Döviz rezervlerine reeskont kredilerinin katkısı 22,7 milyar dolar

MURAT BİRİNCİ - Reeskont kredilerinin döviz rezervlerine katkısı 2019 yılında 22,7 milyar dolar olurken, 2020'de katkının 26 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Reeskont kredisi, Merkez Bankası'nın, mal ve hizmet ihracatında bulunan firmalara uygun maliyetli finansman sağlamak amacıyla döviz üzerinden düzenlenen senetlerin reeskonta kabulü suretiyle bankalar aracılığıyla verdiği bir kredi.

Reeskont düzenlemeleri çerçevesinde, firmalarca döviz üzerinden düzenlenmiş azami 240 gün vadeli senetler ile yüksek teknolojili sanayi ürünlerinin ihracatçısı firmalarca, yeni pazarlara ihracat yapan firmalarca ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalarca döviz üzerinden düzenlenmiş azami 360 gün vadeli senetlerin aracı bankalarca reeskonta getirilmesi karşılığında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), tarafından reeskont kredisi kullandırılıyor.

Reeskont kredileri, senette belirtilen döviz tutarınından iskonto bedelinin düşülmesinin ardından kalan tutarın kredinin kullandırıldığı tarihte ilan edilen kurdan Türk lirası karşılığının bankalar aracılığıyla firmalara ödenmesi suretiyle kullandırılıyor.

Kredilerin vadesinde geri ödemesi döviz olarak gerçekleştiğinden, TCMB döviz rezervlerine önemli ölçüde katkı sağlıyor. Kredilerin ağırlıkla sekiz ay, kısmen dört ay ve daha kısa vadelerde kullandırılması nedeniyle, rezervlere olan katkı kredinin vadesine göre gerçekleşiyor.

- Reeskont kredileri, döviz rezervlerine en fazla katkıyı sağlayan araç oldu

Döviz üzerinden düzenlenen senetlerin reeskonta kabulü suretiyle Türk Eximbank ve ticari bankalar aracılığıyla ihracatçılar ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara TL olarak kullandırılan reeskont kredileri, vade sonunda döviz olarak geri ödenmesi özelliğiyle 2019 yılında da TCMB döviz rezervlerine en fazla katkıyı sağlayan araç olmaya devam etti.

Bu krediler aracılığıyla firmalara düşük maliyetle finansman sağlanması, mal ve hizmet ihracatının artırılması destekleniyor. Kredi kullanan firma sayısında görülen istikrarlı artış ile kredinin tabana yayılmasının devam etmesi dış ticaretin dengelenmesine katkı sağlıyor.

Ayrıca, yeni pazarlara yönelik ihracat ile yüksek teknolojili ürün ihracatına daha uzun vadeli reeskont kredisi kullanma imkanı sunulması yoluyla ihracat pazarlarının çeşitlendirilmesi ve katma değeri yüksek ürünlerin ihracı teşvik ediliyor.

- Reeskont kredi kullanımı 28 milyar dolar civarı olabilir

Geçen yıl reeskont kredisi kullanımı 24,4 milyar dolara ulaşırken, reeskont kredilerinin TCMB'nin döviz rezervlerine katkısı 22 milyar 692 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Reeskont kredilerinin döviz rezervine katkısı 2018'de 14,9 milyar dolar, 2017'de 12,5 milyar dolar ve 2016'da 15 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti.

Merkez Bankası 2020 yılında da piyasa koşullarının uygun olması durumunda rezervlerini artırmaya devam edecek. Bu kapsamda 2020'de reeskont kredisi kullanımının 28 milyar dolara, reeskont kredilerinin TCMB döviz rezervlerine katkısının yaklaşık 26 milyar dolara ulaşabileceği öngörülüyor.

Dönemler itibarıyla reeskont kredilerinin döviz rezervlerine katkısı şöyle: (milyon dolar)

(*) Son dört aya ait veriler geçici olup, bu süre içindeki kredi kullandırımlarına bağlı olacak değişebilecektir.