AK Parti'nin, Anayasanın 5 maddesinde değişiklik yapılması amacıyla hazırladığı
teklif, yeni bütçe kapsamı doğrultusunda ilgili maddelerde değişiklik içeriyor.
AK Partili 220 milletvekilinin imzasıyla verilen teklif, Anayasanın "yükseköğretim
kurumları"nı düzenleyen 130, 'Sayıştay'ı düzenleyen 160, "bütçenin
hazırlanması ve uygulanması" başlıklı 161, "bütçenin görüşülmesi"
başlıklı 162 ve "bütçelerde değişiklik yapılabilme esasları" başlıklı
163. maddesinde değişiklik içeriyor.
Değişiklikler, yeni bütçe kapsamını düzenliyor.
Değişiklikle yükseköğretim kurumlarını düzenleyen 130. maddede geçen "genel
ve katma bütçeler" yerine "merkezi yönetim bütçesi" ibaresi;
"Sayıştay" başlıklı 160. maddede "genel ve katma bütçeli dairelerin"
ibaresi, "kanunla belirlenen genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin"
şeklinde değiştiriliyor.
Anayasanın, "Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanması" başlıklı 161.
maddesinin ikinci fıkrasında "mali yılı başlangıcı ile genel ve katma bütçelerin
nasıl hazırlanacağı ve uygulanacağı kanunla belirlenir" ibaresi yerine,
"mali yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması
ve kontrolü kanunla düzenlenir" şeklinde değiştiriliyor.
GİDER ARTIRICI VE GELİR AZALTICI ÖNERGELER
Bütçenin görüşülmesini düzenleyen 162. maddede yer alan "genel ve katma
bütçe tasarıları" ifadesi yerine, "merkezi yönetim bütçe tasarısı"
konuluyor. Aynı maddedeki, "TBMM üyeleri bütçe kanunu tasarılarının TBMM
Genel Kurulu'nda görüşülmesi sırasında gider artırıcı ve gelir azaltıcı önerilerde
bulunamazlar" hükmü, "TBMM üyeleri, Genel Kurul'da kamu idare bütçeleri
hakkında düşüncelerini, her bütçenin tümü üzerindeki görüşmeler sırasında açıklarlar.
Kamu idare bütçelerinin gelir ve gider toplamları ile bunlara ilişkin değişiklik
önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme yapılmaksızın okunur ve oylanır" şeklinde
değiştiriliyor.
Anayasanın "bütçelerde değişiklik yapabilme esasları"nı düzenleyen
163. maddesinde de "genel ve katma bütçelerle" ifadesi yerine, "merkezi
yönetim bütçesiyle" ifadesi kullanılıyor.
BÜTÇE KAPSAMINDA DEĞİŞİKLİK
Teklifin gerekçesinde, Türk kamu mali yönetim ve kontrol sisteminin uluslararası
standartlar ve AB müktesebatına uyumunu sağlamak amacıyla mevzuat değişikliği
çalışmalarının devam ettiğine işaret edilerek, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu ile yeni bir bütçe kapsamı benimsenmek suretiyle Parlamentonun bütçe
hakkının güçlendirilmesinin amaçlandığı belirtildi.
Parlamentoya sunulacak bütçe kapsamına, genel bütçenin yanı sıra özel bütçeli
idareler ile düzenleyici ve denetleyici kurumlarının dahil edildiği belirtilen
gerekçede, bu kapsamda katma bütçelerin, idarelerin gelir ve yönetim yapıları
dikkate alınmak suretiyle genel bütçeli idareler ve özel bütçeli idarelere dahil
edildikleri ifade edildi.
Böylece, genel bütçeli idarelerin, özel bütçeli idareler ile düzenleyici ve denetleyici kurumların toplamından oluşan Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı hazırlanarak TBMM'ye sunulacağı bildirilen gerekçede, Anayasanın konuyla ilgili hükümlerinde gerekli uyumun sağlanması amacıyla değişiklik yapılmasının öngörüldüğü kaydedildi.