Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı'na göre, kurum,
idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri, idarenin her türlü eylem, işlem, tutum
ve davranışlarını, insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk
yönlerinden inceleyecek, araştıracak ve idareye önerilerde bulunacak.
Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden bir Karma
Komisyon oluşturulacak. Komisyonun başkanı ve sözcüsü; İnsan Haklarını İnceleme
Komisyonu başkanı ve sözcüsünden, başkanvekili ve katibi ise Dilekçe Komisyonu
başkanvekili ve katibinden oluşacak.
Kamu Denetçiliği Kurumu, TBMM Başkanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğine sahip,
özel bütçeli ve merkezi Ankara'da bulunacak. Kurum, gerekli gördüğü yerlerde
büro açabilecek. Başdenetçilik ve kuruldan meydana gelecek kurumda, bir
başdenetçi, en fazla 10 denetçi, genel sekreter, uzman, uzman yardımcıları görev
yapacak. Kurum, başdenetçi tarafından yönetilecek.
-BAŞDENETÇİ VE DENETÇİ SEÇİLEBİLME-
Başdenetçi, başdenetçi vekili ve denetçilerden oluşacak Kamu
Denetçiliği Kurulu, kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri çıkaracak,
yıllık raporları ve gerek gördüğü konularda özel rapor hazırlayacak.
Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile resen imzaladığı karar ve
emirler, yargı faaliyetlerine ilişkin işlemler ile yargı mensuplarının işlem ve
eylemleri, TSK'nın salt askeri hizmete ilişkin faaliyetleri, yasama yetkisinin
kullanılmasına ilişkin işlemler, kurumun görev alanı dışında olacak.
Başdenetçi seçilebilmek için 50, denetçi seçilebilmek için 40 yaşını doldurma
şartı aranacak. Başdenetçi ve denetçi, 4 yıllık eğitim veren hukuk, siyasal
bilgiler, iktisadi ve idari bilimler, iktisat ve işletme fakültelerinden veya
bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olacak.
Başdenetçi veya denetçiler, TBMM üye tam sayısının en az onda biri tarafından
doğrudan Genel Kurula önerilebilecek. Başdenetçi veya denetçi, üye tam sayısının
üçte iki çoğunluğu ile seçilecek. Bu çoğunluk sağlanamaz ise ikinci oylamaya
geçilecek, üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyunu alan aday, seçilecek.
Bu oylamada çoğunluk sağlanamazsa, en çok oy alan adaylardan, seçilecek aday
sayısının iki katı kadar aday ile seçime gidilecek. Üçüncü oylamada, karar yeter
sayısı olmak şartıyla en fazla oy alan seçilmiş olacak. Seçim, gizli oyla ve
görüşmesiz yapılacak. Hiçbir organ, makam, kişi, merci, başdenetçiye ve
denetçilere, görevleriyle ilgili talimat veremeyecek, genelge gönderemeyecek.
Başdenetçi ve denetçiler, 5 yıl süreyle görev yapacak.
-KURUMA BAŞVURULAR-
Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler başvurabilecek. Yabancıların başvurusu, karşılıklılık esasına bağlı olacak. Başvuru; dilekçe ile yapılacak, belli bir konuyu içermeyen başvurular incelenmeyecek. Kuruma, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da başvuru yapılabilecek.
Kuruma, inceleme ve araştırma konusuyla ilgili istediği bilgi ve belgeler, 30 gün içinde verilecek. İnceleme ve araştırma için, başdenetçi veya denetçiler, bilirkişi görevlendirebilecek. Kurum, inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde sonuçlandıracak. Kurul, her takvim yılı sonunda, faaliyet ve önerileri kapsayan raporunu, Karma Komisyona sunacak.
Komisyonun, TBMM Başkanlığına gönderdiği rapor, Genel Kurulda görüşülecek. TBMM bütçesine, kurum için ödenek konulacak. Başdenetçi, denetçi, genel sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ve diğer personel, siyasi partilere üye olamayacaklar, görevleri süresince, resmi veya özel görev alamayacaklar, ticaretle uğraşamayacaklar.