Memurların azami çalışabilecekleri süre nasıl belirlenmektedir?

Memurlar genel olarak 65 yaşını dolduracakları tarihe kadar çalışabilirler. Bu yaşın dolumundan sonra aktif memurluk çalışmaları sona erer. Bazı görevlerde azami çalışma yaşı 65 yaşını geçebilmekte, bazı görevlerde ise azami çalışma yaşı 65 yaşından daha erken olabilmektedir.

Hem 5434 e, hem de 5510 a tabi memurların azami görev yapabilecekleri yaş grupları 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde gösterilmiştir.

Bu hükme göre;

-Memurların görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarih olmaktadır. Ayrıca 65 yaşını dolduranların açıktan veya naklen atamaları da yapılamamaktadır.

Üniversite öğretim üyelerinin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarihtir. 2547 sayılı Kanun Geçici Madde 55 hükmü şartlarına tabi olanlarda 75 yaşın dolumuna kadar görev yapabiliyorlar.

Diyanet İşleri Başkanı ve Din İşleri Yüksek Kurulu üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş sınırı 67 yaşını doldurdukları tarihtir.

5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde yer alan bazı görevlerin azami çalışma yaş hadleri;

Askeri personelden;
- Albaylar 60
- Tuğ ve Tümgeneral ve amiraller 62
- Kor ve organeraller ve amiraller 65
- Gedikli başçavuşlar (Astsubay başçavuşlar) 49
- Başgedikliler (Astsubay kıdemli başçavuşlar) 55

Emniyet personelinden;
- Her derecedeki emniyet müdürleri ve emniyet ve polis müfettişleri 60
- Emniyet müfettiş yardımcıları ve emniyet amirleri 58
- Başkomiser, komiser ve komiser yardımcıları 56
- Kıdemli başpolis memuru, başpolis memuru ve polis memurları 55

Gümrük muhafaza mensuplarından;
- Gümrük Muhafaza Memurları 55
- Gümrük Muhafaza Kısım Amirleri 60

- Posta,telgraf ve telefon hat başbakıcı ve başdağıtıcıları ile hat bakıcıları ve dağıtıcıları 55

Milli İstihbarat Teşkilatı kadrolarındaki kadro karşılığı sözleşmeli çalıştırılanlar dahil memurlarda kadro görev ünvanlarına göre 52 -60 arası yaş hadlerine tabi olmaktadırlar.

Bu şekilde yaş hadlerini dolduranların memurluk sıfatları sona ermekte, hizmet ve emeklilik yaşı olarak şartları taşıyanlara emeklilik işlemleri yapılmaktadır. Bu durumda kamu kurumları tek taraflı olarak memurun kurumlarıyla olan ilişiklerini bitirmesi zorunlu olmaktadır.

Yaş haddi nasıl hesaplanır:

20/02/1955 doğumlu bir memur 65 yaşını 20/02/2020 tarihinde doldurur, bu tarihte resen emeklilik işlemi uygulanır. Yani 65 yaşına girildiği tarih olmayıp, dolma tarihi bu memurun aktif memurluk hayatını bitirir.

-Yıpranma payına müstehak olanların yaş gruplarından indirilmesi işleminde belirtilen yaş hadleri esas alınmaz. Yani bir memurun 5 yıl yıpranma payı varsa yukarıda belirtilen bir polis memurunun 55 yaş haddinden indirilmez, bu polis memurunun tabi olduğu emeklilik yaş grubundan indirilir. Örnek; Polis memuru 54 yaş grubuna dahil ise 5 yılda yıpranması varsa 49 yaşını doldurduğunda isterse emekli olur, istemezse 55 yaşının dolum tarihine kadar görevinde kalabilir.

65 yaştan sonra çalışma olduğunda bu çalışma geçersiz bir çalışma olur hizmet süresinin artmasına katkı sağlamaz.

Yaş haddinin sadece bir tek avantajı vardır. Yaş haddinden emekli olduklarında emekli ikramiyesi farkı ödenir, ancak bu parasal avantaj, istemeden bazı görevlerde erken yaşta yaş haddinden dolayı emekli statüsüne getirilmedeki manen ve bünyesel dezavantajı ortadan kaldırmadığını değerlendirebiliriz.