399'a tabi olarak çalışıp emekli olanların maaşları, 657'ye tabi memurlardan farklı mıdır?

Sözleşmeli statüde çalışan memurların emekli maaşları, ikramiyeleri farklı mı hesaplanır? Sorunuz özelinde değerlendirmekteyiz.

Farklı şartlarda, farklı konumlarda, farklı özel kanunlara tabi görev yapan memurlar emekliliklerinde aynı sistem üzerinden aylık bağlanır, emekli ikramiyesi ödenir.

1- 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kapsamındakiler;

2008 yılı Ekim ayından önce 5434 kapsamında bulunan memurların emekli aylık tutarının belirlenmesinde, emekli ikramiye tutarının belirlenmesinde görevde iken almış oldukları tutarların bir önemi bulunmaz.

Bu kapsamdakilere gerek görevde iken gerekse emekliliklerinde görev aylıklarının hesabında dikkate alınan bazı kalemler esas alınır.

Bunlar;
Derece-kademe
Gösterge, Ek gösterge
Taban ve Kıdem Aylığı
Emeklilik Tazminatı
Memur Maaş Katsayısı

Bunlarla yapılan hesaplamalar sonucu ortaya çıkan tutar üzerinden görevde iken Sosyal Güvenlik Kurumu kesintilerinde % 16 şahıs adına, % 20 de kurum adına kesinti yapılar.

Emekli aylıklarında da ortaya çıkan tutar esas alınarak hizmet yıllarıyla orantı kurulur, emekli ikramiyesinde ise ortaya çıkan tutar üzerinden her tam hizmet yıllarının toplamına emekli ikramiyesi tutarı ödenir.

5434 de tüm çalışma süresindeki görevlerin bir etkisi olmaz, son 6 ay 1 yıl, 2 yıl, 3 yıl gibi yapılan en üst ek göstergeye, makam tazminatına, temsil veya görev tazminatına hak kazanıldığından en yüksek emekli aylığı, emekli ikramiyesine hak kazandıran görev esas alınır. Örnek; 25 yıl içerisinde memur, şef, müdür gibi ünvanlarda bulunmuş, son 5 yıl içerisinde de Daire Başkanı olmuş bir memur Daire Başkanı ünvanı esas alınarak emekli olur, yani 3600 ek gösterge ve makam ve görev tazminatı uygulanarak emekli olur.

Bu bağlamda, 5434 e tabi memurlukları devam edenlerden ister 399 sayılı KHK'nin I veya II sayılı cetvellerine tabi olanlar, ister kadro, görev unvanları ne olursa olsun TSK, Emniyet, Mit, Bakanlıklar, RTÜK, Kamu İhale, Rekabet gibi kurumlar vb. gibi kamu, kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurların görev aylıkları farklı olmakla birlikte, emekliliklerinde aynı sistem dahilinde emekli aylık ve emekli ikramiyeleri hesap edilir.

Normal emeklilik, engellilikten dolayı emeklilik, malullükten dolayı emeklilikte de sistem aynıdır.

2- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındakiler;

5510 sayılı Kanun kapsamındakiler, yani 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa memurluk statüsünde göreve başlamış olanlar için aylık bağlama sistemi 5434 e göre farklılık gösterir. Ancak, emekli ikramiyesinde farklılık göstermez, emekli ikramiyeleri 5434 kapsamındakiler için yapılan hesaplama sistemi ile aynı olur.

5510 a göre aylık hesaplama sisteminde, memurun görevde iken almakta oldukları aylıkların tamamı esas alınır. Yani prime esas kazançlar memurun aylık tutarını belirler.

Bu sistemde aylık bağlanmasında esas alınan unsurlar;
Prime esas kazançlar,
Prim ödeme gün sayısı üzerinden bulunan ortalama günlük ve ortalama aylık kazanç,
Aylık bağlama oranı, uygulanır.

5510 a tabi memurların aylıkları ORTALAMA AYLIK KAZANÇ X AYLIK BAĞLAMA ORANI şeklindeki sistemle yapılır.

Bu sistemde görev aylıklarının tamamı üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu kesintileri yapılır. Tüm çalışma süreleri üzerinden görev aylıklarının yüksek olması bağlanacak olan aylık tutarını da yüksek olmasını, görev aylıklarının az olması halinde ise bağlanacak olan aylık tutarını daha az tutarda hesaplayan bir sistem olmaktadır. Son 6 ay, 1 yıl, 2 yıl, 3 yıl gibi görevde iken yüksek ünvanlarda görev yapmanın aylık bağlama sistemine fazla bir katkısı olmayan bir sistem dahilinde yapılan hesaplamayla Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen emekli aylığı sistemi olmaktadır.

Burada da, görevdeki statünün, kurumun aylık bağlanma sisteminde bir farklı uygulama yoktur, hepsinde de memur statüsünde veya 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında görev yapan tüm memurlar için aynı hesaplama şeklinde yapılan bir sistem bulunur.

ANCAK, emekli ikramiyesinde 5434 hükmü uygulanacağından, yüksek ünvanda yapılan görevin emekli ikramiyesinin yüksek tutarda hesaplanmasına etkisi olmaktadır.