Çalışma hayatında son 7 yıl hizmet kuralı 5510'a tabi çalışanlar için uygulanmaz

Detaylar/Değerlendirmeler;

2008 yılı Ekim ayından önce işçi, esnaf, memurluk hizmetleri olmayanlar, yani ilk defa çalışma hayatına 1 Ekim 2008 dahil daha sonra başlayanlar tüm hükümleriyle birlikte 5510 sayılı Kanuna tabi olurlar.

5510 sayılı Kanun hükmüne göre hizmet bütünleşmesi yapılır, ancak hizmet bütünleşmesinde emekli olunduğu zaman hangi statüde daha fazla hizmet varsa kişi o statüden emekli olur. Yani, çalışması 33 yıl diyelim, bu süre içerisinde memurluk hizmeti 19 yıl, işçilik hizmeti 10 yıl, esnaflık hizmeti de 4 yıl olsun, bu durumda memurluk hizmeti daha fazla olduğundan bu statü esas alınır. Son 7 yıl hizmet yapılmış olma şartı 5510'a tabi olanlarda uygulanmaz.

Ayrıca, 1 Ekim 2008 öncesinde çalışmaya başlayıp farklı statülerde hizmetleri olanlar için geçerli olan durumlar 1 Ekim 2008 sonrasında ilk defa çalışmaya başlayanlar için de geçerlidir.

Bu durumlarda, çalışma hayatındaki çalışmaların hangi statüde daha fazla geçmiş olduğuna bakılmaksızın son statüleri esas alınmaktadır.

Hem 5434 hem 5510 a tabi olanlar da ortak durumlar şunlardır;

Malullük ve ölüm halleri,

Yaş haddinden resen emekli olma,

Süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme,

Bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi,

Belirtilen durumlarda, hizmet fazlalığına bakılmaz ve son görev yaptıkları konumdan emeklilik işlemleri yapılır.

Örneğin; 1 Ekim 2008 sonrası ilk defa çalışmaya başlayan kişinin 5 yıl esnaf, 19 yıl işçi ve sonra da 6 yıl memur statüsünde geçen hizmeti olsun ve memur iken de yaş haddine uğrasın, bu durumda her ne kadar işçi statüsünde geçen hizmet fazla ise de yaş haddi olduğu için yine de memur statüsünden emekli olur. Yaş haddi olmasaydı işçi statüsünden emekli olurdu.

Sonuç bağlamında; ilk defa çalışma hayatına 1 Ekim 2008 dahil daha sonra başlamış olanlardan farklı statülerde (memur, işçi, esnaf) çalışması olanların hangi statüden emekli olmak istediklerine karar vermeleri halinde, emekli olmak istedikleri statüdeki hizmet toplamının diğer statülerde geçen hizmetlerden daha fazla olma hususuna dikkat etmeleri gerektiğini belirtebiliriz.

Konu ile ilgili sorulara karşılık daha önce yapılmış olan değerlendirmelerimiz sitemizde mevcut olup, ziyaret edilebilir.

5510 sayılı Kanunun ilgili maddesi:

Sigortalılık hallerinin birleşmesi

MADDE 53- Sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde ise aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır. Ancak, sigortalılık hallerinin çakışması nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar, yazılı talepte bulunmak ve Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, esas alınmayan sigortalılık statüsü kapsamında talep tarihinden itibaren prim ödeyebilirler. Bu şekilde ödenen primler; iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar yönünden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık statüsünde, kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan diğer yardımlar ile uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar yönünden ise Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık statüsünde değerlendirilir. Bu fıkra hükümlerine göre ödeme talebinde bulunulduğu halde ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenmeyen primlerin ödenme hakkı düşer. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi ile aynı maddenin birinci fıkrasının (b) bendindeki diğer sigortalılık statülerine aynı anda tabi olacak şekilde çalışılması durumunda, (b) bendinin (4) numaralı alt bendi dışındaki diğer sigortalılık durumu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında muhtar sigortalılığı ile aynı maddenin birinci fıkrasının (b) bendindeki diğer sigortalılık statülerine aynı anda tabi olacak şekilde çalışılması durumunda muhtar sigortalılığı dikkate alınır.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler.

İsteğe bağlı sigortalı olanların 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya başlamaları halinde, bu Kanunun 51 inci maddesinin üçüncü fıkrası saklı kalmak kaydıyla isteğe bağlı sigortalılık hali sona erer.

Sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık halleri ile 5 inci maddenin (a) ve (e) bentlerine tabi sigortalılık hallerinin çakışması halinde, 4 üncü madde kapsamında sigortalı sayılır ve birinci fıkra hükmü uygulanır.

Birinci fıkra hükmü saklı olmak üzere sigortalının, bu madde hükmüne göre sigortalı sayılması gereken sigortalılık halinden başka bir sigortalılık hali için prim ödemiş olması durumunda, ödenen primler birinci fıkraya göre esas alınan sigortalılık hali için ödenmiş ve esas alınan sigortalılık halinde geçmiş kabul edilir.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı sayılanlardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olanların yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınır.