Hâkim ne demişti?
"İfade özgürlüğünün geliştirilmesi temel hedef olmalı"
Ermeni Konferansı'nın durdurulmasına karar verirken katılımcıların kimliklerinin,
bu kişilere nasıl karar verildiğinin, yapılacak konuşmaların mahkemeye bildirilmesini
isteyen İstanbul 4'üncü İdare Mahkemesi Başkanı Sadettin Yaman, 5 ay öncesine
kadar, Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürlüğü'nde Daire Başkanı olarak AB'ye
uyum yasalarının hazırlanmasına önemli katkıda bulundu, bildiriler sundu, makaleler
yazdı. Yaman son olarak 3 ay önce, Harb-İş dergisinde yayınlanan makalesinde,
Anayasa Hukukçusu Bülent Tanör'ün sözlerinden alıntılara AB'ye vurgu yapıyor.
Satırbaşları şöyle: ...Ülkemizde, son dönemlerdeki hukuk anlayışındaki değişim
ve gelişmelerin ve Avrupa'yla uyum sürecinin yansıması olarak kanunlaştırma
çalışmalarında; ifade özgürlüğünün geliştirilmesi, sivil toplumun güçlendirilmesi,
demokratik hayata katılımın desteklenmesi, bütün bireyler arasında herhangi
bir ayrım yapılmaksızın insan hakları ile temel özgürlüklerden yaralandırma
gibi ilkelerin temel hedef olarak alındığı tartışmasızdır. ... Anayasanın öncelikle
hukukileştirme etkisine sahip olan, toplum içi ilişkilerde olsun, toplum ile
devlet ilişkilerinde olsun hak arama yollarını güvenceye alan, bu suretle hak
arama mücadelesini, hak ve hukuk duygusunu geliştiren bir düşünceden hareketle
yorumlanması gerekmektedir. ... Bu yaklaşım temel esas olarak benimsendiğinde;
verilen kararlarla hukukun barış, güvenlik ve adaleti sağlama gibi temel fonksiyonları
ile toplumsal hoşgörü ortamını ve hukuk devletini hayata geçirme yönünde, önemli
bir adım atılmış olacaktır. ... Hukuk anlayışı, sıradan hukuk olmayıp, insanlığın
üstün değerlerine bağlı, insan haklarına dayalı, demokratik ve liberal bir hukuktur.
Bu bakımdan hukuk devleti ve demokratik devlet ilkeleri birbirini tamamlayan
değerler manzumesidir. ... Anayasa Mahkemesi, Anayasanın mer'i metnini aşan,
hukuk verilerini, özellikle insan haklarına ilişkin uluslararası kuralları Anayasallık
bloku içinde mütalaa ederek insanlığın vazgeçilmez değerlerini koruma altına
almalıdır.
Dün ne dedi?
"Üniversite işi idari ve biz yetkiliyiz. Dün neysem oyum"
Türkiye gündemi, iki hakimin verdiği iki sayfalık kararla bir anda değişti.
Karara karşı siyasi tepkiler Başbakan Tayyip Erdoğan başta olmak üzere toplumun
farklı kesimlerinden gelirken, idare mahkemesinin böyle bir yetkisinin bulunup
bulunmadığı tartışmanın özünü oluşturdu. Hukukçular, Mahkeme'nin kararına şerh
düşen Hakim Fetih Sayın'ın işaret ettiği gibi idari yargının böyle bir karar
verme yetkisinin bulunmadığını savundu.
KRİTİK YAPMAM
Tartışmalar sürerken, kararı veren İstanbul 4'üncü İdare Mahkemesi'nin Başkanı
Sadettin Yaman, SABAH'a konuştu. Yaman, kararda yeralan ve konferansı düzenleyecek
üniversitelerden yanıtı istenen 5 sorunun "gerekçe" olmadığını belirterek,
"Hakimler verdiği kararla konuşurlar. Kararımız ortada. Hakim kararını
verir, kamuoyu tartışır. Hakimlerin verdiği kararlar, kamuoyunun takdirine kalmış
bir konu" dedi. Mahkeme Başkanı Yaman, idare hukukçularının dile getirdiği
"İdare mahkemeleri, idarenin yaptığı işlemleri denetlemekle yetkilidir.
Bunun dışında karar alamazlar" görüşüne karşı da, önce "Ben kararımı
basınla kritik yapmam" dedi, ardından kararını şu görüşlerle savundu: "Üniversitelerin
işlemi bir idari işlemdir. Burada üniversitelerin aldığı karar idari bir işlemdir.
Bunun idari bir işlem olduğu ortada. İdari Yargılama Usulü Kanunu, idari işlemlerin
yargı denetimini idari yargıya bırakıyor. Hangi işlemlerin yargı yoluna kapalı
olduğu da Anayasa'da belli. Yüksek Askeri Şura ile Hakimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu kararları dışındaki idarenin her türlü işlemi idari yargı denetimine
tabidir. Biz kanunlara saygılıyız. Yargının kararına saygı gösterilmesi lazım.
Dün kimsem, bugün de aynı şeyi söylüyorum."
BİLGİ MEZUNU
Yaman, 1990'da idare mahkemesi hakimi oldu, ilk olarak Danıştay'da görev yaptı,
daha sonra üye hakim olarak İstanbul'a atandı. İstanbul'da görev yaptığı dönemde
Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni dışarıdan bitirdi ve burada yüksek lisans
yaptı. Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürlüğü Daire Başkanlığı yaptı. 5 ay
önce İstanbul Bölge İdare Mahkemesi'ne tayin edildi.
sabah