Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu'nun yetkilerini sınırlandırdığı iddiasıyla son dönemde yaşanan hırsızlık olaylarına müdahale etmeyen polise, Adalet Bakanı Cemil Çiçek'ten hatırlatma geldi: "Polis olmayanların bile suçluyu yakalama hakkı var. Yasal boşluk yok"
Adana'da bir hafta içinde yaşanan 2 ayrı olayla başlayan "Polis suçluyu yakalamıyor" tartışmasına Adalet Bakanı Cemil Çiçek de katıldı. Cep telefonunun çalındığı otobüsü karakola getiren vatandaş, numarasını çevirdiği telefonu içeride çalmasına rağmen, polisin "Arayamayız, yetkimiz yok" tavrıyla karşılaştı. Yine Adana'da polis, 'Arama yetkimiz yok' diyerek hırsızı dışarıdan izledi ve camlara taş atmakla yetindi.
Pasif direniş
Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) yasalaşmadan önce yetkilerinin ellerinden
alındığını savunan polisin yönetmelikler ve yasa değişikliklerine rağmen gösterdiği
tutum, düzenlemelere karşı pasif direniş yaptıkları eleştirilerine neden oldu.
Polisin yakalama ve arama konularında yasalardan kaynaklı zafiyet olduğuna ilişkin
kanaat oluşturmaya çalıştığına yönelik beyanlar bulunduğunu belirten Çiçek,
yeni CMK ile sadece polise değil, sıradan vatandaşa bile suçluyu yakalama hakkı
tanındığına işaret etti.
Adana'daki olaylara polisin yaklaşımını eleştiren Çiçek, "Burada doğrudan
bir arama söz konusu değil. Yapılması gereken işlem yakalamadır. Yakalama işlemi
için arama işleminde olduğu gibi bir yer kaydı da bulunmamaktadır. Yasal bir
boşluk yok" dedi.
Hâkim kararının gecikmesinde sakınca varsa savcının, savcıya ulaşılamıyorsa
kolluk amirinin emriyle arama yapılmasına da imkân olduğunu vurgulayan Çiçek,
Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği'nde karar alınmadan yapılabilecek aramaların
açıkça belirtildiğini bildirdi.
Polisin, henüz işlenmiş olan suçun failini takip amaçlı arama yapması için herhangi
bir mahkeme kararı aranmayacağını ifade eden Çiçek, sorunun, kolluk güçlerine
verilecek eğitimle çözülebileceğini vurguladı.
'Kendi kanununda var'
CMK'nın, suç şüphesinin öğrenilmesiyle uygulanmaya başlayacağını kaydeden Çiçek,
şöyle dedi:
"Ama polisin başka yetkileri de var. Suç oluşmadan önlemek gibi görevleri
bulunuyor. Bunlar da CMK'da değil, değiştirilmeyen kendi görev yasalarında bulunuyor."
Emniyet Genel Müdürlüğü Sözcüsü İsmail Çalışkan ise eleştirilere, "Pasif
direniş söz konusu olamaz. Uygulama yeni olduğu için bazı zorluklar çıkabiliyor.
Bunları aşmak için çalışmalarımız sürüyor" yanıtı vermişti.
Yeni TCK ve CMK'nın mimarlarından Prof. Dr. İzzet Özgenç de sorunun polisin
yasaları bilmemesinden kaynaklanmadığını belirterek, "Halen bu tür uygulamalar
yapılıyorsa, ben bunu memnun olunmayan yasalar karşısında bilinçli bir direniş
olarak nitelendiririm" açıklamasını yapmıştı.
milliyet