Alt komisyon 'çıplak arama' iddiaları için iki cezaevini ziyaret edecek

TBMM Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu Başkanı İbrahim Yurdunuseven, cezaevlerinde bulunan tutuklu ya da hükümlülerin makul ve kuvvetli şüphe uyandırması halinde detaylı arama uygulamasına tabi tutulduğunu belirtti.

Komisyon, AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Yurdunuseven başkanlığında toplandı.

Toplantıda, konuşan Yurdunuseven, son günlerde tartışma konusu olan detaylı arama üst başlığınıda yer alan "çıplak arama" ile ilgili uygulamanın kanuna göre nasıl yapıldığı ve bu uygulamanın yurt dışındaki örneklerini paylaştı.

Ceza infaz kurumlarındaki aramaların ilgili kanun gereği gerçekleştirildiğini ifade eden Yurdunuseven, "Sıfatı ne olursa olsun herkes kuruma girişte duyarlı kapıdan geçmek zorundadır. Şüphe halinde kuruma girmekte ısrarcı olan kişilere elle fiziki arama yapılmaktadır. Kuruma giren hükümlü ve tutuklular için de bu uygulama söz konusudur. Kişi makul ve kuvvetli şüphe uyandırması halinde detaylı arama uygulaması yapılmaktadır. Detaylı arama tutuklu ya da hükümlünün utanma duygusunu ihlal etmeyecek şekilde aynı cinsten görevli tarafından kimsenin göremeyeceği bir odada gerçekleştirilmektedir." dedi.

Yurdunuseven, detaylı arama sırasında önce bedenin üst kısmındaki giyisilerin çıkarıldığını, alt kısımdaki giysilerin, üst kısımdaki giyisilerin giyilmesinin ardından çıkarıldığını söyledi.

Bu işlemler sırasında ilgili kişiye tek kullanımlık önlüklerin verildiğinin altını çizen Yurdunuseven, "Detaylı arama sırasında bedene dokunulmaması için gerekli özen gösterilir. Öncelikle tutuklu ve hükümlüden yasaklı ya da tehlikeli maddenin kendisi tarafından çıkarılıp teslim edilmesi istenir. Aksi halde beden çukurlarının aranması gereken hallerde detaylı aramayı cezaevi tabibi gerçekleştirmektedir. Burada amaç, hükümlü tutukluların can, emniyet ve sağlıklarının korunmasıdır." diye konuştu.

Yurdunuseven, detaylı arama konusunda bazı ülkelerin uygulamalarına da değindi.

Hollanda'da, cezaevi güvenliğinin sağlanması için her türlü girişte hükümlü ve tutuklunun üstünün arandığını vurgulayan Yurdunuseven, "ABD örneğinde de benzer arama uygulaması yapılmaktadır. Ama bizdeki uygulamada aynı cinsten görevli memur tarafından arama yapılırken ABD'de hükümlü ya da tutuklunun detaylı araması aynı cinsiyetten olmayan bir memur tarafından da yapılabilmektedir. Bizdeki uyguluma örneği İtalya örneğinde de görülmektedir." ifadelerini kullandı.

Komisyon üyesi AK Parti Diyarbakır Milletvekili Oya Eronat da dışarıdan bakıldığında çıplak aramanın onur kırıcı görüldüğünü ancak mahkumun kendisinin ya da koğuştaki insanların sağlığının korunmasına dönük bir amaç güdüldüğünde uygulamaya karşı durmanın çok doğru olmayacağını dile getirdi.

CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi de insan hakları dengesi ile güvenlik dengesi arasında çok ince bir çizginin bulunduğunu söyledi.

"Çıplak arama hususunun bence yeni bir düzenlemeye ihtiyacı var." diyen Hakverdi, "Çok iyi kanun yapabiliriz ama bu kötü uygulayıcılar elinde heder olabiliyor. Ben cezaevlerinde hak ihlalleri yapan görevlilere zamanında müdahale edildiğine inanmıyorum. Kanunda çıplak aramanın şüphe üzerine yapılabildiği söyleniyor ama bunun hemen herkes için uygulandığını düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

- "İnsan haklarını önceleyen güncellemelere ihtiyacımız var"

HDP Mersin Milletvekili Fatma Kurtulan da komisyona, şu veya bu konu hakkında çok sayıda şikayetin ulaştığını söyledi.

Komisyonun yapacağı ziyaretlerin konusunu sadece çıplak arama meselesinin oluşturmaması gerektiğini ifade eden Kurtulan, şöyle konuştu:

"Ayakta sayım meselesi de bir sorundur. Yaşanan sıkıntıların gözardı edilmesi münferit olayların genele yayılmasına sebep oluyor. Çıkıp orada 'çıplak aramaya maruz kaldım' demek herkesin harcı değildir. Çıplak arama meselesinde insan haklarını önceleyen güncellemelere ihtiyacımız var."

Diğer komisyon üyelerinin de görüş ve önerilerini dile getirmesi sonrasında Komisyon Başkanı Yurdunuseven, komisyonun yerinde inceleme yapmasını teklif etti.

Bunun üzerine komisyon, önümüzdeki günlerde Sincan Ceza İnfaz Kurumuna, ardından da Afyorkarahisar Ceza İnfaz Kurumu'na bir ziyaret gerçekleştirmeyi kararlaştırdı.