Trafikte araçların önünü kesen, yolu tamamen kapatan ya da kamu hizmetlerinin aksamasına neden olan davranışlar, artık hapis cezasıyla karşılık bulacak. TCK'nın 223. maddesinde yapılan değişiklikle, "cebir ve tehdit" ifadesi metinden çıkarılarak yalnızca "hukuka aykırılık" yeterli sebep haline getirildi.
TCK 223'teki yeni düzenleme neleri kapsıyor?
Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürü Mehmet Ökmen'in açıklamasına göre değişiklikle birlikte;
-Düğün, spor veya siyasi parti konvoyları nedeniyle yollar tamamen kapatılırsa
suç oluşacak.
-Tünel, köprü gibi geçiş alanlarının asker uğurlamaları nedeniyle kapatılması
da suç kapsamına alınacak.
-Trafikte başka bir sürücünün önüne kırarak aracını durduran kişilere artık
ceza verilecek.
-Tehdit, zarar verme, hakaret gibi ek eylemler varsa, bu suçlardan ayrıca ceza
uygulanacak.
Yargıtay içtihadı nedeniyle uygulanamıyordu
2004 yılında getirilen düzenleme, "cebir veya tehdit" şartı nedeniyle Yargıtay kararlarıyla uygulanamıyor, sanıklar cezasız kalıyordu. Değişiklikle birlikte artık sadece hukuka aykırı eylem yeterli olacak. Böylece konvoy, araç önü kesme, yolu kapatma gibi birçok davranış doğrudan cezai yaptırıma tabi tutulabilecek.
Ne kadar ceza verilecek?
Yeni düzenlemeye göre:
-Kara ulaşım araçlarının hareketini hukuka aykırı şekilde engelleyenler 1 yıldan
3 yıla kadar,
-Deniz ve demiryolu araçlarında bu suçu işleyenler 2 yıldan 5 yıla kadar,
-Hava ulaşım araçları için ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası alabilecek.
"Psikolojik bir suç tipi"
Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürü Mehmet Ökmen, maddenin amacının "trafik
magandalarıyla mücadele" olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
"İnsanlar trafikte bir dalaşa giriyor, duygular kabarıyor, biri selektör
yapıyor, biri önüne kırıyor... Önüne kırdığı an artık suç yoluna giriyor. Bu
psikolojik bir suç. Önüne kırıp durdurduğunda diğer sürücü müdahale etmek zorunda
hissediyor."
Market önüne park ceza değil
Yapılan açıklamaya göre yalnızca kasıtlı, trafiği engelleyici ve kamu düzenini bozucu fiiller suç teşkil edecek. Örneğin; market önüne hatalı park ya da bina önünü kapatma gibi kasıtsız durumlar kapsam dışında kalacak.
MADDENİN ESKİ HALİ:
Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması
Madde 223 - (1) Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka
bir davranışla kara ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen, bu aracı hareket
halinde iken durduran veya gitmekte olduğu yerden başka yere götüren kişi, bir
yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun konusunun deniz veya demiryolu ulaşım aracı olması halinde, iki yıldan
beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(3) Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla hava
ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen veya bu aracı gitmekte olduğu yerden
başka yere götüren kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(4) Bu suçların işlenmesi sırasında kişilerin hürriyetinin tahdit edilmesi dolayısıyla
ayrıca cezaya hükmolunur.
(5) Bu suçların işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle
ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna
ilişkin hükümler uygulanır.
MADDENİN YENİ HALİ
MADDE 14- 5237 sayılı Kanunun 223 üncü maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi, kaçırılması veya alıkonulması
MADDE 223- (1) Hukuka aykırı bir davranışla kara ulaşım aracının hareket
etmesini engelleyen, bu aracı hareket halinde iken durduran veya gitmekte
olduğu yerden başka yere götüren kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır.
(2) Suçun konusunun deniz veya demiryolu ulaşım aracı olması halinde, iki yıldan
beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(3) Hukuka aykırı bir davranışla hava ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen
veya bu aracı gitmekte olduğu yerden başka yere götüren kişi, beş yıldan on
yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların işlenmesi amacıyla veya sırasında
başka bir suçun işlenmesi halinde ayrıca bu suçtan dolayı ceza verilir."
