Dört başlıkta akademik teşvikte farklı ve hatalı uygulamalar!

Bilindiği üzere, 26 Aralık 2019 tarihli "Akademik Teşvik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılacak mı?" başlıklı haberimizde yaptığımız açıklamalar sonrasındai akademik teşvik yönetmeliğinde gecikmeli olarak yapılan değişiklikler 17 Ocak 2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı. (Akademik teşvik yönetmeliğinde yapılan değişiklere buradan ulaşabilirsiniz)

Akademik teşvik yönetmeliği konusunda uyarı niteliğindeki yazımızı dikkate alan YÖK, TÜBİTAK UBYT kapsamında yapılan değişiklik sonrası dergileri ISI Web of Science çeyreklik sınıflandırmasına göre puanladı. Ancak, her yıl olduğu gibi akademik teşvik yönetmeliğinde yapılan bazı değişiklikler üniversitelerce yanlış yorumlanmış ve hatalı uygulamalara neden olmuştur. Her sene değişen yönetmelik üniversitelerce doğru değerlendirilememektedir. Burada, yönetmelik değişikliği sonrası tanık olduğumuz üniversitelerce yapılan hatalı uygulamalara dört başlıkta yer verilecektir.

1. ALAN ENDEKSİ: Yönetmelikte alan endeksleri ifadesi açıkça "ÜAK tarafından tanımlanan alanlar için" olmasına rağmen, bazı üniversiteler akademik teşvik puanlamasında buna dikkat etmeyerek, Fen Bilimleri ve Matematik, Mühendislik, Sağlık Bilimleri ve Ziraat, Orman ve Su Ürünleri temel alanlarında bazı endeksleri alan endeksi olarak kabul etmektedir. Bu durum başvuru yapan öğretim elemanının puanının olması gerekenden yüksek hesaplanmasına neden olmaktadır.

2. TANINMIŞ ULUSLARARASI YAYINEVLERİ TARAFINDAN YAYIMLANMIŞ ÖZGÜN BİLİMSEL KİTAP: Akademik teşvik ödeneği yönetmeliğinde "bilimsel kitap" tanımı yapılmadığı için öğretim elemanlarınca yazılan kitapların değerlendirilmesinde farklı uygulamalarla karşılaşılmaktadır. Yönetmelikte bilimsel kitap tanımının açıkça belirtilmesi, bu durumdan kaynaklanan mağduriyetlerin de giderilmesi gerekmektedir. Bir üniversite aynı kitabı bilimsel kitap olarak değerlendirirken diğer üniversite ders kitabı olarak değerlendirmektedir. Burada diğer önemli bir husus ise, yayınevinin uluslararası fakat kitabın niteliğinin ulusal olduğu durumdur. Uluslararası yayınevlerinde yayımlanmış uluslararası kitap ile uluslararası yayınevinde yayımlanmış ulusal kitap arasındaki fark yönetmelikte belirtilmemiştir.

3. ATIF: Akademik teşvik ödeneği yönetmeliğinde atıf, bir esere başka bir eserde alıntı yapılması olarak tanımlanmıştır. Bazı üniversiteler tam metin bildirilere ve tezlere, makalelerde ve kitaplarda yapılan atıfları akademik teşvik kapsamında değerlendirirken bazı üniversiteler kapsam dışında tutmaktadır. Yönetmelikte "yayın" tanımının açıkça ifade edilmesine rağmen, "eser" tanımının yönetmelikte yer almaması bu denli hatalı uygulamalara neden olmaktadır.

4. TEBLİĞ: Akademik teşvik ödeneği yönetmeliğinde yapılan son değişiklikle tebliğlerin üniversitelerce değerlendirilmesinde önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır.. Yönetmelikte yapılan değişiklik sonrası, "etkinliğin uluslararası olarak nitelendirilmesi için tebliğlerin yarıdan fazlasının Türkiye dışından katılımcılar tarafından sunulması" koşulu getirilmiştir. Ayrıca, ödemeye esas olmak üzere etkinliğin uluslararası niteliğe haiz olup olmadığına ilişkin üniversite yönetim kurulu kararı olması koşulu da ilave edilmiştir. Bu değişiklikler sonrası, yurtiçinde yapılan uluslararası kongrelerin neredeyse tamamı kapsam dışında tutulmuştur. Bunun yanı sıra, aynı kongre bir üniversite tarafından uluslararası niteliğe haiz olarak değerlendirilirken diğer üniversite tarafından değerlendirilmemektedir. Tebliğ alanındaki değişiklikler gösteriyor ki yurtiçindeki kongrelerin akademik teşvik kapsamında değerlendirilmesi istenilmemektedir. Uygulamada birliğin sağlanması ve kamu yararının gözetilmesi açısından bu durumun açık bir şekilde ifade edilmesi gerekir.