15 Temmuz'da aylığını alıp ilişiğini kesen memur, aldığı maaşı iade eder mi?

Soru: Merhaba ben öğretmenim, emekli olmak için dilekçe verdim. 15 Temmuz 2021 tarihinde ilişik kesersem aldığım maaşı iade etmek zorunda mıyım?

Cevap: Daha kapsayıcı olması bakımından bu soruya emeklilik uygulamasında hem peşin alınan görev aylığının iade edilip edilmeyeceği hem de ilk emekli aylığının bağlanması yönüyle cevap verilmesi uygun olacaktır.

İçinde bulunduğumuz dönemde emekli olacak memurlar ilk defa Ekim 2008 tarihinden önce iştirakçi olup, haklarında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun mülga hükümlerine göre emekli aylığı bağlanacaktır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 164. maddesine göre, memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenmekte, emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmamaktadır. Maddenin açık hükmü karşısında emekliye ayrılma halinde peşin ödenen aylığın iadesi söz konusu olmayacaktır. 3472 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince Devlet memurları ile diğer kamu görevlilerine ilişkin kanunlarda yer alan "aybaşı" ibareleri "ayın 15'i" olarak uygulanmakta olup, memurlar bakımından aybaşı ayın 15'ini ifade etmektedir.

Memurun maaşı peşin ödendiği için 15 Temmuz tarihinde ödenen maaş 15 Temmuz- 14 Ağustos dönemini kapsamakta olup, bu süre 5434 sayılı Kanunun mülga 31. maddesine göre emeklilik bakımından fiili hizmet süresinden sayılmaktadır. Aynı Kanunun mülga 122. maddesinde ise emekli aylıklarının her ayın başında peşin olarak ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yani memur maaşı gibi emekli maaşı da peşin olarak ödenmektedir. Aylığın başlangıç tarihi ise mülga 91. maddede belirtilmiş olup buna göre, emeklilik hakkı tanınan bir vazifede iken bu kanunda yazılı çeşitli sebeplerle emekliye ayrılanların emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylıklarıyla ölenlerin dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar hizmet aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlamaktadır. Emekli aylığı ödenmesinde esas alınan aybaşı tarihi memur aylıkları için uygulanan aybaşı tarihinden farklı olup ayın 1'ini ifade etmektedir.

Yukarıdaki açıklama ve hükümler dikkate alındığında; 15 Temmuz tarihinde maaşını alıp emeklilik talebinde bulunan memur bakımından maaş iadesi söz konusu olmayacak, takip eden 14 Ağustos tarihine kadar olan süre emeklilik bakımından fiili hizmetinden sayılacak, 15 Ağustos itibarıyla kişi emekli statüsüne girecek, emekli aylığı olarak başlangıçta 15 Ağustos-1 Eylül dönemini kapsamak üzere 15 günlük ödeme yapılacak, 1 Eylül itibarıyla da normal emekli aylığı ödenmeye başlanacaktır. Bu durumda ilk emekli aylığı birbuçuk aylık tutarda ödenecektir.