Olay:
Pendik Emniyet Müdürlüğüne alınacak 85 bekçi için alım sürecine ilişkin 31 asil
ve 16 yedek adayın atama işlemleri sürerken davacı 17. Yedek olarak atanmıştır.
Diğer ikisi atanınca 83 olan kadro sayısı 84 olunca davacının görevine son verilmiştir.
İlk derece mahkemesi: Davacı atandığında kadro sayısı geçmemiştir.
Davacının atamasının iptal edildiği tarihte tahsis edilen kadro sayısının aşılmadığı,
bu bağlamda atanıp atanmama gibi sürecin sonunda neticelenecek ihtimale dayalı
durumun, kadro sayısının aşılabilecek olması gerekçelerine dayanak olamayacağı,
dört ay gibi bir süre görev yapıp belli bir statüye giren davacı hakkında tesis
edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Danıştay: İşlem doğrudur
85 kişilik kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne 83 adayın atamasının
yapıldığı, 17. yedek sıradaki davacının da atanmasıyla 84 kişinin atanmış olduğu,
davacıdan önceki 31. asil adayın sağlık işlemleri ile 16. yedek sıradaki adayın
atama işlemlerinin devam ettiği, bu iki adayın da atanması halinde 85 kişilik
kadronun aşılacağından bahisle davacının atama işleminin iptal edildiği, dosyada
bulunan bilgi ve belgelerden de 16. yedek sıradaki adayın 03/12/2018 tarihinde,
31. asil adayın ise 05/12/2018 tarihinde atanarak göreve başladığı, bu durumda
daha önce atanan 83 kişi ile birlikte atanan aday sayısının 85 olduğu ve azami
kadro sayısına ulaşıldığı, 17. yedek sıradaki davacı ile birlikte 86 kişinin
atanmış olduğu ve kadro sayısının aşıldığı görüldüğünden, davalı idarece davacının
atama işleminin iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Öte yandan, atama işlemleri devam eden iki aday bulunmakta iken davalı idarece bu işlemlerin sonucu beklenmeksizin davacının sehven atanmış olmasının da davacı lehine kazanılmış hak doğurmayacağı açıktır.
T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2020/4671
Karar No: 2023/6085
İSTEMİN KONUSU:
. Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının,
temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
İstanbul Valiliğinin. tarih ve . sayılı atama onayı ile aday çarşı mahalle bekçisi
olarak Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne... yedek aday sırasından atanan davacı
tarafından, asil aday hakkındaki atama onay işlemlerinin devam ettiği, bu haliyle
tahsis edilen kadro sayısının aşıldığından bahisle atamasının . tarih ve. sayılı
Valilik onayıyla iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle
yoksun kaldığı özlük haklarının iadesine ve parasal haklarının yasal faiziyle
birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla; davacının, İstanbul
Valiliğinin . tarih ve . sayılı atama oluru ile Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğünde
göreve başladığı, 31. asil aday O.Ç' ın işlemlerinin Sağlık İşleri Daire Başkanlığı
Sağlık Komisyonunda devam ettiği, 16. yedek aday O.Ö 'in ise atama işlemlerinin
devam ettiği, bu haliyle kadro sayısının aşıldığından bahisle ileride telafisi
güç zararların doğmaması ve hak kaybı olmaması gerekçelerine dayanılarak tesis
edilen işlemle davacının atamasının iptal edildiği; somut olayda, başarı listesinin
31. sırasında bulunan ve gerekli sağlık şartlarını taşıdığı anlaşılarak 05/12/2018
tarihli olurla ataması da gerçekleştirilen asil adayın sağlık durumunun işleme
haklı gerekçe alınabileceği ortada olmakla birlikte, 16. yedek sırasında bulunan
adayın atama işlemlerinin sürdüğü gerekçesine bakıldığında, davacının atamasının
iptal edildiği 28/11/2018 tarihinde hala 83 adayın atamasının yapılmış olduğu,
31. asil adayın ataması da bu sayıya ilave edildiğinde 84 adet kadroya atamanın
gerçekleştirildiği, 16. yedek sırasında bulunan adayın atama işlemlerinin sürmesi
nedeniyle artık atandığı tarihteki koşullara göre durumunun değerlendirilmesinin
daha hakkaniyetli olacağı, nitekim 16. yedek sıradaki bu adayın atamasının 05(03?)/12/2018
tarihli olurla yapıldığı, bir başka ifadeyle, davacının atamasının iptal edildiği
tarihte tahsis edilen kadro sayısının aşılmadığı, bu bağlamda atanıp atanmama
gibi sürecin sonunda neticelenecek ihtimale dayalı durumun, kadro sayısının
aşılabilecek olması gerekçelerine dayanak olamayacağı, dört ay gibi bir süre
görev yapıp belli bir statüye giren davacı hakkında tesis edilen dava konusu
işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı; öte yandan, hukuka aykırı olan
işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı özlük ve parasal hakların davacıya
ödenmesinin Anayasa'nın 125. maddesi gereği olduğu gerekçesiyle, dava konusu
işlemin iptaline ve davacının işlem nedeniyle mahrum kaldığı özlük ve parasal
hakların, dava tarihinden önceki aylar için dava tarihinden, dava tarihinden
sonraki aylar için ise ödenmeleri gereken tarihten itibaren işleyecek yasal
faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
. Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu
İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından
ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte
görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin
üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararın hukuka ve mevzuata aykırı olduğu
belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu
belirtilerek, temyiz talebinin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK H KİMİ : .
