Otomotivin devleri elektrikli araç teşvikinde yarışıyor

Klasik otomobil alışkanlıklarını yıkmayı ve otomobile yepyeni bir boyut kazandırmayı amaçlayan elektrikli araç sektörünün öncü ülkeleri, otomotivde dönüşümü yakalamak için teşvikler konusunda birbiriyle yarışıyor.

Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatın hemen hemen her alanında yaşanan dijital dönüşüm ve "nesnelerin interneti", otomotiv sektöründe de kaçınılmaz gerçeklerden biri olarak değerlendiriliyor.

Klasik otomobil alışkanlıklarını yıkmak ve otomobile yepyeni bir boyut kazandırmayı amaçlayan elektrikli araç sektörü, devlet teşvikinin gerektiği en önemli alanlardan biri olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, yeni bir sektor gelistirmek ve satın alma alıskanlıklarını degistirmek icin devlet politikalarının gerekli olduğunu belirtiyor.

- e-mobilite sistemlerinin uygulanması desteklenmeli

AA muhabirinin elektrikli taşıtların analizinin yapıldığı TEB Cetelem Gözlemevi 2019 raporundan derlediği bilgilere göre, elektrikli araçlar yoğun ilgi gördükleri Çin ve Norveç'te ciddi devlet desteğiyle satılıyor.

Desteklerin cogu, elektrikli tasıtlar ve fosil yakıtlarla calısan tasıtlar arasında halen var olan maliyet farkını azaltma tesvikleri ya da yardımlarını kapsıyor. Sarj istasyonlarının altyapılarının finanse edilmesi, gerekli olan kamusal ve paylasımlı e-mobilite sistemlerinin uygulanmasının da desteklenmesi gerektiği belirtiliyor.

Çin'de devletin satın alma desteği araç başına 8 bin 700 dolara ulaşırken, Norveç'te bu destek 11 bin 500 doları aşıyor. Ayrıca, elektrikli araç sahipleri, otoyol ve feribotlardan da ücretsiz yararlanıp bazı şehirlerde otopark ücreti de ödemiyor. Ancak elektrikli araçlara ilişkin bazı ön yargılar ve belirsizliklerin devam etmesi de satın alma trendlerinde belirleyici oluyor.

- Çin'deki teşvikler

Elektrikli taşıtların geleceğinin en parlak olduğu ülkelerden Çin, tutarı 5 bin 100 dolardan 8 bin 700 dolara kadar degisebilen alım vergisi ve dolaylı vergilerden muafiyet sağlıyor. Bolgesel tesvikler, ulusal tesviklerin yüzde 50'si ile sınırlandırılırken, Çin'in bu politikasını 2020 yılına kadar piyasada oluşacak etkiye gore ayarlaması bekleniyor

Ayrıca, 7 buyuk sehirde elektrikli tasıt sayısına getirilen sınırlandırmalar kaldırılmış durumda. Bolgesel olarak, elektrikli tasıtlar, otobus seritlerini trafigin en yogun oldugu zamanlar haricinde kullanabilirken, gecis ucreti ve park alanları icin ucret de odemiyor.

- Almanya, 2020 yılına kadar 400 bin tasıta teşvik sağlamayı planlıyor

Klasik otomobilin merkezlerinden Almanya da otomotivde dönüşüme büyük önem veriyor.

Elektrikli tasıt pili alımında 4 bin avro ve fisli (plugin) hibrit tasıt alımında 3 bin avro indirim imkanı sunan Almanya, 2020 yılına kadar 400 bin tasıta kadar ya da 600 milyon avro tesvik sağlamayı planlıyor. Tesviklerin yüzde 50'sininin otomotiv ureticileri, diğer yarısının da devlet tarafından finanse edilmesi öngörülüyor.

Aynı zamanda 10 yıl icin yol vergisinden muafiyet ve 2021 sonrasında da 5 yıl muafiyet sağlanması, şirket tasıtlarına vergilerde indirim ve bolgesel olarak, ucretsiz park ve otobus seritlerine erisim başlıca teşvikler olarak öne çıkıyor.

- Fransa'da hasarsızlık indirimi modelinin hayata geçmesi bekleniyor

Fransa'da ise kişi başına salınan karbona dayalı olarak hasarsızlık indirimi modelinin hayata geçmesi bekleniyor. Buna göre, pilli elektrikli tasıtlar icin 6 bin 300 ve fisli hibrit tasıtlar icin bin avro, eski bir dizel arac ile degistirilen pilli elektrikli tasıtlar icin ve fisli hibrit araclar icin 10 bin avroya kadar hasarsızlık indiriminin sunulması ve dizel aracı fisli hibrit aracla takasta 3 bin 500 avro indirim planlanıyor.

