Fevzi ÇAKIR
DALET Bakanlığı'nm proje ortağı olduğu ve Avrupa Bir- . liği ile Avrupa Konseyi tarafından finanse edilen 'Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Geliştirilmesi' projesinden Türk yargı-sına 50 maddelik reçete çıktı. Proje uzmanı Marcel Lemonde tarafından hazırlanan "Türk Ceza Adalet Sistemi ihtiyaç Değerlendirme Raporu"nda, savcıya takdir yetkisi verilmesi, terör suçunun tanımının değiştirilmesi, bağımsız bir polis şikayet kurumunun oluşturulması ve profesyonel hakimlerin yanma 'sıradan vatandaşlardan yardımcı atanması gibi radikal öneriler yer aldı.
Rapor Ekim 2012 - Şubat 2013 döneminde proje kapsamındaki Ankara, Malatya, İzmir ve İstanbul'da seçilen pilot adliyelere yapılan ihtiyaç tespit ziyaretlerinin sonuçlarma göre hazırlandı. Raporda yer alan ve mevzuat değişiklikleri ile diğer tedbirlerden oluşan tavsiyeler şöyle:
Vatandaşın ceza adalet sistemine katılımının sağlanması amacıyla pro-fesyonel hakimlerin yanında hakim yardımcısı sıfatıyla sıradan vatandaşlar yer alabilir.
Hakim ve savcıların işe alım süreci genişletilmeli ve yargı, dışarıdan kişilerin erişimine daha açık hale getirilebilir.
Mahkemelerin iş yükünü hafif-letmek için savcıhğa takdir yetkisi verilmesi ilkesi benimsenebilir.
Yargılama safhasında, koşulların uygun olması halinde savcıya suçlamayı geri alma; hakime de davayı reddetme olanağı verilmelidir.
BASİT DAVALAR DOSYADAN
Mahkemelerin iş yükünün azaltfiması, yargılamaya daha fazla zaman ayrılması ve çekişmek yargılama usulüne uyulması için basit davaların dosya üzerinden görülmesi sağlanmakdır.
Soruşturmaların daha etkin hale getirilmesi için poksin sorgulama yet-kileri artırılabilir.
Kanun ihlal edilerek elde edüen her tür delilin dava dosyasından çıkarılarak ayrı bir dosyaya konulması tavsiye edilmektedir.
Telefon dinlemenin son başvuru yolu olarak kullanılmasını sağlamak için bu alanda daha çekişmek bir usul izlenebilir.
Terör ve örgütlü suçun tanımına ihşkin yorum daraltılmak, özelkkle de suç örgütüne üyelik bakımından daha açık hale getirilmek.
TERÖRE UZMAN SAVCI
Terör suçu ve örgütlü suçla daha etkik bir şekilde mücadele edilmesi için, bu alanda ihtisaslaşmış poks ve savcıların olması önemlidir.
Dava dosyasına smırk erişimin yeniden istisnai bir düzenleme olması için daha katı kurakarm konulması tavsiye edilmektedir.
Devlet memurları tarafından işlenen suçların soruşturulması için önceden izin aknması ile ilgik düzen-lemeler de iptal edilmekdir.
Kamuoyunun pokse karşı daha fazla güven duyması ve herhangi bir suiistimakn tarafsız bir şekilde ince-leneceğine ikna edilmesi için, bu tip davaların soruşturmasından sorumlu bağımsız bir poks şikayet kurumu kurulması tavsiye edilmektedir.
Yargılama üstülerinin kaktesini artırmak ve zamandan tasarruf etmek için, tek seferde bir davanın yargılaması tamamlanmak.
Savcıların esas sorumluluklarını yerine getirebilmelerini sağlamak için yargı dışı görevlerden armdırfi- ması tavsiye edilmektedir.
Tutuklu yargılamanın sınırlan-dırılması için, adk kontrolün gekş- tirilmesi ve denetimk serbestkk merkezlerinin kaynaklarının artırılması tavsiye edilmektedir.
'SAVCI HAKİMDEN AYRILMALI'
Hakimlerin bağımsız ve tarafsız görünmesinin sağlanması ve savunma haklarına daha fazla saygı gösterilmesi için, savcüarın ofislerinin hakim ofislerinden ayrılması, tercihen adliye dışına çıkarılması tavsiye edilmektedir.
Adkyenin günlük yönetimi ve organizasyonundan sorumlu yetkik başsavcı olmamak, bu görev için bir idareci atanabilir.
Duruşma salonunda savcılar savunma avukatlarıyla aynı seviyede oturabikr; hakim ve savcdar avukatlarla daha yakın kişisel ve sosyal ikşki kurabilirler.