Belediye Başkanlarının emekli maaşı ne kadar?

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği Belediye Başkanlarının Emeklilik Hakları nasıldır, yazımızda bu konuyu açıklamaktayız.

1-5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu uyarınca Belediye Başkanlarının emeklilik hakları;

Ek Gösterge;

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 48 hükmü ile yapılan belirleme;

"Belediye Başkanı olarak iştirakçilikleri devam edenlere, genel idare hizmetleri sınıfında görev yapan genel müdürler için belirlenen ek gösterge rakamını ve öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceyi geçmemek üzere emekli keseneklerine esas aylık dereceleri itibariyle mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı için tespit edilen ek gösterge rakamları uygulanır." İbareleriyle, belediye başkanları mülki idare amirliği hizmetleri sınıfında sayılmamış olsalar da, ek göstergeleri yapmış oldukları görevleri itibariyle mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı için tespit edilen ek göstergeler esas alınarak belirleme yapıldığı görülmektedir. 657 sayılı Kanununda yapılan tespit;

Makam, Görev, Temsil Tazminatı;

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ek madde 68 hükmü ile yapılan belirleme, "Sandıkça emekli aylığı bağlanan büyükşehir belediye başkanlarına 7000, il belediye başkanlarına 6000, ilçe ve ilk kademe belediye başkanlarına 3000, diğer belediye başkanlarına 1500 gösterge rakamı üzerinden, bu maddede belirtilen usül ve esaslar dahilinde makam tazminatı, buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı ödenir.

HÜKÜMLERİN YORUMU;

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihi olan 2008 yılı Ekim Ayı başından once 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kapsamında Belediye Başkanı olarak sigortalılığını kuran Belediye Başkanları emekli aylık tutarlarında, ek gösterge ve makam, temsil veya görev tazminatlarını alabiliyorlar.

2- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Belediye Başkanlarının Emeklilik hakları;

5434 sayılı Kanun uyarınca emekli olmayan Belediye Başkanları 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında ister talep olsun, ister olmasın Belediye Başkanı olduklarında zorunlu sigortalı oluyorlar.

Emekli Belediye Başkanlarında talep aranıyor, talep ederlerse aylıkları kesilir ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında sigortalı olurlar.

Aylık sistemi, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu aylık sisteminden farklıdır. Aylık Sisteminde Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı formülü uygulanmaktadır.

Prime esas kazançları 5510 sayılı Kanun Madde 80 hükmünde belirlenmiştir.

Ek gösterge, makam, temsil veya görev tazminatı ayrı olarak emekli aylıklarında alınmıyor. Prime esas kazançlar içerisinde oluyor.

3- İşçi veya Esnaf olarak aylık alanlar Belediye Başkanı olarak 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olurlarsa aylıkları nasıl hesaplanır?

İşçi veya esnaf olarak aylık alan kişiler Belediye Başkanı seçildiklerinde, bu aylıklarını almaktan vazgeçer ve Devlet memuru kapsamında sigortalı olmayı seçerlerse, aylıkları 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu uyarınca aylık alan emsali belediye başkanları ile aynı olmaz. Aylıklarının hesaplanmasında sigortalı veya bağ-kurlu geçen süreler ile belediye başkanı olarak geçen sürelerinin kazançları dikkate alınarak,

Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı formulü esas alınacağından, arada büyük bir fark olacağını söyleyebiliriz.

Ek gösterge, makam, temsil veya görev tazminatı ayrı olarak emekli aylıklarında alınmıyor. Prime esas kazançlar içerisinde oluyor.

ÖRNEK AYLIK TUTARLARI;

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa gore ödenirse;

30 Yıl hizmeti olan bir İlçe Belediye başkanının 5434 sayılı Kanuna gore alacağı aylıklarında 1 inci derece 4 üncü kademe ile 4800 ek gösterge, 3000 makam tazminatı ve 9000 de görev tazminatı uygulanır. Bu rakamlar uygulandığında, İlçe Belediye Başkanının aylık tutarı 3300 TL. olur.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa gore ödenirse;

30 Yıl hizmeti olan bir İlçe Belediye başkanının 5510 sayılı Kanuna gore alacağı aylıklarında derece, kademe, ek gösterge, makam ve görev tazminatı uygulanmayacağından tahmini aylık tutarının ise 1000-1500 TL. arasında olacağını tahmin etmekteyiz.

5434 sayılı Kanunun belediye başkanına verdiği aylık ile 5510 sayılı Kanunun belediye başkanına verdiği aylık arasında, eski ve yeni aylık olarak 1500-1700 arasında bir fark olduğunu söyleyebiliriz.

4- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihi öncesinde belediye başkanı olmuş, SSK'dan, Bağ-Kurdan aylık almakta olanlara makam ve görev tazminatı ödeniyor.

5510 sayılı Kanunun Geçici Madde 4 hükmünde, sigorta veya bağ-kur emekli belediye başkanlarına da 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı emeklisi belediye başkanlarına verilen makam ve temsil veya görev tazminatlarının aynısının verilmesi belirlenmiştir.

