İşte Eylül ayı açlık-yoksulluk sınırı...
"ÇARŞI-PAZAR ENFLASYONU" AĞUSTOS'TA AYLIK YÜZDE 1,19 ONİKİ AYLIK
YÜZDE 12,24 ORANINDA ARTTI…
AÇLIK SINIRI 623 YTL, YOKSULLUK SINIRI 1. 894 YTL OLARAK HESAPLANDI.
Ülkede uygulanmakta olan ekonomik politikanın ve istikrarın önemli bir göstergesi
olarak kabul edilen fiyat artışlarının yavaşlaması ve belirli bir düzeyde gelişmesi
olumlu olmakla beraber, halkın geçim şartlarında kabul edilebilir bir iyileşmenin
olmaması temel sorun olarak gündemdeki yerini koruyor. AB Müzakerelerinin başladığı
bu günlerde açlık ve yoksulluk hala ülkemizde en önemli sorun…
Memur-Sen'in yaptığı ve çalışanların geçim koşullarındaki değişimi ortaya koyan
"açlık ve yoksulluk sınırı" çalışmasının sonucuna göre, gıda
fiyatlarında son dönemde görülen gerileme devam ediyor. Ancak AB görüşmelerinin
beklentisi zaman zaman piyasaya da olumlu ve olumsuz yansımalar yaptığından
fiyatlarda istikrarsızlık göze çarpıyor. Eylül 2005 ayı itibariyle enflasyonda
aylık artış oranı yüzde 1,19 ve son on iki aylık artış yüzde 12,24 oranında
oldu.
Eylül 2005 itibariyle en düşük emekli aylığı Bağ-Kur'da 323 YTL, SSK'da 450 YTL ve Emekli Sandığı'nda 577 YTL dir. Çalışan işçinin en az ücreti ise, net asgari ücret olan 350 YTL iken, memurlarda en düşük maaş tutarı 540 YTL'dir. Bu gelire sahip olan geniş bir kesimin yaşama şartları 'açlık sınırı' düzeyindedir.
Gıda Harcaması, Yoksulluk Sınırı ve En Az Gelir Düzeyi (YTL/Ay)
Eylül 2004
|
Ocak 2005
|
Eylül 2005
|
|
Gıda Harcaması |
490.27
|
533,48
|
623.42
|
Yoksulluk Sınırı |
1.512.32
|
1.622.34
|
1.894.71
|
Net Asgari Ücret |
318,23
|
350,15
|
350,15
|
15/1 Hizmetli Maaşı |
481,40
|
509,49
|
539,90
|
SSK En Az Emekli Aylığı |
400,80
|
419,84
|
449,76
|
BAĞ-KUR En Az Emekli Aylığı |
285,56
|
299,05
|
322,97
|
EMEKLİ SANDIĞI En Az Emekli Aylığı |
512,93
|
543,43
|
577,05
|
Son bir yıl itibariyle açlık sınırı tutarı yaklaşık 133 lira artarken,
aynı dönem itibariyle asgari ücretteki artış sadece 32 liradır.
"Açlık Sınırı" olarak tanımlanan dört kişilik bir ailenin gıda harcaması
yanı sıra; kira, ulaşım, yakacak, elektrik, su, haberleşme, giyim, eğitim, sağlık,
iletişim, kültür gibi temel ihtiyaçlar için yapması gereken harcama da dikkate
alınarak ailenin yapması gereken toplam harcama tutarına, diğer ifadesiyle "Yoksulluk
Sınırı"na ulaşılmaktadır.
DİE'nin 1994 Yılı Hanehalkı Tüketim Harcamaları Anketinin sonuçlarına göre,
hanelerin toplam harcamaları içinde gıdanın payı yüzde 32,9 ile ilk sırayı almaktadır
(gıda yanı sıra aynı grupta değerlendirilen içki ve tütün harcamalarıyla birlikte
toplam pay yüzde 35,6).
Memur-Sen Ar-Ge Merkezi'nin yaptığı çalış maya göre Ağustos 2005 itibariyle açlık sınırı 623,42 YTL, yoksulluk sınırı ise 1.894.71 YTL olarak hesaplandı.
Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre açlık sınırı 133 YTL ve yoksulluk sınırı
382 YTL artış gösterdi. Memur - Sen'in yaptığı çalışmaya göre Yoksulluk
sınırındaki artışın en büyük sebebi Kira artışlarının artarak devam etmesinden
kaynaklanmaktadır. Üç Büyük ilde kira artışı önemli oranda yükselmiştir. Memur
kesiminin yoğun olarak bulunduğu büyük iller doğal olarak yoksulluk sınırını
artırmaktadır.
Memur-Sen Ar-Ge Merkezi'nin temel gıda maddelerindeki fiyatlara ilişkin verileri
temel alındığında, gıda endeksindeki değişim Ağustos ayı itibariyle şöyle olmaktadır:
" Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin "gıda için" yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1.19 oranında artmıştır.
" Gıda harcaması tutarında son on iki ay itibariyle artış yüzde 12.24'dir.
" Yıllık ortalama artış ise yüzde 10.64 oranındadır.
Gıda harcamasında yer alan ürünlerin fiyatlarında Eylül 2005 itibariyle gözlenen değişim ise şu şekildedir:
" Süt, yoğurt, peynir gibi temel gıda maddelerinin bulunduğu grupta; süt
fiyatında değişiklik olmazken, yoğurt fiyatı aynı kalmış, bazı peynir ürünlerinde
düşük oranda da olsa fiyat artışı tespit edilmiştir.
" Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat gibi ürünlerin bulunduğu grupta;
et, balık, sakatat, yumurta fiyatları değişmezken, tavuk fiyatı önemli oranda
artışını sürdürmüş ve mutfak harcamasındaki artışın önemli bir nedeni olmuştur.
Bakliyat ürünlerinden kuru fasulye, kırmızı mercimek, barbunya, nohut fiyatı
aynı kalırken yeşil mercimekte fiyat artışı sürmektedir.
" Meyve-sebze fiyatı Eylül ayında da aile bütçesini rahatlatan faktör
olmuştur. Geçtiğimiz ay ortalama sebze kilogram fiyatı 1,53 lira olarak hesaplanırken
bu ay 1,57 lira olmuş, aynı şekilde meyve ortalama kilogram fiyatı 1,65 liradan
1,70 liraya olmuştur. Her zaman olduğu gibi, hesaplamada pazarda yoğun olarak
bulunan ve satılan ürünler temel alınmıştır.
" Ekmek, makarna, pirinç, un gibi ürünlerin bulunduğu grupta genel olarak bir fiyat değişikliği söz konusu olmamıştır.
Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytin, şeker, bal, reçel, baharat (karabiber, kimyon, nane vb), tuz, yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ay çekirdeği vb), salça, ıhlamur fiyatı değişmemiş; sadece bazı çay ürünlerinde ve ay çiçeği yağı fiyatında, artış ve fakat bazılarının fiyatında önemli artışlar olmuştur.
Bir önceki ayda yapılan benzin zammı fiyatları önemli ölçüde etkilemiştir.