Kredi kartı kullanımını yeni esaslara bağlayan ''Banka Kartları ve Kredi Kartları
Kanunu'' bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Kanuna göre, Kartlı sistem kurmak, kart çıkarmak, üye işyerleriyle anlaşma
yapmak, bilgi alışverişi, takas ve mahsuplaşma faaliyetinde bulunmak isteyen
kuruluşlar, Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu'ndan (BDDK) izin alacak.
Merkezi yurtdışında bulunan kartlı sistem kuruluşlarının, Türkiye'de şube ya
da kredi kartı sistemi kurmamak, kart çıkarmamak ve üye işyeri anlaşması yapmamak
kaydıyla temsilcilik açmaları, BDDK'nın iznine tabi olacak.
KURULUŞLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Kart çıkaran kuruluşlar, talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler
adına hiçbir şekilde kart veremeyecek. Bu kuruluşlarca genel müdürlük veya şube
haricinde kredi kartı talebi toplanabilecek yerler, BDDK'nın uygun görüşü alınarak,
Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından müşterek
belirlenecek.
Asgari tutarın, son ödeme tarihini takip eden 3 ay içinde ödenmemesi durumunda,
kart hamiline yapılacak bildirimden itibaren bir aylık sürede bu tutarın ödenmemesi
ya da banka kartı ile kredi kartı kullanımından dolayı adli cezaların uygulanması
halinde, ilgili kart çıkaran kuruluşlarca kart hamiline verilen kredi kartları
iptal edilecek ve borcun tamamı ödeninceye kadar yeni kredi kartı düzenlenemeyecek.
KREDİ KARTI LİMİTİ
Kart çıkaran kuruluşlar, kredi kartı almak isteyenlerin yasaklılık veya engel
durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri, diğer
kart çıkaran kuruluşlarca bu kişilere tahsis edilen kredi kartı limiti, bir
model veya skorlama sistemi sonuçları, müşteri tanı ilkeleri ile temin edilecek
bilgileri dikkate alarak, yapacakları değerlendirmeye istinaden kullanım limiti
tespit etmek zorunda olacak.
Kuruluşlar, kart hamilleri talep etmedikçe kredi kartı limitlerini artıramayacaklar.
Kart hamillerinin harcamalarıyla kart limitlerini aşmaları halinde, aşılan
miktara, işlem tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süre için akdi faizden başka
herhangi bir ücret talep edilemeyecek.
Kart çıkaran kuruluşlar tarafından bir gerçek kişinin sahip olduğu tüm kredi
kartları için tanınacak toplam kredi kartı limiti, ilk yıl için aylık ortalama
net gelirin 2 katını, ikinci yıl içinse 4 katını aşamayacak.
Bu hükmün uygulanmasında bin YTL'ye kadar limitler hariç olmak üzere, aylık
veya yıllık ortalama gelir düzeyi, kart hamili tarafından beyan edilen ve ilgili
kuruluşlarca teyit edilen gelirler üzerinden hesaplanacak.
Kart sahibinin talebi üzerine, üçüncü kişiler adına asıl karta bağlı ve asıl
kart limitini aşmamak kaydı ile ek kredi kartı düzenlenebilecek.
HESAP ÖZETİ
BDDK tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, kredi kartı hesap
özeti düzenlenmesi, yazılı veya kart hamilinin talebi üzerine elektronik ortam
veya başka etkin yollarla bildirilmesi zorunlu olacak.
Kart çıkaran kuruluşlar, kart ve ek kart hamillerinin kart kullanımıyla ilgili
yapacakları şikayet ve itiraz başvurularını, başvuru tarihinden itibaren 20
gün içinde hamilin başvuru yöntemi kullanılarak ve gerekçeli bir şekilde cevaplandırmak
zorunda olacak.
Kredi kartıyla yapılan işlemlere, son ödeme tarihinden itibaren 10 gün içinde,
kart çıkaran kuruluşa başvurmak suretiyle itiraz edilebilecek. Kredi kartı hamili,
başvuruda hesap özetinin hangi unsurlarına itiraz ettiğini, gerekçesiyle belirtecek.
Süresi içinde itiraz edilmeyen hesap özeti kesinleşecek. Hesap özetinin kesinleşmesi,
genel hükümlere göre dava hakkını ortadan kaldırmayacak.
-KARTIN SİGORTALANMASI
Kartın ya da şifrelerin kaybolması veya çalınması halinde kart sahibi, yapacağı
bildirimden önceki 24 saat içinde gerçekleşen hukuka aykırı kullanımdan doğan
zararlardan 150 YTL ile sınırlı olmak üzere sorumlu olacak. Hukuka aykırı kullanımın,
hamilin ağır ihmaline veya kastına dayanması veya bildirimin yapılmaması halinde
bu sınır uygulanmayacak.
Kart çıkaran kuruluş; yapılacak talep ve ilgili sigorta prim bedelinin ödenmesi
koşuluyla kart hamilinin 150 YTL tutarındaki sorumluluğunun sigortalanmasını
sağlamakla yükümlü bulunacak.