Bu hüküm şu şekildedir.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce, seçimler neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olup, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ek 68 inci maddesine göre makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı ödenenler hariç olmak üzere, sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olanlardan; 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 39 uncu maddesine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olanlara, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren, bu kişilerden bu Kanunun yürürlük tarihi itibarıyla 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 39 uncu maddesine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olmayanlara ise bu şartları haiz oldukları tarihten itibaren 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ek 68 inci maddesinde belirtilen şartlar da dikkate alınarak, emsali belediye başkanının almakta olduğu makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı tutarı, almakta oldukları emeklilik veya yaşlılık aylıklarına ilave edilmek suretiyle ödenir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce seçimler neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olup, bu Kanuna göre sigortalı iken yaşlılık aylığı bağlananlardan; 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 39 uncu maddesine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olanlara bu Kanunun geçici 2 nci ve geçici 4 üncü maddeleri hükümleri de dikkate alınarak bu fıkrada belirtilen şartlar dahilinde söz konusu tazminatlar aylıklarına ilave edilmek suretiyle ödenir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce seçimler neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olanlardan ölenlerin bu Kanunun 32 nci maddesinde belirtilen şartlara sahip olmaları halinde, 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ek 68 inci maddesinde belirtilen şartlar da dikkate alınarak, hak sahiplerine bu Kanunun 34 üncü, geçici 1 inci, geçici 2 nci ve geçici 4 üncü maddeleri hükümlerine göre söz konusu tazminatlar bu Kanunun yürürlük tarihinden önce ölenler için bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölenler için ise ölüm tarihinden itibaren ölüm aylıklarına eklenmek suretiyle ödenir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce seçimler neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olanlardan; malullük aylığı almakta olanlar ile malullük aylığına hak kazanacaklar 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 39 uncu maddesinde belirtilen aylık bağlamaya ilişkin şartlar dikkate alınmaksızın yukarıda belirtilen tazminat haklarından yararlandırılır. Bu fıkraya göre tazminat tutarları ödendikçe Hazineden tahsil edilir.

BELEDİYE BAŞKANLARININ VE MEMURLARIN DURUMUYLA İLGİLİ GENEL DEĞERLENDİRMEMİZ;

Devlet memurlarında olduğu şekilde, belediye başkanları için de, 2008 yılı öncesi ve sonrası şeklinde farklı uygulamalar bulunmaktadır.

Aynı işi yapan bir devlet memuru, belediye başkanı vb. Ünvanları 2008 yılı öncesinde 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu bünyesinde yapmış ise emekli olduğunda farklı bir aylık tutarı alacaktır. 2008 yılı sonrasında 5510 sayılı Kanun bünyesinde yapmış ise emekli olduğunda bu kez farklı bir aylık tutarı alacaktır.

Bu durum, eski ve yeni memur statüsünü ortaya çıkarmakta ve eskiler için avantajlı, yeniler için ise dezavantajlı olmaktadır. Yenilerde prime esas kazançlarının aldıkları aylıklarla bağıntılı olarak yüksek olması, aylık tutarını büyük ölçüde olumlu olmasını, az olması durumunda büyük ölçüde olumsuz olmasını etkileyecektir.

SSK. Veya Bağ-Kur sigortalıları için çok büyük bir değişiklik olmadığını söyleyebiliriz.

Bu bağlamda, eski, yeni ayrımını ortadan kaldırıp, memur emeklilerinin emekli aylık sisteminin aynı olması,

Eski aylık sisteminin yeniler için devam ettirilmesi düşünülürse, sitemizde sıklıkla yer verdiğimiz emekli aylıklarını olumlu etkileyecek yasal düzenlemelerin de yapılması (ek gösterge artışları, kıdem aylık artışları, makam, görev, temsil tazminatı almayanlara verilmesi şeklinde),

Yeni aylık sisteminindeki bağlanacak aylık formülünün değiştirilmesi, ortalama kazanç sisteminden vazgeçilmesi ve yüksek primlerin aylık bağlama oranındaki payının yüksek olmasını sağlayacak yasal bir düzenlemenin yapılmasının uygun olacağını değerlendirmekteyiz.

Temennimiz, sitemizde sıklıkla gündemde tuttuğumuz, sosyal devlet ilkesinden hareketle, çalışma hayatından sonra emeklilik hayatlarının rahat, huzurlu, emekli olduğumda nasıl geçinirim düşüncesinden uzak bir ortamda geçirmelerini sağlayacak derecede emekli aylık tutarlarının ayarlanması, emeklilik ikramiyelerinin hesabında kullanılan formülün değiştirilmesi, kıdem tazminatında olduğu gibi görev aylık tutarlarının emekli ikramiyesinde de uygulanması, çalışma süresi kadar emekli ikramiyelerinin ödenmesi,

Bu konulardaki beklentileri büyük ölçüde karşılamış olacaktır.