Faiz indirimi tüyosuyla konut enflasyonu arttı

Türkiye enflasyonunun Temmuz 2019 karnesi belli oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, temmuz ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 19,91 yurtiçi üretici fiyatları yüzde 32,34 arttı. Geçen yılın aralık ayına göre de tüketici fiyatları yüzde 6,44 yurtiçi üretici fiyatları yüzde 7,02 yükseldi. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), temmuzda haziran ayına göre yüzde 1,36, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,65 artış kaydetti. Yİ-ÜFE de hazirana göre yüzde 0,99 düşerken, Temmuz 2018'e kıyasla da yüzde 21,66 arttı. TÜFE temmuzda bir önceki aya göre yüzde 1,36 geçen yılın aralık ayına göre yüzde 6,44 geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,65 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,91 artış gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla temmuzda, aylık bazda en yüksek artış yüzde 4,46 ile ulaştırmada görülürken, ev eşyasında yüzde 4,24 konutta yüzde 3,1 eğlence ve kültürde yüzde 1,6 ve lokanta ve otellerde yüzde 1,42 artış kaydedildi. Temmuzda ana harcama grupları itibarıyla endekste en çok düşüş gösteren grup yüzde 3,2 ile giyim ve ayakkabı olurken, bunu yüzde 1,11 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti.

Düşüş trendinde olan ve haziran ayında yüzde 15'lere inen yıllık enflasyon, aşağı yönlü seyrine temmuz ayında durdu. KDV ve ÖTV indirimlerinin sona ermesi ve elektrik zammı, bu düşüşü durduran ana etkenler. Gıda fiyatları aylık bazda yüzde 1.1 düşüş gösterirken, yıllık gıda enflasyonu hazirandaki yüzde 1,92 seviyesinden yüzde 18.21 seviyesine geriledi. Bu arada aylık en yüksek artış yüzde 4.5 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. Konut satışlarındaki sıkıntılara rağmen, bir önceki aya göre fiyatlarda artış kaydedildi. Enflasyona yüzde 15'lik etkisi bulunan konut fiyatlarının geçen aydan bu yana yüzde 3 arttığı görüldü. Böylece kredi faizlerinde indirim gelmeden fiyatların arttığı görülüyor. Haziran enflasyon raporunda bu oran yüzde 0,26 idi. Sadece faiz oranlarının inmesinin haberi bile, konut fiyatlarını artış yönünde harekete geçirdi.

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım faiz indiriminin konut fiyatlarında revizyon yapılmadan önce gelmesinin önemine vurgu yaptı. Durbakayım "Bilindiği gibi birçok konut üreticisi geçen yıldan bu yana konut fiyatlarında büyük bir revizyona gitmedi. Zam için herkes son çeyreği bekliyor" mesajını vermişti.

'VERGİ DESTEĞİNİN BİTMESİ YÜKSELİŞİN SEBEBİ'

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, temmuz ayında TÜFE'deki yüzde 1,36'lık artışın yüzde 1,6 artış beklentisinin altında gerçekleştiğini ifade etti. Bürümcekçi, endekste geçen yılın temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0,55 artış gerçekleştiğini hatırlatarak "2003 yılı bazlı endeksin temmuz ayları tarihsel ortalaması yüzde 0,16 artışla bu yıl için lehte baz etkisinin olduğuna işaret ediyordu. Ancak, gerek geçici vergi indirimlerinin sona ermesi ve gerekse Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve enerji fiyat ayarlamaları gözlenmesi normalden daha yüksek enflasyona yol açtı" ifadelerini kullandı.

264 KALEMİN FİYATI ARTTI

TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 26,93 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda görüldü. Bunu yüzde 25,41 ile ev eşyası, yüzde 19,85 ile lokanta ve oteller, yüzde 19,23 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,21 ile gıda ve alkolsüz içecekler izledi. Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 48'inin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 264'ünün ortalama fiyatlarında artış, 106'sının ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

ALT SEKTÖRDE GERİLEME KAYDEDİLDİ

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0,99 geçen yılın aralık ayına göre yüzde 7,02 geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,66 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 32,34 yükseldi. Sanayideki 4 sektörün bir önceki aya göre değişimleri dikkate alındığında, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,43 imalat sanayi sektöründe yüzde 0,84 elektrik, gaz üretim ve dağıtımı sektöründe yüzde 3,36 su temini sektöründe de yüzde 0,67 düşüş gerçekleşti. Geçen ay bir önceki aya göre en fazla düşüş yüzde 12,73 ile ham petrol ve doğalgaz, yüzde 3,36 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, yüzde 3,30 ile ana metallerde oldu. Buna karşılık mobilya yüzde 1,57 içecekler 1,52 kömür ve linyit yüzde 1,02 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayıtlara geçti. Ana sanayi gruplarında temmuzda aylık en fazla düşüş enerjide görüldü

TURİSTİK TURLAR VE ELEKTRİK ZAM ŞAMPİYONU

Yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turları yüzde 29, yüzde 15 ile elektrik ücreti, yüzde 12,74 ile genç odası takımı izledi. Temmuzda fiyatı en çok artan diğer ürünler arasında yüzde 12,43 ile yemek odası takımı, yüzde 12,04 ile tek kişilik yatak, yüzde 11,81 ile bira, yüzde 11,67 ile toz şeker, yüzde 11,41 ile oturma odası takımı, yüzde 10,88 ile benzinli otomobil ve yüzde 10,55 ile dizel otomobil yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 27,91 ile karpuzda gerçekleşti. Bunu yüzde 25,87 ile patlıcan, yüzde 23,34 ile salatalık, yüzde 15,92 ile taze fasulye, yüzde 14,36 ile kabak, yüzde 11,89 ile şeftali, yüzde 11,45 ile kuru soğan, yüzde 7,68 ile patates, yüzde 7,38 ile çocuk için elbise ve yüzde 7,06 ile tavuk eti takip etti.