10 yılını dolduran memur, isteğe bağlı emekli olabilir mi?

Sorunuzu 2008 yılı Ekim ayı öncesinden Devlet Memurluğuna başlamış olduğunuzdan;

1- Aylıksız izinde geçen sürelerin borçlandırılması,

2- 10 yılını doldurmuş olanların isteğe bağlı olarak çalışmadan Devlet memurluklarını devam ettirmeleri,

3- Emeklilik aylığı bağlanabilmesi için emeklilik koşulları,

Şeklinde ÜÇ BÖLÜM halinde açıklamaktayız.

1- AYLIKSIZ İZİNDE GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANDIRILMASI;

Devlet memurlarının kanunları uyarınca aylıksız izinde geçen sürelerini borçlandırılması 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 72 hükmünde izah edilmiştir.

"Ek Madde 72 - (Ek: 6/7/1995-KHK-562/16 md.; Değişik: 25/6/2003-4905/3 md.)

Personel mevzuatına göre aylıksız izinli sayılanlardan aylıksız izinli olarak geçen sürelere ilişkin kesenek ve karşılıklarını istekleri halinde her ay veya 102 nci maddede yazılı süreler içinde başvurmaları ve başvuru tarihindeki katsayılar ve emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait diğer unsurlar ile kesenek ve karşılık oranları esas alınmak suretiyle hesaplanacak kesenek ve karşılıklarını aynı süreler içinde defaten ödemeleri halinde aylıksız geçen izin süreleri emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir."

HÜKMÜN YORUMU;

- Aylıksız izinde geçen süreleri kişiler isterlerse her ay kesenek ve karşılık tutarlarını Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyebilmektedirler.

- Her ay ödeme yapmak istemeyenler emeklilik öncesinden en az 6 ay önce toplam kesenek ve karşılıktutarlarını Sosyal Güvenlik Kurumuna topluca ödeyebilmektedirler.

- Aylıksız izinde geçen sürelerinin ne kadarını borçlanırlarsa, borçlanılan hizmet süresi emeklilik hizmet süresinde değerlendirilmektedir..

- Aylıksız izinde geçen sürelerini topluca ödemek isteyenlerin mutlaka göreve başlamaları şeklinde kesin bir hüküm olmadığındı değerlendirdiğimizden, göreve başlayıp başlamama takdirinin aylıksız izinde geçen kişilere bırakılmış olduğunu söyleyebiliriz. Göreve başlayanlar için de herhangi bir süre çalışma şartının olmayacağını değerlendirmeyiz.

2- 10 YILINI DOLDURMUŞ DEVLET MEMURLARININ İSTEĞE BAĞLI OLARAK ÇALIŞMADAN DEVLET MEMURLUKLARINI DEVAM ETTİRMELERİ;

Devlet memurlarının isteğe bağlı iştirakçilikleri 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 12 hükmünde izah edilmiştir.

Madde 12 Hükmü:

(Ek paragraf: 17/9/2004-5234/3 md.)657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak en az on yıl çalıştıktan sonra, memurluktan çıkarılmış olanlar ile aynı Kanunun 96 ncı maddesi kapsamına girenler ve anılan Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde aranan nitelikleri kaybedenler hariç olmak üzere herhangi bir nedenle memurluktan ayrılmış olanlar, memurluktan ayrıldıkları tarihten itibaren altı ay içinde yazılı olarak Sandığa başvurmaları ve emeklilik keseneği ve kurum karşılıklarını ait olduğu ay içinde Sandık hesabına yatırmaları şartıyla başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren Sandıkla ilgilendirilirler.

Sandığın diğer iştirakçileri de 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olanlar ile aynı esaslar çerçevesinde bu uygulamadan yararlanabilirler. Bunların emeklilik keseneklerine, emeklilik keseneğine esas aylık, derece ve kademeleri ile ayrıldıkları göreve ilişkin ek göstergeleri esas alınır ve Sandığa emekli keseneği ödedikleri her yıl için bir kademe ilerlemesi ve eğitim durumları itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre yükselebilecekleri dereceyi geçmemek şartıyla her üç yıl için bir derece yükselmesi uygulanır. Ancak, bu süreler, tekrar Sandığa tabi bir göreve başlayanlar için de geçerli olmak üzere emeklilik ikramiyesinin süre ve miktar yönünden hesabı ile kazanılmış hak aylıklarının tespitinde dikkate alınmaz. Bu şekilde Sandıkla ilgilendirilenler bu Kanunun uygulanmasında isteğe bağlı iştirakçi olarak kabul edilirler.

(Ek paragraf: 17/9/2004-5234/3 md.)Yukarıdaki paragrafta belirtilenlerden, toplu ya da fasılalı olarak toplam altı aydan daha fazla süreye ilişkin emekli kesenekleri ile kurum karşılıklarını süresinde ödemeyenlerin isteğe bağlı iştirakçilikleri sona erer. Sandıkla ilişkilendirilme isteğinden vazgeçtiğini yazılı olarak Sandığa bildirenlerin de isteğe bağlı iştirakçiliklerine başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren son verilir. Diğer sosyal güvenlik kurumları ile zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektirir görevlerde çalışmakta olan ya da çalışmaya başlayanlar ile diğer sosyal güvenlik kurumlarından veya Sandıktan kendi çalışmasından dolayı aylık bağlanmış olanlar isteğe bağlı iştirakçi olamazlar. Bunlardan diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmaya başlayıp bu görevleri sona erenler de altı ay içinde yazılı olarak isteğe bağlı iştirakçi olmak üzere başvuruda bulunabilirler.