İşte Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürü Mehmet Ökmen'in TBMM Adalet komisyonunda yaptığı açıklamalar:
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜRÜ MEHMET ÖKMEN - Bu da bir yöntem Başkanım, o da olabilir, o da olabilir ancak Yargıtay şunu yapıyor Sayın Başkanım: Hukuka aykırılığı tek başına yetmiyor, tehdit ve cebrin nitelikli halleri var ise bu suçu o zaman uyguluyor. Bu suç Yargıtayın içtihadından dolayı bugün uygulanmıyor, ölü bir madde. Onun için, cebir ve tehdidi unsuru olmaktan çıkarıyoruz Yargıtayın bu içtihadını değiştirmek için. Sadece hukuka aykırılık unsuru oluyor cebir, tehdit ayrıca suç oluşturuyorsa. Onlardan bazıları aracın camını kırıyor, aynasını kırıyor, kaputunu eziyor, çiziyor, tehdit ediyor, hakaret ediyor. Bunların hepsinden ayrı ayrı ceza verilmesi... Bu maddenin amacı, trafik magandalarıyla etkili mücadeledir Başkanım, başka hiçbir amacı yoktur. Tabii ki çok daha artırabilir bu, takdir..
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜRÜ MEHMET ÖKMEN - Sayın Başkanım, konvoy tabii ki farklı bir olay. Yani siyasi partilerin konvoyu oluyor, spor müsabakalarında konvoy oluyor, düğün konvoyları oluyor. Şimdi, düğün konvoyunda ya da spor konvoyunda sağ taraftan 1 ya da 2 şeridi kapatarak gitsin, bunda bir sorun yok ama yolu tamamen kapattığında ambulans geçemiyor, polis geçemiyor, diğer kamu görevlileri geçemiyor, vatandaş hastaneye gidecek, gidemiyor, tamamen kapatıp da gittiği an, kapattığı zaman insanlar acil durumda yetişemiyor. Tünelin, tüp geçidin altını kapatıyorlar ve asker uğurlaması yapıyorlar Başkanım. İnsanlar hasta, acil hastaneye yetişecek.
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜRÜ MEHMET ÖKMEN - Doğrudur Sayın Başkanım.
Ambulansa yol vermiyor mesela -ambulansa yol- Trafik Kanunu'nda düzenlenmiştir.
Polisin oradaki benzer düzen intizam yetkisi çerçevesinde, spor müsabakalarında
ya da diğer toplantılarda, nümayişlerde ya da konvoylarda, siyasi parti ya da
spor müsabakalarında yetkisini nasıl düzenleyeceği, o alanları nasıl düzenleyeceği,
yetkisinin neler olduğu düzenlenmiştir 2918'de. Dolayısıyla ona aykırı hareket
ediyor, yolu tamamen kapatıyorsa -düğün alayı ya da başka bir şey- orada
suç oluşur ama sağ kulvardan kapatmadan bir ya da iki şerit üzerinden gidiyorsa
suç oluşmayacaktır ki ya da markete arabanızı park ettiniz, birinin önüne
geldi ya da binanızın önünde, orada da suç oluşmayacak. Niye? Kasıt yok. Buradaki
kasıt özellikle...
Buradaki en önemli husus şu: Sayın Başkanım, psikolojik bir olay var, bu suçun
aslında bir psikolojisi var. Biz bunu Emniyetle de görüştük, olayları, vakaları
inceledik; bunu analiz ettiğimizde mesele ne biliyor musunuz? İnsanlar trafikte
bir dalaşa giriyor, o an insanların duyguları kabarıyor; işte, birisi kural
ihlal ediyor, öbürü arkadan geliyor, selektör yapıyor, korna çalıyor, bilmem
ne yapıyor, önüne kırıyor, bir yerde sıkıştırıyor, önüne kırıyor. Önüne kırdığı
an artık suç yoluna giriyor Başkanım.
Önüne kırdığı an suç yoluna giriyor. Niye? Sayın Başkanım, önüne kırıp da
arabayı durdurduğu an artık kendisinin inip bir müdahale etme zorunluluğu psikolojik
olarak insanda ortaya çıkıyor... .Ve iniyor ya kaputu kırıyor ya aynayı kırıyor
ya müdahalede bulunuyor. Bu suçun psikolojik yönü de var Sayın Başkanım, bu
suçun unsurun trafik magandalığı.