Adalet Bakanlığı, AİHM'de Türkiye aleyhinde verilen hak ihlali kararlarına karşı mücadele başlattı.
Ömür EMLİK / ANKARA
23 Eylül 2012'de yürürlülüğe girecek Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkının ardından, Adalet Bakanlığı bu defa 'tazminat komisyonu' kurma formülü üzerinde çalışıyor. Buna göre, ilk aşamada AİHM'de yargılamanın uzunluğu nedeniyle Türkiye aleyhine açılan 'adil yargılanma hakkının ihlali' davaları mercek altına alınacak. Yapılacak düzenlemeyle kurulacak tazminat komisyonu, Türkiye aleyhine görülen davalar arasından bir ya da birkaç pilot dava seçecek.
PAZARLIK YAPILACAK
Seçilecek davalarda davacılarla pazarlık yolu aranacak ve tazminat ödenerek AİHM'deki davanın sona erdirilmesi sağlanacak. Uygulamanın pilot davalarda başlatılması sayesinde, AİHM'in komisyonun yetkisini tanıyıp tanımadığı da test edilmiş olacak. Mahkeme'nin komisyonu yetkili bir merci olarak kabul etmesi halinde adil yargılanma hakkının ihlali konusunda Türkiye'nin iç hukukunda yeni bir yol açılmış olacak. Davacıların AİHM'e ihlal iddiasıyla başvurabilmesi için iç hukukundaki tüm itiraz yollarını tüketmiş olması gerekiyor.
Komisyonun çalışmaları analiz edildikten sonra, Türkiye aleyhine hak ihlali nedeniyle açılan diğer dava konuları da değerlendirilecek. Bakanlığın komisyon fikriyle ilgili AİHM'le temasa geçtiği öğrenildi. Komisyonun kimlerden oluşacağı ve nasıl çalışacağına ilişkin düzenleme üzerinde çalışmaların sürdüğü ifade edildi.
UZUN YARGILAMA KRİTİK
AİHM'de Türkiye aleyhine açılan 16 bin davadan 2 bin 500'ü yargılama süresiyle ilgili. AİHM'in 2010 yılı verilerine göre, Türkiye aleyhindeki 278 karardan 83'ü yine yargılama süresi nedeniyle verildi.
KIBRIS'TA ÖRNEĞİ VAR
KKTC'de 2005 yılında çıkan yasayla Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin ilanından önce Ada'nın kuzeyinde toprak sahibi olduğunu iddia edenlere, takas, tazmin veya iade istemiyle tazmin komisyonuna başvuru hakkı tanınmıştı. AİHM, KKTC'deki tazmin komisyonunu 2006 yılında tanımıştı.