OKAN GÜRAY BÜLBÜL
Geliri sınırın altında kalan 65 yaşın üstündeki kişiler aylık almaya hak kazanıyor. Fakat hane gelirinde bir artış yaşandığında, bunu devlete bildirmeleri gerekiyor. 3 ay içinde 'Maaşımı kesin' demeyene ceza var.
65 yaşını geçmiş ve hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişilerin geri kalan hayatlarını insan onuruna yakışır bir şekilde sürdürebilmeleri için uygulanan 65 yaş aylığı, bir bakıma devletin yaşlılarına verdiği değeri de gösteriyor. Ancak 65 yaş aylığı uygulamasındaki bazı noktalar yaşlılarımızı zor durumlara düşürebiliyor. Bu konuda gerekli adımların atılması yaşlılarımızı rahatlatacaktır.
KİMLER 65 YAŞ AYLIĞINI ALABİLİR?
65 yaş aylığı alabilmek için 3 temel şart bulunuyor. Bunlardan ilki 65 yaşını doldurmuş olmak. Diğer yandan hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişilere bağlanabiliyor. 65 yaş aylığı almak için emekli olmamak, SGK'dan dul veya yetim aylığı almamak, herhangi bir işte çalışmıyor olmak gerekiyor. Emekli olan 65 yaş üstü bir kişi yoksulluk riski ile karşı karşıya olsa bile aylığı alamaz. Kocasından veya anne-babasından ölüm aylığı alan kişi de aylıktan yararlanamaz. Aylıktan yararlanmak için bir de nafaka almıyor olma şartı var.
ASGARİ ÜCRETİN ÜÇTE BİRİ KADAR
65 yaş aylığı alabilmek için gerekli üçüncü şart ise 65 yaş üstü kişinin yaşadığı hanenin gelirinin belirli bir limitin altında olması. Bu limit asgari ücretin aylık net tutarının 3'te biri. Yani bu yılın ikinci altı ayı itibarıyla 65 yaş üstü kişinin yaşadığı hanede, kişi başına düşen ortalama gelir 270,2 TL'nin altındaysa bu kişiye bağlanabiliyor.
HANEDEKİ KİŞİ SAYISINA GÖRE
65 yaş üstü kişinin, oğlu, gelini ve torunu ile birlikte bir evde yaşadığını varsayalım. 65 yaş üstü kişinin gelininin çalışmadığını, oğlunun asgari ücretle çalıştığını düşünelim. Bu durumda hanede kişi başına düşen aylık ortalama gelir 270,2 TL'nin altında olacağı için 65 yaş üstü kişiye aylık bağlanabilecektir. Ancak torununun üniversiteden mezun olup iş hayatına başlamasıyla işler değişir.
Faiziyle birlikte geri istenir
Torunun da asgari ücretle çalışmaya başlaması halinde hanede kişi başına düşen aylık ortalama gelir 270,2 TL'nin üzerine çıkacağı için 65 yaş üstü kişinin bu durumu bulunduğu ildeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na bildirmesi gerekmektedir. Üç ay içerisinde bildirmeyen ve aylık almaya devam eden yaşlıdan haksız yere aldığı aylıklar faiziyle birlikte geri isteniyor. Dolayısıyla gelir sınırı nedeniyle yaşlılarımız iki mağduriyet birden yaşayabiliyor.
632 BiN KiŞi AYLIK ALIYOR
AİLE ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın verilerine göre 2013 yılında toplam 632 Bin 407 kişi 65 yaş aylığından yararlanmış durumda. Bu kişilere toplam 1 milyar TL'nin üzerinde ödeme yapılmış. Dolayısıyla aktarılan kaynağın büyüklüğü dolayısıyla suiistimallerin önüne geçilmesi önemli.
Ödemeler PTT Kart'la veya doğrudan evde 65 yaş aylığının ödenme biçimi yaşlılarımız için kolaylıklar içeriyor. Yaşlılarımız PTT kart temin ederek ödemelerini kuyruk beklemeden PTT şubelerinden alabildikleri gibi, eğer talep ederlerse maaşları sosyal hizmet uzmanları tarafından evlerinde de ödenebiliyor.