İsteğe Bağlı İştirakçilik Kullanarak İstifa Sonrası Emekli Olma

SORU: Merhaba,
5434 sayılı kanuna tabi kadın devlet memuruyum, 1/3. derecede, 3600 göstergeliyim. 2002/08 başlangıç tarihim ve bu süre içinde 1 yıl ücretsiz izin borçlanıp geri ödeme yaptım. İstifa edip isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanmak istediğimde;
1-Ödeme tutarı yıllık ne kadar olacaktır? Ödeme aydan aya mı toplu olarak mı yapılacak?
2-İşe başlangıç tarihimin Ağustos 2002 olduğu dikkate alındığında 25 yıl hizmet süresini tamamlamak için ödeme yapmam gerekiyor, 25 hizmet yılına kalan süre 6 yıl. Bu sürenin tamamını isteğe bağlı iştirakçilik hükümleri gereği mi ödemem gerekir yoksa 3,5 yılını böyle ödeyip son 2,5 yılı ssk emeklilik koşullarında en alt seviyeden yapsam varolan 3600 gösterge üzerinden emeklilik hakkım korunur mu?
3-Bu tarih itibariyle 18 yıl 9 aylık hizmetim bulunuyor. Bunun karşılığında ne kadar emekli ikramiyesi alabilirim?
4-Eşim özel sektörde çalışıyor, isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanmak istediğimde genel sağlık sigortası da dahil şekilde ödeme yapmam mı gerekir? Yoksa eşimin genel sağlık sigortası hakkından faydalanıp o tutar dahil edilmeden ödeme yapabilir miyim? Bu durumda ödeyeceğim miktar ne olur?

CEVAP: 5434 e göre isteğe bağlı iştirakçilik konusuyla ilgili ziyaretçimizin soruları ve değerlendirmelerimiz.

5434'e tabi olup da, 10 yıllık hizmetini doldurduktan sonra istifa edenler, herhangi bir yerde zorunlu olarak çalışmamak ve SGK primlerinin tamamını kendileri yatırmak kaydıyla, memurluk hizmetleri üzerinden emekli olabilmektedir.

Detaylar;

İsteğe bağlı iştirakçilik konusu sadece 5434 e tabi memurlar için uygulanan bir işlemdir. Bu işlemden yararlanabilmek için;

5434 sayılı Kanuna tabi olarak en az 10 yıl çalışmalarının olması gerekir.

Memurluktan ayrılma durumlarının mutlaka kendilerinin istifa etmesi/müstafi duruma düşmeleri gereklidir.

Bu şartları taşıyan memurlar bu görevlerinden ayrıldıktan sonra 6 ay süreyi geçirmemek şartıyla SGK ya müracaat ederek isteğe bağlı iştirakçilik uygulamasından yararlanabilir.

İsteğe bağlı iştirakçilik, genelde 20 veya 25 hizmet yıllarını tamamladıktan sonra memurluktan ayrılıp emeklilik yaşını hiçbir şekilde zorunlu bir işyerinde çalışmadan bekleyenlerin tercih ettiği bir durumdur. Bazı durumlarda da hizmet süresini tamamlanacak süre kadar isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanıp bu hizmet süresini tamamladıktan sonra ayrılıp emeklilik yaşını bekleyenlerin de tercih ettiği bir konudur.

İsteğe bağlı iştirakçilik, kişinin intibakı esas alınarak SGK prim kesintilerini, yani hem Kurum karşılığı olan % 20, hem de kişi kesintisi olan % 16 ve de % 12 Sağlık kesintisi tutarlarını her ay SGK ya ödemek suretiyle yararlanma işlemidir. İsteğe bağlı iştirakçilik genel olarak memurluk statüsünden emekli olmak için aranılan hizmet süresini çalışmadan, ancak prim tutarlarının tamamını kişiler tarafından SGK na yatırmak suretiyle bir anlamda hizmet satın almak ve bu şekilde emeklilik için gerekli olan hizmet süresini tamamlamaktır.

İsteğe bağlı iştirakçilik süresine emekli ikramiyesi verilmez, emekli aylık oranında değerlendirilir. Bu süreler, emekli keseneğine esas aylık intibakında, yani ek göstergeyi etkilemeyen intibak işleminde uygulanır.

Memurun görevinden ayrıldığı tarihteki SGK kesintilerine esas tutulan intibakları üzerinden SGK ya ödeyecekleri tutar belirlenir. Bu tutarlar da her ay için hesaplanan bu tutarlarda isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanmak isteyen kişi tarafından SGK ya ödenir ve her ödenen ay hizmet olarak sayılır, ödenmeyen aylar için veya SGK ca tespit edilen tutardan daha eksik yatırılmış olan aylar hizmet olarak sayılmaz.

Bu durumda olanlar hakkında da hizmet bütünleşmesi olduğu takdirde son 7 yıl kuralı geçerlidir. Yani son 7 yıl içindeki hizmet ağırlığı hangi statüde geçmişse o statü esas alınarak emeklilik işlemleri uygulanır.

İsteğe bağlı iştirakçiler de genel sağlık sigortalısı kapsamındadırlar ve genel sağlık sigortası primi de öderler.