HÜKMÜN YORUMU

Devlet memurlarından görevlerinden ayrılmak isteyenlerin, yaş dışında emeklilik koşullarından birisi olan hizmet şartını tamamlamak için getirilmiş bir yasal imkan olmaktadır.

1- Devlet memuru olarak hizmet süresi fiilen çalışılan süreler (SSK, Bağ-Kur olarak prim yatmış süreler ile fiilen Devlet memuru olarak görev yapılmış süreler dahil) olması kaydıyla en az 10 yıl hizmet sürelerinin olması gerekmektedir. 10 hizmet yılından az süresi olanların isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanamayacakları görülmektedir.

2- 10 hizmet yılı bulunanların görevlerinden ayrıldıktan sonra, herhangi bir şekilde çalışmamaları kaydıyla isteğe bağlı iştirakçilik müracaatlarını 6 ay içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapmaları mecburi olmaktadır.

3- Ancak,

- Devlet memurluğundan çıkarılmış iseler,

- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 96 ncı maddesi kapsamında iseler,

- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının 5 numaralı bendi uyarınca taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında herhangi bir nedenle Devlet memurluğundan ayrılmış iseler,

- Devlet memurluğundan ayrıldıktan sonra sigortalı veya bağ-kurlu çalışıyor iseler,

- Kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlanmış iseler,

Bunların, isteğe bağlı iştirakçilik hakları bulunmamaktadır.

İsteğe bağlı geçen sürelerin başka konularda değerlenmesi;

1- İsteğe bağlı devam edecek sürelerin kesenek ve karşılık tutarlarının her ay Sosyal Güvenlik Kurumuna yatırılması gerekmektedir.

2- İsteğe bağlı iştirakçilikte geçen süreye emeklilik ikramiyesi ödenmemektedir.

3- İsteğe bağlı iştirakçilikte geçen süre kazanılmış hak aylığında, kıdem aylığında değerlendirilmemektedir. Yani ek gösterge uygulanmamaktadır. Yalnızca emekli keseneğine esas aylık intibakında, yani ek gösterge uygulanmayan intibak işlemine tabi tutulmaktadır.

İsteğe bağlı iştirakçilik konusundaki görüşlerimiz; İsteğe bağlı iştirakçilik erkek ise 25 yıl, kadın ise 20 yıllık hizmet sürelerini tamamlamaya az bir süre kalan ve emeklilik koşullarından birisi olan yaş hadlerini de az bir süre beklemek durumda kalanların tercih edeceği bir yöntem olmaktadır. Hizmet süresi az olanların ve de genç yaşta bulunanların isteğe bağlı iştirakçilik düzenlemesini tercih etmeleri, kendilerini çalışma hayatından pasifize etmeleri demek olduğunu da belirtmemiz doğru bir yaklaşım olacaktır.

3- Emeklilik aylığı bağlanabilmesi için emeklilik koşulları,

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununda emeklilik koşulları;

- 8 Eylül 1999 tarihinden önce göreve başlamış olanlardan kadınlar 20 hizmet yılını, erkekler 25 hizmet yıllarını, bu hizmet yıllarını dolduranların da ayrıca 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmünde belirlenmiş olan yaş gruplarını doldurmaları gerekiyor.

- 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlamış olanlar için hizmet ve yaş şartları farklı olmaktadır. Bunlar için Kadın ve Erkeklerin 25 yıl hizmetlerinin olması ve Kadın memurun 58 yaşını, Erkek memurun 60 yaşını doldurmaları gerekiyor.

- Kadın ve erkek Devlet memurlarından en az 15 yıl hizmeti olanlar 61 yaşını doldurduklarında da emekli olabiliyorlar, bunlar için 20 veya 25 hizmet yıllarının doldurulması aranmıyor,

SONUÇ DEĞERLENDİRMEMİZ;

Aylıksız izin süreniz dolduğunda göreve başlayıp başlamamanızın sizin takdirinizde olduğunu değerlendirmekteyiz.

Aylıksız izin sürenizi borçlanmak için Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeniz gerekmektedir.

Tutarlarınızı defaten toplu halde Sosyal Güvenlik Kurumuna ödediğinizde hizmetlerinizin Sosyal Güvenlik Kurumunca kabul edilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Defaten ödenen süre ile beraber 10 hizmet yılınız olduğunda görevinizden ayrıldıktan sonra 6 ay süreyi geçirmeden isteğe bağlı devlet memurluğu için Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ettiğinizde isteğe bağlık iştirakçilik için işlemlerin yapılması gerektiğini değerlendirmekteyiz.