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği
düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten
ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İçişleri Bakanlığının 20/10/2017 tarih ve 2017102015282670032 sayılı işlemi
ile İstanbul İl Emniyet Müdürlüğüne 2000 çarşı ve mahalle bekçisi kadrosu tahsis
edilmiş ve davacı 85 kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne başvurarak
17. yedek aday olarak başarılı olmuştur.
31. sıradaki asil adayın sağlık işlemleri ve 16. yedek sıradaki adayın atama
işlemleri devam ettiğinden, bu iki aday dışındaki 83 adayın ve 17. yedek sıradaki
davacının atama işlemi yapılmıştır.
Davalı idarece, 28/11/2018 tarihli işlemle atama işlemleri devam eden 31. asil
adayın ve 16. yedek adayın atanması halinde 85 kişilik kadro sayısının aşılacağından
bahisle davacının atama işlemi iptal edilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan ve 22/07/1966
tarih ve 12355 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 772 sayılı Çarşı ve Mahalle
Bekçileri Kanunu'nun 1. maddesinde, "Bekçi Teşkilatı; bekçi adayı ve bekçiden
teşekkül eder" hükmüne; 2. maddesinde, "Çarşı ve Mahalle Bekçi Teşkilatı,
en büyük mülkiye amirinin emrinde, genel zabıtaya yardımcı, silahlı bir kuruluştur.",
8. maddesinde, "Çarşı ve mahalle bekçileri il ve ilçe merkezlerindeki en
büyük mesleki amirinin inhası ile vali ve kaymakamlarca aday olarak atanırlar."
hükmüne, 9. maddesinin birinci fıkrasında, "Adaylık süresi 2 yıldır. Bu
süre içinde açılacak kursu başarı ile bitirenlerden bir hizmet yılını tamamlamış
olanların valilikçe asaleten tayinleri yapılır. Kursta başarı gösteremiyenlerin
ilişikleri kesilir. " hükmüne yer verilmiştir.
18/06/2020 tarih ve 31159 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7245 sayılı Çarşı
ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasında ise; çarşı
ve mahalle bekçi adaylarının, emniyet veya jandarma teşkilatlarına İçişleri
Bakanlığının onayı ile "aday memur" olarak atanacakları hükme bağlanmış;
üçüncü fıkrasında "Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim devrelerinin
her birinde başarısız olanlarla hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak
durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin, aylıktan kesme veya kademe
ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların memuriyetle ilişikleri İçişleri
Bakanının onayı ile kesilir." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 16. maddesinde, "14/07/1966 tarihli ve 772 sayılı Çarşı ve
Mahalle Bekçileri Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır." düzenlemesi yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İçişleri Bakanlığının 20/10/2017 tarih ve 2017102015282670032 sayılı işlemi
ile İstanbul İl Emniyet Müdürlüğüne 2000 Çarşı ve Mahalle Bekçisi kadrosu tahsis
edilmiş ve davacının, 85 kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne
başvurarak 17. yedek sıradan başarılı olarak ataması yapılmış ise de; 85 kişilik
kadro tahsis edilen Pendik İlçe Emniyet Müdürlüğüne 83 adayın atamasının yapıldığı,
17. yedek sıradaki davacının da atanmasıyla 84 kişinin atanmış olduğu, davacıdan
önceki 31. asil adayın sağlık işlemleri ile 16. yedek sıradaki adayın atama
işlemlerinin devam ettiği, bu iki adayın da atanması halinde 85 kişilik kadronun
aşılacağından bahisle davacının atama işleminin iptal edildiği, dosyada bulunan
bilgi ve belgelerden de 16. yedek sıradaki adayın 03/12/2018 tarihinde, 31.
asil adayın ise 05/12/2018 tarihinde atanarak göreve başladığı, bu durumda daha
önce atanan 83 kişi ile birlikte atanan aday sayısının 85 olduğu ve azami kadro
sayısına ulaşıldığı, 17. yedek sıradaki davacı ile birlikte 86 kişinin atanmış
olduğu ve kadro sayısının aşıldığı görüldüğünden, davalı idarece davacının atama
işleminin iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Öte yandan, atama işlemleri devam eden iki aday bulunmakta iken davalı idarece bu işlemlerin sonucu beklenmeksizin davacının sehven atanmış olmasının da davacı lehine kazanılmış hak doğurmayacağı açıktır.
Bu durumda davacının atamasının iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu kararda ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin
kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali ile işlem nedeniyle
yoksun kaldığı özlük ve parasal hakların, dava tarihinden önceki aylar için
dava tarihinden, dava tarihinden sonraki aylar için ise ödenmeleri gereken tarihten
itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin İdare
Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize
konu .. Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:.
sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari
Dava Dairesine gönderilmesine, 27/11/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle
karar verildi.