'Klonlanmış' olarak adlandırılan aynı IMEI numarasını taşıyan
çok sayıdaki kaçak cep telefonlarından birini almış olan tüketicilerin,
mağduriyetlerinin giderilmesi için bayi veya ithalatçıya başvurmaları gerekiyor
Yaklaşık 1 milyon cep telefonunun konuşmaya kapatılması bekleniyor. Telefonu
kapatılan veya kapatılacak kişilerin faturaları ile bayi veya garanti belgesinde
belirtilen ithalatçıya başvurması gerekiyor.
Telekomünikasyon Kurumu (TK) yetkilileri, faturası ve garanti belgesi bulunan klonlanmış IMEI numarasına sahip cep telefonlarının ithalatçı veya bayiden yenisi ile değiştirilmesi gerektiğine dikkat çektiler.
Telekomünikasyon Kurumu yetkililerinin verdiği bilgiye göre,
cep telefonlarında kapatma işlemi 12 Temmuz 2005'te yürürlüğe giren yasa ile
başlatılan operasyonların devamı.
'KAYITLI DÜZENE GEÇİLİYOR'
Mobil İletişim Sistemleri ve Araçları İşadamları Derneği (MOBİSAD) Genel Başkanı Murat Dursun, yaptığı değerlendirmede, 12 Temmuz 2005'te yürürlüğe giren 5392 sayılı yasa ile kayıtlı düzene geçilmesinin sağlandığını söyledi.
5 - 13 Aralık 2005 tarihlerinden sonra kayıt operasyonundan
yararlanmayan ya da yasanın yayınlandığı tarihten sonra kaçak olarak getirilen
cep telefonlarının şu anda kapatıldığını belirten Dursun, şunları
söyledi:"Kapatma işlemine konu olan kayıtdışı cep telefonları iki grupta
toplanıyor. Birincisi gerçek IMEI numarasına sahip kayıtdışı cep telefonlar,
ikincisi ise klonlu IMEI numarasına sahip telefonlar ile sanal IMEI numarasına
sahip cep telefonları."
KLONLAMA NASIL YAPILIYOR?
Klonlanan cep telefonları iki grupta toplanıyor: Gerçek IMEI numarası kopyalanan
ve sanal IMEI numaralı telefonlar.
Gerçek IMEI numarasının kopyalanması şu şekilde yapılıyor: Yasal yollarla
getirilmiş bir cep telefonunun IMEI numarası, kaçak getirilen telefonlara
klonlanıyor. Örneğin, kayıt altındaki bir telefonun IMEI numarası yaklaşık 500
telefona kopyalanmış durumda.
Sanal IMEI numarası olan telefonlarda izlenen yöntem ise şöyle: 15 numaradan
oluşan IMEI numarasının tamamı aynı numaradan oluşturulmak üzere yaratılmış.
Örneğin, 15 numaranın hepsi sıfır veya 1. Böyle bir IMEI numarasının olması
mümkün değil.
IMEI NEDİR?
Çünkü IMEI numarası, cep telefonunun elektronik kimlik bilgisi anlamına geliyor.
IMEI numarası, o telefonun modeli, üretim yeri, üretim tarihi ve seri numarası
bilgilerinden oluşuyor. Bu nedenle tüm numaraların aynı olması mümkün değil.
Kaçak getirilen telefonlarda IMEI işlemlerinin hem hızlı, hem de maliyeti
azaltmak için sanal IMEI oluşturulmuş.
YASAL OLANLAR DA KAPANDI
Sanal ve gerçek IMEI numarasına sahip telefon kullananların yanı sıra yasal
telefon alan kişiler de mağduriyet yaşıyor. Bu tür cep telefonu bulunanların
fatura ve garanti belgesiyle birlikte satın aldığı bayiye ya da garanti
belgesinde yazan ithalatçıya başvurması gerekiyor. Telekomünikasyon Kurumu
yetkilileri, bu tür ürünlerin 'ayıplı mal' kategorisine girdiğini, bu nedenle
tüketiciye yeni telefon verilmesi gerektiğine dikkat çektiler. Satıcının ise
sorununu ithalatçı ile çözmesi gerekiyor.
TELEFON NASIL AÇILACAK?
Tüketiciler, cep telefonlarını satın aldıkları bayiye ya da ithalatçıya
başvuracaklar.
