Doktor öğretim üyesi müfettiş veya kariyer uzman kadrosuna naklen atanabilir mi?

Soru: Bir devlet üniversitesinde iki yıldır doktor öğretim üyesi olarak çalışıyorum. Bakanlıklar, YÖK, RTÜK, ÖSYM vb. kurumlarda ki uzman kadrosuna geçiş yapma hakkım var mıdır? Kurum uygun gördüğü takdirde kariyer uzmanlığa naklen geçiş mümkün müdür? Kamu kurumlarında ki (üniversite, belediye ve bakanlık) görevde yükselmeye tabii müdürlük kadrolarına naklen geçiş yapmam mümkün mü?

Cevap: Devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim elemanları 657 sayılı Kanunun 74. maddesinin son fıkrasına göre memur kadrolarına naklen atanabilmekte, bunlardan istifa edenler ise aynı Kanunun 92. maddesine göre memur kadrolarına açıktan atanabilmektedir.

Kamu Kurumlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik ile Devlet memurları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları düzenlenmiştir. Üniversite öğretim elemanları 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tabi olup, Genel Yönetmelik kapsamında bulunmadığından görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavına tabi değildir.

Öğretim elemanlarının atanabileceği memur kadro unvanlarının belirlenmesinde Yönetmeliğin ek 1. maddesinde yer alan, "Diğer personel kanunlarına tabi olanların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi görevlere atanmalarında ihraz ettikleri unvanlar, aynı unvanın olmaması halinde öğrenim durumu ve ihraz ettiği unvanla birlikte atanacağı unvan ve Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü dikkate alınır." hükmü esas alınmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm kapsamında Mülga Devlet Personel Başkanlığı öğretim üyeleri ve diğer akademik personel bakımından ikili bir ayrıma gitmiş olup, öğretim üyeleri bakımından atama yapılacak kadro unvanının genel ve özel şartlarının taşınması yeterli görülmüştür. Bu kapsamda öğretim üyeleri atama yapılacak kadro için gerekli öğrenim şartı ve hizmet süresine sahip olmaları halinde durumlarına uygun memur kadrolarına atanabilmektedir. 2914 sayılı Kanunun 3. maddesine göre profesör ve doçentlerler birlikte öğretim üyeleri sınıfına dahil olan doktor öğretim üyeleri; on yıl hizmeti olması halinde normal koşullarda görevde yükselme sınavı ile atama yapılan birinci veya ikinci dereceli şube müdürü kadrosuna sınava tabi olmaksızın naklen veya açıktan atanabilecektir.

Öğretim üyeleri dışındaki öğretim elemanları ise halen görev yaptıkları veya öğrenim durumları itibariyle kazanmış oldukları unvanlara doğrudan atanabilmektedir. Örneğin 2914 sayılı Kanun kapsamında "uzman" kadrosunda görev yapan bir akademisyen, 657 sayılı Kanun'a tabi idari "uzman" kadrosuna, mühendislik fakültesi mezunu bir araştırma görevlisi mühendis kadrosuna sınavsız olarak ve mülga Devlet Personel Başkanlığının görevlerini devralan Çalışma Genel Müdürlüğünün olumlu görüşüne ihtiyaç duyulmaksızın genel hükümlere göre atanabilecektir.

Ancak öğretim üyeleri dışındaki öğretim elemanlarının öğrenim durumu itibariyle atanabileceği bir kadronun bulunmaması halinde Mülga Devlet Personel Başkanlığının görevlerini devralan Çalışma Genel Müdürlüğünün uygun göreceği bir kadroya görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı olmaksızın atama yapılabilecektir. Konuya ilişkin daha detaylı bilgilere "Akademik personel, memur kadrosuna nasıl geçiş yapar?" başlıklı içeriğimizde yer verilmiştir.

Diğer taraftan, kariyer meslekler olarak bilinen ve ait oldukları bakanlık veya kurumun adını da içerecek şekilde ihdas edilmiş olan uzman unvanlı kadrolara (Örneğin Hazine ve Maliye Uzmanı, Milli Eğitim Uzmanı, Gelir Uzmanı gibi) ya da müfettiş veya denetçi gibi denetim elemanı kadrolarına nakil yoluyla atama yapılmamaktadır. Merkez teşkilatı kariyer uzmanlıklarına 657 sayılı Kanunun ek 41. maddesi, taşra teşkilatı kariyer uzmanlıklarına aynı Kanunun ek 44. maddesi, denetim elemanı kadrolarına 375 sayılı KHK'nin ek 24. maddesi kapsamında kurumlarca özel olarak yapılan giriş sınavları ile yeterlik ve/veya tez aşamalarında başarılı olduktan sonra atama yapılmaktadır.

Sonuç olarak, 2914 sayılı Kanuna göre öğretim üyeleri sınıfına dahil bulunan doktor öğretim üyelerinin hizmet sürelerinin uygun olması halinde 657 sayılı Kanuna tabi şube müdürü veya uzman unvanlı kadrolara görevde yükselme sınavına tabi olmaksızın naklen atanabileceğini, kariyer uzman veya denetim elemanı kadrolarına doğrudan atanmalarının ise mümkün olmadığını değerlendirmekteyiz.