Malülen emekli olan böbrek hastaları, böbrek nakli yapıldıktan sonra emekli maaşı kesiliyor. Doktorların böbrek nakli olmasına rağmen ''Çalışamaz'' raporu verdiği hastalar, maaşları kesilince ne yapacağını şaşırdı.
DOKTOR, 'ÇALIŞAMAZ' DİYOR
Büyük bölümü SSK'dan emekli 35 bin hastanın bu zor tercihini, Böbrek Hastaları
Yardımlaşma Derneği Başkanı Vahap Acar gündeme getirdi. Acar, mevcut durumu,
''Doktorlar, nakil yaptırana, (Çalışamaz) raporu veriyor. Ama SSK, bunu dikkate
almıyor. Hastanın hem maaşını kesiyor, hem de sağlık hizmeti almasını yasaklıyor.
Bu yüzden binlerce hasta, uygun böbrek bulsa bile nakil yaptırmıyor'' diye açıkladı.
BU FERYAT, CEVAP BEKLİYOR
Uygulamanın kurbanlarından Aytekin Yıldız da, yaşadığı dramı şöyle anlattı:
''2002'de malülen emekli edildim. Bir yıl sonra böbrek nakli oldum. SSK, (Çalışamaz)
raporuma rağmen maaşımı kesti. İş bulamayınca, eşim ve çocuğumla babamın evine
sığındım. Babamın emekli maaşıyla geçinmeye çalışıyoruz. 35 yaşındayım. İlaçlarımı
alamıyorum. Bebeğimi nasıl büyüteceğim, ne yapacağım bilmiyorum...''
SAĞLIK, PARASI OLANA
Sevim Kavas, 50 yaşında. Rahatsızlığı ilerleyince eşi tarafından terk edildi.
Şimdi, bünyesine uygun böbrek buldu. ''330 milyon maaşım var. Kesilirse, bir
çocuğumla aç kalırım'' dedi. Nakilden vazgeçti.
TEK MAAŞA, ÜÇ HAYAT
Fatih Arıcı, 43 yaşında. Tüm mal varlığını sattı, ülke ülke aradığı böbreği
İran'da buldu. ''Zaten 5 parasız kaldım. Bir de emekli maaşım kesilirse, 2 çocuğumla
ne yaparım'' dedi. O da nakilden vazgeçti.
* * * *
Türkiye'de yaklaşık 35 bin böbrek nakli bekleyen hasta var. Bunların büyük bir
kısmı, hastalıktan önce sigortalığı olduğu için malülen emekli. Ancak binlerce
malülen emekli, böbrek bekleyen hastalar, devletin inanılmaz seçeneği karşısında
şaşkın. Devlet, böbrek nakli yapılan hastanın, malülen emekliğini ortadan kaldırıyor.
Yani, normal insanlar gibi sigorta şartı getiriyor. Hal böyle olunca, böbrek
nakli gerçekleşen kişinin emekli maaşı da kesiliyor. Ama böbrek nakli yapılan
kişilere SSK'nın doktorları, ''Çalışamaz'' raporu veriyor. Ancak yine aynı SSK,
doktorların raporunu dikkate almayarak, maaşını kesiyor. Maaşla birlikte SSK'nın
tüm olanaklarından yararlanmasını yasaklıyor. Böbrek Hastaları Sosyal Yardımlaşma
ve Dayanışma Derneği Başkanı Vahap Acar, devletin kendi içinde çelişkisi olduğuna
dikkat çekerek, ''Böbrek nakli olsa dahi, bu kişilerin yüzde 80 olan çalışma
iş gücü kaybı vardır. Tamamiyle sağlığına kavuşmaları mümkün değildir. 1998
yılında çıkarılan kanunla birçok kişi mağdur. Böbrek nakli olan bir kişi, her
ay kontrola gitmek zorunda. Dişini bile çektirmesi yasaktır. 2 sene sonra bile
vücut böbreği kabul etmeyebiliyor'' dedi. Acar, sırf emekli maaşının kesilme
korkusu nedeniyle bazı hastaların uygun böbrek bulunsa bile, nakli istemediğine
belirterek, ''O kadar çok böbrek hastası var ki, maaşının kesileceği için nakil
yaptırmıyor'' diye konuştu.