İthalatçı da faturalı olan, gerçek IMEI numarasına sahip cep telefonu için
Telekomünikasyon Kurumu'na başvuracak, Kurum da GSM operatörüne bildirecek ve o
cep telefonu tekrar görüşmeye açılacak.
KAYITLI AMA KAPATILIRSA
Örneğin, cep telefonunu 13 Aralık 2005 tarihine kadar 5 YTL ödeyerek ya da
mesajla kayıt altına aldıran bir kişinin cep telefonu kapandı.
Bu kişi GSM operatörüne ya da telefonunu satın aldığı bayiye başvurarak
mağduriyetinin giderilmesini talep edecek.
FATURA YOKSA?
MOBİSAD Başkanı Murat Dursun, kaçak cep telefonu bilerek alan kişiler için
yapılacak hiç bir şeyin olmadığını belirtti.
Ancak faturasını bulamıyorsanız, garanti belgesi ile de başvuruda
bulunabilirsiniz. Murat Dursun, Vergi Usul Kanunu'na göre, satın alınan
ürünlerin belgelerinin 5 yıl saklanma zorunluluğu bulunduğunu hatırlatarak,
"Satıcıların da belgelerini 10 yıl saklaması lazım" dedi.
MOBİSAD: Pazartesi günü çözüm toplantısı yapılacak
Kapatılması beklenen yaklaşık 1 milyon cep telefonunun kaç tanesinin yasal
olduğunu tespit etmek mümkün değil. MOBİSAD Başkanı Murat Dursun,
Telekomünikasyon Kurumu'nun uygulamasını desteklediklerini belirterek, "Sektörü
ve toplum üzerinde kirlilik yaratan bu problemi başka türlü ortadan kaldırmak
mümkün değil. Bu mağduriyeti göze almak zorundayız. Çünkü, suçla elde edilen
telefonlar klonlanmaya devam ediyor" dedi.
'Bilgilendirme yapmalı'
Telekomünikasyon Kurumu'nun kamuoyunu bilgilendirmesi gerektiğini belirten
Dursun, şunları söyledi:
"TK'nın mağduriyeti en düşük seviyede gözetmesi ve cep telefonlarını açma
işlemlerinin hızlı olmasını sağlaması lazım. Pazartesi günü biraraya gelerek
sistemin yanlışlarını değerlendireceğiz. Toplantıya ithalatçılar ve GSM
operatörleri de katılacak." Dursun, telefonların kapatılması ile ilgili Avea,
Telsim, Turkcell gibi işletmecilerin ilgisi olmadığını belirtti.
'Yasal olanlar kullanıma açılacak'
ÜNSAL EREKE
Genpa Genel Müdürü Fahri Tugay, yaşanan sıkıntının asıl
kaynağının kaçak olarak getirilen cep telefonlarına, yasal olarak ithal edilen
telefonların IMEI numaralarının kopyalanmasından kaynaklandığını söyledi. Tugay,
konu hakkında şu bilgileri verdi:
"Telekomünikasyon Kurumu (TK), tüketicilerin yaşadığı bu mağduriyetin
önlenebilmesi için cep telefonuyla ilgili sorun yaşayan tüketici bilgilerini
ithalatçı firmalardan alarak gerekli kontrolleri yapıyor. Bunun sonucunda yasal
yollarla ithal edilmiş telefonlar tekrar kullanıma açılıyor."
Genpa tarafından ithal edilen telefonlarda da geçici olarak
mağduriyetlerin yaşanabildiğine dikkat çeken Tugay, "Genpa'nın ithal ettiği
telefonlar yasal prosedürlere uygun olduğu için TK'nın incelemesinden sonra
tüketicilerimizde herhangi bir mağduriyet yaşanmayacağını belirtiyoruz" diye
konuştu.
Klonlu cep telefonu alan hakkını arayabilecek
YEŞİM ERSOY / ANTALYA DHA
Tüketiciyi Koruma Derneği Antalya Şubesi Başkanı Avukat Abdullah Özçulçu,
yükümlülüğünü yerine getirmeyen bayi veya ithalatçı hakkında Tüketici Hakem
Heyetlerine veya tüketici mahkemelerine başvuru yapabileceğini söyledi. Özçulcu,
telefon alacak tüketicilerin www.tk.gov.tr'den IMEI numarasını sorgulamalarını önerdi.
milliyet