NOT: Bu sistem sadece 5434 e tabi olanlar için uygulanır, 5510 a tabi olanlar hakkında uygulanmaz. Bu şekilde memurlukla hizmet tamamlama işi sadece 5434 e tabi memurlar için geçerli olup, ilk defa 5510 a tabi olarak memurlar için geçerli değildir. 5510 a tabi memurlar için de bu sistem bulunmakla birlikte, memurluktan ayrıldıktan sonra isteğe bağlı sigortalılık devam ettirilmek istendiğinde, bu sigortalılık durumu 4 b kapsamında hizmet sayılmaktadır. Yani, esnaf statüsünde hizmet sayılmaktadır.

Açıklamalarımız bağlamında sorularınız ve cevap olarak değerlendirmelerimiz;

Soru 1-Ödeme tutarı yıllık ne kadar olacaktır? Ödeme aydan aya mı toplu olarak mı yapılacak?

Cevap 1- Ödeme tutarı görevinizden ayrıldığınızdaki derece ve kademe intibakı üzerinden hesaplanır, bunun için de derece-kademe ek gösterge, kıdem aylığı vb. gibi SGK kesintilerine tabi tutulan unsurların bilinmesi gerekir. Ancak, bu durumu son aldığınız aylık bordrosundan ödemeniz gereken net tutarı görebilirsiniz. Bu bordrodaki Kurum karşılığı ve şahıs kesintisi bölümündeki tutarların toplamını ve % 12 sağlık kesintisi tutarını her ay SGK ya ödemek durumunda olursunuz. Ödemelerin her ay yapılması gerekmektedir.

Soru 2-İşe başlangıç tarihimin Ağustos 2002 olduğu dikkate alındığında 25 yıl hizmet süresini tamamlamak için ödeme yapmam gerekiyor, 25 hizmet yılına kalan süre 6 yıl. Bu sürenin tamamını isteğe bağlı iştirakçilik hükümleri gereği mi ödemem gerekir yoksa 3,5 yılını böyle ödeyip son 2,5 yılı ssk emeklilik koşullarında en alt seviyeden yapsam var olan 3600 gösterge üzerinden emeklilik hakkım korunur mu?

Cevap 3- 25 yılı doldurmaya kalan sürenin tamamını öderseniz hizmet bütünleşmesi yapılmadan son statünüz de memur statüsünde kabul edilir. Yani tamamını ödeme zorunluluğu olmaz. Emeklilik yaşınızı tamamladıktan sonra da emekli olabilirsiniz. ANCAK, hizmet bütünleşmesinde 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır, son 7 yıl içerisindeki hizmet toplamınızın memur statüsünde olacak şekilde ödeme yapabilir, bundan sonrasını da asgari olarak işçi statüsünden yapılabileceğini değerlendirmekteyiz. Yani isteğe bağlı 25 yılı doldurmaya kaldığını belirttiğiniz 6 yıl hizmet süresinin son 3 yıl 5 ay 29 gününü (mutlaka bu sürenin aşılmaması kaydıyla) isteğe bağlı iştirakçilikten vazgeçip asgari seviyeden memurluk dışındaki statüden tamamlayabileceğinizi değerlendirmekteyiz. Şayet istifa ettikten sonra işçi, esnaf gibi zorunlu sisteme dahil bir çalışmanız olması halinde bu süre şayet 3 yıl 6 ayı geçerse memur statüsünden emekli olunamaz, işçi veya esnaf statüsünden emeklilik kapsamına dahil olunur.

Son 7 yıl kuralına dikkat edip memur statüsünden emekli olmanız halinde de 3600 ek göstergenin hakkınızda uygulanması gerektiğini söyleyebiliriz.

Soru 3-Bu tarih itibariyle 18 yıl 9 aylık hizmetim bulunuyor. Bunun karşılığında ne kadar emekli ikramiyesi alabilirim?

Cevap 3- İsteğe bağlık iştirakçilik süresine emekli ikramiyesi ödenmez, belirttiğiniz duruma göre de 18 tam yılınıza emekli ikramiyesi ödenir. Ancak, hem işçilik, hem esnaflık, hem de memurluk hizmetleri toplamı üzerinden emekli olanların memurluk hizmet sürelerine emekli ikramiyesi ödenmesinde İş Kanunu kurallarına bakılmaktadır. Bu kurallara göre de, 8 Eylül 1999 sonrasında göreve başlayanlar için kıdem tazminatı ödenmesinde, dolayısıyla memurluk hizmetlerine emekli ikramiyesi ödenmesinde işten ayrılma koşulunda (1 ) 7000 gün hizmet süresi olacak veya ( 2 ) 25 yıl sigortalılık süresi olmak ve bu süre içerisinde 7000 gün hizmet aranmadan yalnızca 4500 gün hizmet süresi olması şartı aranmaktadır.

https://www.memurlar.net/hesaplama/emekli-maas/ adresimizden hem emekli aylık tutarını hem emekli ikramiye tutarını hesaplamanız mümkündür.

Soru 4-Eşim özel sektörde çalışıyor, isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanmak istediğimde genel sağlık sigortası da dahil şekilde ödeme yapmam mı gerekir? Yoksa eşimin genel sağlık sigortası hakkından faydalanıp o tutar dahil edilmeden ödeme yapabilir miyim? Bu durumda ödeyeceğim miktar ne olur?

Cevap 4- İsteğe bağlı iştirakçilik süresince zorunlu olarak genel sağlık sigortalısı kapsamında olacağınız için eşiniz üzerinden sağlık yardımından yararlanamayacağınızı, dolayısıyla genel sağlık sigortası priminin de ödenmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.