KART SAHİPLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Kartın imza hanesi, kart sahibi tarafından imzalanacak. Üye işyerinin talep
etmesi durumunda kart hamili, kartın kullanımı sırasında kimlik belgesi ibraz
edecek.
Harcama belgesi düzenlenmeksizin çeşitli iletişim araçları veya sipariş formu
vasıtasıyla yapılan mal ve hizmet alımlarındaki hukuka aykırı kullanımlardan
kaynaklanan zararlardan kart sahibi sorumlu tutulamayacak.
Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının
bedelini, banka kartı ya da kredi kartıyla ödeme taleplerini kabul edecek. Bu
zorunluluk, indirim dönemlerinde de geçerli olacak.
Üye işyerleri, kart hamilinden, kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya
benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemeyecek. Buna aykırı
davranılması halinde, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından, üye
işyeri sözleşmesi feshedilecek ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamayacak.
Aynı kart ile aynı ödeme işlemi için birden fazla harcama belgesi düzenlenemeyecek.
SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
Kart çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasında sözleşme imzalanacak. Sözleşme
hükümleri ve kartın kullanımı hakkında, kart hamiline ayrıntılı bilgi verilecek.
Sözleşmeler, 12 punto büyüklüğünde ve siyah harflerle yazılacak.
Sözleşmede belirtilen asgari tutar, dönem borcunun yüzde 20'sinden aşağı olamayacak.
Ancak bu oran, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay süreyle yüzde
10 olarak uygulanacak.
Hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarı son ödeme tarihinde ödenmediği
takdirde, kart hamili ödenmeyen tutar için sözleşmede öngörülen gecikme faizi
dışında bir yükümlülük altına sokulmayacak.
FAİZ HESABI
Dönem borcunun bir kısmının ödenmesi halinde, kalan hesap bakiyesi üzerinden
faiz hesaplanacak. Kalan hesap bakiyesine, asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılması
durumunda akdi faiz, asgari tutarın altında ödeme yapılması durumunda ise gecikme
faizi uygulanacak. Temerrüt hali de dahil olmak üzere kart uygulamasından doğan
borçlarda bileşik faiz uygulanmayacak.
GECİKME FAİZLERİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit
etmeye yetkili olacak ve belirlediği oranları üç ayda bir açıklayacak.
Kredi kartı borçlusuna kefil olandan, tüm yollar denenmeden borcun tahsili talep
edilemeyecek.
MEVCUT BORÇLULARA ÖDEME KOLAYLIĞI
Bugün itibarıyla, kendisine dönem sonu borcunun ödenmesi için ihtar çekilmiş
veya haklarında icra takibi başlatılmış ya da 31 Ocak 2006 tarihine kadar temerrüde
düşmüş olan kart borçluları, 60 gün içerisinde kredi kartı veren kuruluşa veya
avukatına yazılı olarak başvuracak.
Borçlu, borcunu taksitle ödemek istediğini beyan etmesi, düzenlenecek ödeme
planını imzalaması ve ilk taksitini de peşin vermesi şartıyla, kendisine bildirilen
son dönem borcu tamamen tahsil edilinceye kadar, yıllık yüzde 18 faiz oranı
uygulanarak, borcunu 18 eşit taksitte ödeyebilecek.
Temerrüt tarihindeki ana para borcu, kart çıkaran kuruluş tarafından kart hamiline
o tarihte gönderilen son dönem borcunda belirtilen toplam borç tutarı olacak.
Kredi kartı borçlularının başvurması halinde ve yapılan ödeme planı doğrultusunda
taksit tutarlarını ödemesi ve yapılmış işlemler kalmak kaydıyla icra işlemleri
durdurulacak.
Taksitlerden herhangi birinin vadesinde ödenmemesi durumunda, borçluya sağlanan
haklar ortadan kalkacak ve düzenlemede belirtilen gecikme faizi üzerinden mevcut
icra takibi işlemlerine devam edilecek.
CEZALAR
Gerçeğe aykırı harcama belgesi, nakit ödeme belgesi ya da alacak belgesi düzenlemek
veya bu belgelerde ne suretle olursa olsun tahrifat yapmak suretiyle kendisine
veya başkasına yarar sağlayanlar, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne
kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Borcunu ödemeyenin kredi kartını iptal etmeyen kuruluşlar ile yasaklılık veya
engel durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri dikkate
alınmadan kart veren kurumlara, 2 bin ila 10 bin YTL idari para cezası verilecek.
Kişinin aylık gelirinin 2 katından fazla limitte kart veren kuruma, 5 bin YTL'den
az olmamak üzere, aykırılık oluşturan tutarın yüzde 1'i tutarında ceza uygulanacak.
Hesap özetini kart sahibine ulaştırmayan, kart sahiplerinin kart kullanımıyla
ilgili şikayet ve itirazlarını 20 gün içinde cevaplamayan kuruluşlara da 2 bin-10
bin YTL arasında ceza kesilecek.
Kredi kartı sözleşmesi hükümleri ve kartın kullanımı hakkında kart hamiline
ayrıntılı bilgi vermeyen ve kartını iptal ettirmek isteyenin sözleşmesini feshetmeyen
kurumlar, 2 bin YTL ile 10 bin YTL arasında cezaya çarptırılacak.