BABASINA SIĞINDI
Böbrek nakli yaptırıp, emekli maaşı kesilenlerden biri olan Aytekin Erdem yaşadığı
sıkıntıyı anlatırken gözleri doluyor. Maaşı kesilince eşi ve çocuğuyla birlikte
babasının evine sığındığını söyleyen 35 yaşındaki Erdem, ''2002 yılında emekli
oldum. Bir yıl sonra da böbrek nakli yaptırıldı. SSK bana çalışamaz raporu verdi.
Ancak yine aynı SSK emekli maaşımı kesti. Çaresizlik içersinde babamın evine
sığındım. Babamın emekli maaşı ile geçinmeye çalışıyoruz. Her ay yaptırmamız
gereken testler ve almamız gereken ilaçlar var. Tüm bunları karşılayamadığım
gibi bebeğimi nasıl büyüteceğim, ne yapacağımı bilmiyorum?'' şeklinde konuştu.
BÖBREK BULDU, NAKİL YAPTIRMIYOR
Kocasının böbrek hastası olduğu nedeniyle kendisini terkettiğini anlatan Sevim
Kavas da, SSK'nın anlaşılmaz böbrek sisteminin kurbanlarından. 50 yaşındaki
Kavas, ''Böbrek buldum ama, 330 milyon lira emekli maaşım kesilecek diye nakli
yaptıramıyorum. Bir çocuğumla zaten geçinemiyorum. Devlet bu parayı da keserse
ne yaparım. Çok şanslıyım uygun böbrek buldum ama, emekli maaşım kesilecek diye
nakli yaptırmıyorum. Yaptırmayacağım da'' dedi.
İRAN'DA BÖBREK BULDU
Bİr başka çaresiz böbrek hastası da 43 yaşındaki Fatih Arıcı. Eskiden işadamı
olduğunu ancak, rahatsızlanınca herşeyini yitirdiğini anlatan Arıcı, ''Ülke
ülke uygun böbrek aradım. Sonunda İran da uygun böbreği buldum. Şimdi nakil
yaptırırsam, emekli maaşım kesilecek. 5 parasız ben ne yaparım. Sistem, insanı
çok zor bir tercih arasında bırakıyor. Emekli maaşım kesilirse iki çocuğumu
nasıl büyütürüm'' dedi.
EVLENEMİYORLAR
Selma Demir ile Cevat Güngör, iki böbrek hastası. Selma 25, Cevat ise 27 yaşında.
Yaklaşık 2 yıldır birlikteler. Evlenmeye karar veren böbrek hastası gençler,
SSK'nın imkanlarından yararlanamayacakları için evlenemiyorlar. Çünkü, her ikisinin
sigortaları ailelerin üzerinden işliyor. Ancak yasaya göre evlendikleri takdirde
SSK'nın olanaklarından yararlanamayacak. Özellikle yıllık 35 bin dolar tutar
dializ ve 15 milyar lira olan ilaç masraflarını kendileri karşılamak zorunda.
Selma Demir, 9 yıldır böbrek hastası olduğunu belirterek, ''Haftada 3 kez dialize
gitmek zorundayım. Cevat'ı çok seviyorum. Ama, SSK'mız kesileceği için evlenemiyoruz.
Çünkü ikimiz de hastalığımız nedeniyle çalışamıyoruz. Çalışsak da, o kadar sağlık
masrafını karşılamamız mümkün değil'' dedi. Selma Demir, yıllar önce dernekte
tanıştığı Cevat Güngör'ün de röportaj sırasında yanında olmayı planladığını
ancak, aniden rahatsızlandığı için gelemediğini söyledi.
D.B.Tercüman