Hâkim ve savcıların özlük haklarına yönelik iyileştirmeler yasa metninden
çıkarıldı
Adalet Bakanlığı'nca Meclis'e sevk edilen; hâkim ve savcıların özlük haklarını
da budayan yasa tasarısıyla, seçim bürolarına "siyasi denetim" yolu
açılıyor. "Mali denetim" adı altında yapılacak denetleme için seçim
iş ve işlemlerine ilişkin belgelerin incelenmesi zorunluluğuna dikkat çekiliyor.
Alınan bilgiye göre, hâkim ve savcıların özlük haklarına yönelik iyileştirmeler
Başbakanlık ve Maliye Bakanlığı'nın isteğiyle yasa metninden çıkarıldı. Adalet
Bakanlığı'nca hazırlanan Hâkimler ve Savcılar Yasa Taslağı'nda yıpranma tazminatı
gibi özlük haklarım iyileştirici düzenlemeler yer alıyordu. Ancak, Meclis Adalet
Komisyonu'nda görüşülmeye başlanan tasanda, iyileştirici hükümlerin çıkarıldığı
ortaya çıktı. Hâkim ve savcılar, haklarının budanmasına sert tepki gösterirken,
hükümeti de "Adalet bir gün size de lazım olacak" diye uyardı.
Adalet Bakanlığı'nca hazırlanan yasa tasarısıyla seçim bürolarına "siyasi
denetim" yolu açılıyor. "Mali denetim" adı altında yapılacak
denetleme için seçim iş ve işlemlerine ilişkin belgelerin incelenmesi zorunluluğuna
dikkat çekiliyor.
Adalet Bakanlığı kaynaklan ise taslağa özlük haklarının iyileştirilmesine dönük
düzenlemelerin konulduğunu anımsattılar. Ancak, taslaktaki iyileştirci düzenlemelerin
Başbakanlık ve Maliye Bakanlığı'nın karşı çıkışı nedeniyle taslaktan çıkartıldığı
öğrenildi. Başbakanlık'in özlük haklannı içermemesi durumunda taslağı hemen
TBMM'ye sevk edeceğini belirtmesi, Maliye Bakanlığı'nın ise parasal sonuç doğurduğu
gerekçesiyle karşı çıkması üzerine düzenlemelerin budandığı anlaşıldı. Bunun
üzerine de Adalet Bakanlığı'nın düzenlemede, yeni Ceza Muhakemeleri Yasası ve
istinaf Mahkemeleri nedeniyle gereksinimin arttığı 1. sınıf hâkimlere ağırlık
verdiği kaydedildi.
Kaynaklar, "Maliye Bakanlığı her zaman en ufak parasal bir sonuç doğuran
düzenlemeye, küçük çapta da olsa karşı çıkıyor. Maliye, sinekten dep üvezden
(sineğin küçüğü) yağ çıkarmaya çalışıyor" değerlendirmesini yaptılar. Bakanlık
yetkilileri, özlük haklarına ilişkin bu aşamada bir çalışmanın olmadığını bildirdiler.
Seçim büroları baskı altında
TBMM Adalet Komisyonu'ndan alt komisyona gönderilen Hâkimler ve Savcılar Yasası'ndaki bazı düzenlemeler ise yargı bağımsızlığını zedeleyecek niteliği nedeniyle tartışılıyor. Görüşmeleri süren tasanyla seçim bürolannın adalet müfettişleri eliyle denetlenmesi öngörülüyor. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Yasa'nın 30. maddesine, "Seçim büroları, seçim kurulu başkanları tarafindan ve seçim iş ve işlemleri dışında Yüksek Seçim Kurulu'nun görüşü alınmak suretiyle Adalet Bakanlığı'nca çıkartılacak yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslara göre adalet müfettişleri vasıtası ile denetlenir" hükmü eklendi. Madde gerekçesi ise "seçim bürolarının seçim işleri dışındaki, seçim nedeniyle aktardan mafi kaynaklarını harcama usul ve miktarlarının seçim kurulu başkanları ve adalet müfettişleri eliyle denetlenmesinin" amaçlandığı yazıldı.
Tartışmalara neden olan bu düzenlemeye göre, Adalet Bakanı'na bağlı müfettişler,
tüm seçim iş ve işlemlerinin yürütüldüğü ve belgeler ile tutanakların saklandığı
seçim bürolarını denetleyebileceklerSeçim büroları, seçim kurulu başkanlanna,
başkanlıklar da Yüksek Seçim Ku-rulu'na bağlı çalışıyor. Tasan metninde yalnızca
mali denetim yapılacağı belirtilmesine karşın hukukçular bunun gerçeği yansıtmadığı
görüşünü dile getiriyorlar. YSK'ye bağlı çalışan seçim bürolarını, Adalet Bakanı'na
bağlı müfettişlerin denetleyecek olmasının bağımsızlık açısından doğuracağı
risklere dikkat çekiliyor.
Seçim nedeniyle aktarılan mali kaynakların denetiminin yapılabilmesi ve harcamalann
gerçeği yansıtıp yansıtmadığının belirlenebilmesi için seçim işlemlerine ilişkin
belge ve tutanaktan incelemesi gerekeceği de vurgulandı. Siyasi bir kimlik taşıyan
Adalet Bakanı'na bağlı müfettişlerce "mafi denetim" adı altında da
olsa denetim yapılmasına karşı çıkan hukukçular, denetimin belirli tarihlerde
değil, olay özelinde YSK'nin isteğiyle yapılması gerektiğini belirttiler.
cumhuriyet