Elektrikli tasıt satın alan sirketler icin de vergi avantajı sunulurken, devlete ait filoların yüzde 50'sinin elektrikli tasıtlardan olusacağı tahmin ediliyor.

- Birleşik Krallık ve ABD

Birleşik Krallık'ta ise tesvik modelleri, kilometre basına karbon salımına ve sıfır emisyonlu araclara dayanıyor. Pilli elektrikli tasıtlar icin 5 bin 800 dolar ve fisli hibrit tasıtlar icin de 3 bin 300 dolar teşvikin yanı sıra sürücülere bazı vergi kolaylıkları imkanı da sunuluyor.

Birleşik Krallık ayrıca, Ultra Düşük Emisyonlu Taşıtların (ULEV) uretimi ve satın alınmasını tesvik etmek icin 2015 ile 2020 yılları arasında 770 milyon dolar devlet harcaması da planlıyor.

ABD'de ise elektrikli tasıtları odullendiren ve tasıtların ortalama yakıt tuketimini azaltmaya yonelik olarak tasarlanan "Kurumsal Ortalama Yakıt Ekonomisi (CAFE)" düzenlemesi yapıldı. Elektrikli taşıt alımında 2 bin 500 dolardan 7 bin 500 dolara kadar vergi avantajı ve 9 eyalette sıfır emisyonlu tasıt uretme zorunlulugu getirildi. Bazı eyaletlerde satın alma indirimi ve vergi muafiyetleri de sağlandı.

- Norveç'te satın alma vergisinde muafiyet imkanı tanınıyor

Norveç'te ise satın alma vergisinde muafiyet imkanı tanınırken, 11 bin 600 dolar pil ile birlikte satın alındıgında elektrikli tasıta saglanan KDV muafiyeti (vergi oncesi tasıt fiyatının yüzde 25'i) ve kiralanmıs bir pile sahip elektrikli tasıtlar da bu muafiyetten faydalanabiliyor.

Fisli hibrit tasıt alımlarında da indirimler yapılırken, yol vergisi, gecisler ve vapur ucretlerinden muafiyet sağlanıyor. Pilli elektrikli tasıtlar icin bu politikanın 2020 yılına kadar devam etmesi bekleniyor.

- Güçlü teşviklere rağmen elektrikli araçlar pahalı bulunuyor

Cetelem Gözlemevi raporuna bu yıl ilk kez dahil edilen Norveç, elektrikli araç sahipliği konusunda Çin ile birlikte diğer 14 ülkeye göre oldukça mesafe katetmiş görünüyor. Otomobil satışlarının yüzde 20,9'unu elektrikli, yüzde 31,3'ünü ise şarj edilebilir ve edilemez hibritlerin oluşturduğu Norveç'te araştırmaya katılanların büyük çoğunluğu, çeşitli güçlü teşviklere rağmen elektrikli araçları pahalı bulduğunu belirtiyor.

Benzer bir tavrı, alımların teşvik edildiği Çinli tüketiciler de sergiliyor. Araştırmaya katılanların verdiği cevaplar içinde elektrikli araçları pahalı bulanların ortalaması yüzde 86 iken, Norveç ve Çin'de bu oran yüzde 64 ve yüzde 65 seviyesinde kalıyor.

- Elektrikli taşıt satışı 2017'de 2016'ya göre yüzde 60 arttı

Rapora göre, 2017 yılında elektrikli tasıt satısları, dunya genelinde 1,2 milyon adet seviyesinde gerçekleşti. Satışlar, 2016 yılı ile kıyaslandıgında yüzde 60 artıs gosterdi. Fakat bu rakam, yeni otomobil satıslarının sadece yüzde 1,5'ini ifade ediyor.

Elektrikli tasıt satısları aynı zamanda belirli cografi bolgelerde yogunlasmıs durumda. Kuresel satısların yüzde 90'ı Cin, ABD, Japonya, Norvec, Birlesik Krallık, Fransa, Almanya ve Isvec olmak üzere 8 ülkede gerceklesti. Cin, 600 bin satıs ile elektrikli arac satısında lider konumda yer alırken, bunun yüzde 80'ini elektrikli tasıtlar ve yüzde 20'sini de hibrit tasıtlar oluşturdu.

Öte yandan, genel olarak bakıldığında, gelişmeler gelecekte elektrikli araç sayısının bugünden çok daha fazla olacağını ortaya koysa da içten yanmalı motorların birdenbire sahneden çekileceğine işaret etmiyor.

Elektrikli taşıt (ET) hacmi bağlamında üreticilerin hedefleri şöyle: