahının Ziraat Mühendislerinin görev ve yetkileri dahilinde olduğu açıkça ortada iken bunu yok sayan bir madde ve bu maddeye dayandırılarak kamu yararına çalıştığı varsayılan bir birliğe bakanlıkça Islahçı Kursu yetkisinin verilmesi (eğer gerçekten verilmişse) ve Ziraat Mühendisi diploması olmasına rağmen bu kursun da alınması gerektiği mevzuatla zorunlu kılınması doğru bir yaklaşım mıdır?

Uygulananla, Kanunda kast edilen aynı şey mi?

Bitki Islahçı Kursunu düzenlemeye dayanak olarak gösterilen, 5553 sayılı kanunun 18. Maddesinde geçen; "Üyelerinin (birlik üyeleri) ve tohumculuk sektöründe faaliyet gösteren kişilerin, mesleki bilgi ve görgülerini geliştirmek üzere konferans, panel, kurs, seminer ve benzeri eğitim faaliyetlerinde bulunmak, kitap ve süreli yayınlar hazırlamak veya hazırlatmak" şeklindeki kanun maddesinde açık olan, birliklerin "kendi üyeleri ve kendi sektöründen isteyenlere yönelik bilgi ve görgüyü artırıcı etkinlikler" yapabileceğidir. Bu kanunda; zorunluluk, bilimsellik, geneli kapsayıcılık olmadığı gibi, bitki ıslahçılığı ile ilgili devletin verdiği veya verebileceği özel bir yetkiye yönelik bir atıf görülmemektedir. Devlet bile bile kendi verdiği diplomayı etkisizleştirecek bir yetkiyi niye başkasına versin? Birliklerin vereceği kurs kendi üyeleri dışında kimseyi bağlayamayacağı gibi devletin verdiği diplomayı da yetersiz kılacak nitelikte olmamalıdır.

Bu şartlarda Bitki Islahçı Kursunun, mevzuatta net bir karşılığı olmadığı halde zorunlu bir kursmuş gibi Birliklerce verilmesinin ve özel bir yetkiyle yetkilendirilmiş gibi bir algı oluşturulmasının anlamı ve karşılığı, Birliğin bu alanda kendilerine verilen yetkileri aşarak kendi kendilerine gelin güvey olmasından başka bir anlam ifade etmemektedir.

Eğer bütün bunlara rağmen devlet üst düzey yetkilileri böyle bir protokole imza atmışlarsa bu mevzuatları gözden geçirmelerinin yanında mevzuattaki çelişkiyi de görerek yetkileri dahilinde hareket etmeleri, ülkemiz tarımı ve tohumculuğu açısından daha faydalı olacaktır.

Bu hususta gerek mevzuatta gerek uygulamadaki diğer çelişkileri ve soruları sıralayacak olursak;

Öncelikle bitki kayıt mevzuatında geçen ve diplomaya rağmen zorunlu tutulan bu üç aylık ıslahçı eğitiminin en fazla bir haftası teorik ve kalan süre içinde de toplasan 15 günlük bir uygulama söz konusudur. Yani tüm kurs bir ay bile sürmemektedir. Bu durumda Stajyerler bile bu kurstakinden daha fazla eğitim almaktadırlar. Hem de ücretsiz!

Meselenin daha iyi anlaşılması için birkaç soru;

1- Daha önce Devlet kurumlarınca ücretsiz düzenlenen bu kurs hangi yetkiyle ve neden birliklere devredilmiştir?

2- Bu kursu organize edenler birliklerdir ancak eğitim verenler devlet enstitülerinde görevli devlet memurlarıdır. Bu durumda birliğin organize etmesinin anlamı nedir?

3- Devlet görevlileri hangi yetkiyle kim tarafından bu paralı kurslarda görevlendirilmektedir? Eğer görevlendirme uygunsa, görevlendirmedeki kıstas nedir?

4- Ziraat Mühendisi diplomasının tek başına yetersiz görüldüğü maddede, bu kursu düzenleyenler 3 aylık teorik ve uygulamalı kursu 4 yıllık ziraat fakültesi eğitiminden üstün tutmuş olmuyorlar mı?

5- Bu üç aylık kurs, mevzuatta geçen maddeye göre Islahçı yönüyle, bu alandaki Yüksek Lisan ve Doktoraya eş tutulmuş olmuyor mu?

6- Mevzuatı belirsiz olan böyle bir kursun 3 aylık eğitiminin, Bakanlıkta bitki ıslahı konusunda en az üç yıl çalışmış olan bir araştırmacı ile bir tutulması, bu alandaki diğer mevzuata ve eğitim açısından da akla ve mantığa uygun mu?

7- Eğer bu kurs yetki devri kapsamında değerlendirilecekse; üniversiteler, enstitüler, diğer bilimsel ve araştırma kuruluşları bu birliklerden her yönüyle; eğitim, öğretim, eğitmen, arazi, derslik, uygulama alanları, laboratuvar, devlet güvencesi,... gibi yönleriyle bu işi yapmada daha yetkin oldukları halde, bir ofis ve birkaç çalışanla varlıklarını sürdüren birliklerin ortaya çıkıp bu işi üstenmeleri ülkemiz tohumculuğu açısından ne kadar doğru bir yaklaşım ve uygulamadır?

40 adet Ziraat Fakültesinin ilgili bölümlerinde Bitki Islahı dersi verildiği halde, 50 tane Araştırma Enstitüsü'nde bizzat ıslah uygulamaları yapıldığı halde, ... bu işi üstendiğini varsayan birliğin, devletin teknik personelini, arazi ve uygulama alanlarını kullanarak ve sadece kağıt üzerinde organize yaparak hassasiyetten uzak ve fahiş fiyata düzenlediği kursu mevzuatta kendi uyguladığı şekliyle varmış gibi göstererek bu alanda çalışan ve çalışmak isteyenlerin bir maddeyle önünün kesilmesi ve Ziraat Mühendisi diplomasının bu alanda yetersiz görülmesi haksızlıktır. Ülkemiz tohumculuğunun gelişmesi ve Ziraat Mühendislerinin haklarının korunması için mevzuattaki bu hatanın düzeltilmesi ve konunun netleştirilmesi ve ille de böyle bir kurs düzenlenecekse ehil ellerce düzenlenmesi ülkemiz tarımının yararına olacaktır.

M. Murat GÜN