Cumhurbaşkanı'nı ya halk seçecek. Başkanlık sistemine geçilecek. Ya da yine
Meclis seçecek ama yetkileri kısıtlanacak... Karar Erdoğan'ın
Anayasa Komisyonu Başkanı AKP'li Burhan Kuzu'nun hazırladığı 50 maddelik Anayasa değişikliği paketin 16 sayfalık büyük bölümünü "Çankaya Planı" oluşturuyor. Pakette Cumhurbaşkanı'nın yetkileri ve seçimi ile ilgili Başbakan Erdoğan'a 2 seçenek sunuluyor.
İşte ilk plan
İlk seçenekte Cumhurbaşkanı'nın 5 yıllığına halk tarafından seçilmesi öneriliyor.
Aslında bu yıllardır tartışılan "Başkanlık" sistemine bir geçiş. Bu
seçenekte iki turlu seçim sistemi uygulanması planlanıyor. İlk turda yüzde 51
barajını aşan aday Çankaya'ya çıkacak. Adayın barajı aşamaması durumunda ise
ikinci turda en fazla oyu alan iki aday yarışacak. Bu seçenekte ayrıca Cumhurbaşkanı'nın
yetikler artıyor, güçlü yetkilerle donatılıyor.
İşte ikinci plan
İkinci seçenek Cumhurbaşkanı'nın, bugünkü gibi Meclis tarafından seçilmesine
ilişkin düzenleme korunuyor. Ancak bu seçenekte Cumhurbaşkanı'nın yetkilerine
kısıtlama getiriliyor. Müsteşar, vali, büyükelçi gibi üst düzey atamaların dışındaki
atamalar konusunda Cumhurbaşkanı'nın onay yetkisi kaldırılıyor ve Başbakan ile
ilgili Bakan'ın oluruyla atamanın yapılabilmesi düzenleniyor. Ayrıca Cumhurbaşkanı'na
kararnameleri inceleme konusunda süre sınırı getiriliyor. Halen hiçbir süre
sınırı bulunmayan kararnameler için de Meclis'te kabul edilen yasalar için uygulanan
inceleme süresi getiriliyor. Cumhurbaşkanı'nın atama kararnamelerini 15 gün
içinde inceleme ve sonuçlandırması zorunluluğu getiriliyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanı'nın
veto ettiği ancak hükümetin ikinci kez gönderdiği kararnameyi de onaylama zorunluluğu
öngörülüyor. Cumhurbaşkanı'nın Anayasa değişikliklerini referanduma götürme
yetkisi de sınırlanıyor. Meclis'in 360 oyla kabul ettiği bir değişiklik referanduma
götürülemeyecek. Mevcut Anayasa'nın 330-360 arasındaki oyla zorunlu tuttuğu
referandum ise "cumhurbaşkanın gerek görmesi" koşuluna bağlanıyor.
vatan