5510'a tabi memur, emekli olurken son satüsü memurluk değilse, emekli ikramiyesi alamaz

5434 e tabi memurların emekli ikramiyesi şartları;

-Tüm hizmet sürelerinin tamamı memurluk statüsünde geçmiş ise emekli olduğunda hizmet sürelerinin tamamına emekli ikramiyesi alabilirler. Sadece 1 yıldan az hizmet sürelerine emekli ikramiyesi alamazlar.

-33 yıl 11 ay hizmeti olan memur emekli olduğunda sadece 33 yıl hizmetine emekli ikramiyesi alır, 11 ay hizmetine emekli ikramiyesi alamaz.

-Emekli ikramiyesi ödenmesinde son emekli olunduğu tarihteki statüye bakılmamaktadır, ister memurluktan, ister esnaflıktan, ister işçilikten ayrılıp yine hangi statüde emekli aylığı bağlanırsa bağlansın, emekli aylığı bağlanma şartı ile emekli ikramiyesi ödenmektedir. Yani, 25 yıl memurluk yapıp ayrılmış ve 4 yıl sigortalı çalışmış kişinin son statüsü işçi de olsa ve işçi statüsünden aylık bağlansa da 25 yıllık memurluk hizmetine aylık bağlandığı tarihte emekli ikramiyesi ödenir.

-Hizmet bütünleşmesi varsa, yani emekli aylığı bağlanılacak hizmetler işçilik, memurluk, esnaflık gibi süreler ise bu defa memurluk hizmet süresinin tam yıllarına emekli ikramiyesi ödenmesinde 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmünde belirtilen kıdem tazminatı ödenmesine hak kazanılması şartları aranır. İş Kanunu şartlarına göre de, memurluktan göreve son verilme, atılma gibi durumlarda emekli ikramiyesi ödenmiyor. Bu durumda memurluk hizmet süresine emekli ikramiyesi ödenmesi için aranılan şartlar kıdem tazminatı ödenmesinde aranılan şartlar olur, bu durumlar da;

- Askerlik sebebiyle isteğiyle görevinden ayrılma, Evlenen kadınların işinden bir yıl içerisinde ayrılması, Emeklilik sebebiyle ayrılma,

- 8 Eylül 1999 öncesi başlayıp da bu tarihten sonra istifa etme veya 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün hizmetinin bulunması; 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlardan 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün hizmetleri bulunma veya sigortalılık süresi olmaksızın 7000 gün hizmeti bulunup da istifa etme, durumlarıdır.

Bu değerlendirmelerimiz 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü kapsamında yapılmıştır.

5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi şartları;

-5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi ödemelerinde 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü uygulanmaktadır. Yani emekli ikramiyesine ilişkin azami süre, hesap yöntemi, emekli ikramiyesinin hesabında kullanılan ödeme unsurları ile bu ödeme unsurlarına hak kazanma şartlarına ilişkin esas ve usullerde 5434 e tabi memur kıyas alınmaktadır.

-Sadece büyük önemi bulunan bir farklılık bulunur. 5434 e tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesinde son statünün memur mu, işçi mi, esnaf mı olduğuna bakılmaz, ANCAK, 5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesi için mutlaka son statünün memur olması şartı aranmaktadır.

Yani, 30 yıl memur, sonra 1 gün, 10 ay , 3 yıl vb. gibi bir süre de işçi veya esnaf olursa bu memurun 30 yıllık hizmet süresine emekli ikramiyesi ödenmez.

-Tüm hizmet sürelerinin tamamı memurluk statüsünde geçmiş ise emekli olduğunda hizmet sürelerinin tamamına emekli ikramiyesi alabilirler. Sadece 1 yıldan az hizmet sürelerine emekli ikramiyesi alamazlar.

-Hizmet bütünleşmesinde 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmü şartları yoktur, sadece son statünün memur olması şartı bulunur.

5510 kapsamındakiler için yapılan bu değerlendirmelerimiz de 5434 sayılı Kanun Ek Madde 82 hükmü kapsamında yapılmıştır.

Emekli ikramiyesi konusunda genel değerlendirme: Memur için hem aylık bağlanma sisteminde hem de emekli ikramiyesi hesaplanma sisteminde İş Kanunu kapsamında çalışanlara nazaran aleyhe olan durumların eşitlenmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Buradaki genel değerlendirmemiz, işçiler ile memurların sadece tabi oldukları mevzuatlara yönelik farklılıkları belirtmektir. Her iki çalışma statüsündekilerin çalışma güçlüğü, alınan ücret, izin hakları, pasaport hakları vb. gibi hak kaybı veya şeklinde eleştirmek değil, sadece çalışanların bir anlamda emeklilik ikramiyesine endeksli emeklilik hayallerinin gerçekleşmesine, emeklilik yaşamlarında (zira memurlar emekli olduklarında emekli aylıkları görev aylıklarından çok daha az olmaktadır) maddi zorluğun iyileştirilmesine katkı sağlamaktır.