BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; Türkiye'yi, kültürel mirasını, Türk dilini,
kültürünü ve sanatını tanıtmak, Türkiye'nin diğer dünya ülkeleri ile dostluğunu
geliştirmek, kültürel alışverişini artırmaya katkıda bulunmak, bununla ilgili
yurt içi ve yurt dışındaki bilgi ve dokümantasyonu dünyanın istifadesine
sunabilmek, bunlardan yararlanmak, Türk dili, kültürü ve sanatı konularında
eğitim almak isteyenlere yurt dışında gereken hizmeti verebilmek ve yurt dışında
Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri açmak için merkezi Ankara'da olan Yunus Emre
Vakfının kurulmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
b) Başkanlık: Yunus Emre Vakfı Başkanlığını,
c) Enstitü: Bu Kanunun amaçlarını gerçekleştirmek üzere eğitim ve öğretim ile
bilimsel araştırma ve uygulama yapan Vakfa bağlı kuruluşu,
ç) Kültür Merkezi: Vakfın amaçlarını, her türlü tanıtım, kültür, sanat, eğitim
ve sosyal faaliyetleri gerçekleştirmek için yurt dışında Vakfa bağlı olarak
kurulan ve Yunus Emre Türk Kültür Merkezi olarak isimlendirilecek birimleri,
d) Mütevelli Heyet: Yunus Emre Vakfı Mütevelli Heyetini,
e) Onur kurulu: Kültür Merkezinin bulunduğu şehirde tanınmış Türk ve yabancı iş
adamları, bilim adamları, sanatçılar gibi Kültür Merkezine ve kültürel
alışverişe katkıda bulunacak kişilerden oluşan kurulu,
f) Vakıf: Yunus Emre Vakfını,
g) Yönetim Kurulu: Yunus Emre Vakfı Yönetim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Vakfın Amaçları ve Organları
Vakfın amaçları
MADDE 3 – (1)Vakfın amaçları şunlardır:
a) Türkiye'yi, kültürel mirasını, Türk dilini, kültürünü ve sanatını tanıtmaya,
Türkiye'nin diğer dünya ülkeleri ile dostluğunu geliştirmeye, kültürel
alışverişini artırmaya katkıda bulunmak için yurt dışında Kültür Merkezleri
kurulmasını ve işletilmesini sağlamak,
b) Türkiye, kültürel mirası, Türk dili, kültürü ve sanatı konularında yurt
dışında ücretli veya ücretsiz eğitim vermek veya verdirmek, Türk dili, kültürü
ve sanatı konularında sertifika vermek, verilmesini sağlamak,
c) Türkiye, kültürel miras, Türk dili, kültürü ve sanatına ilişkin yurt içi ve
yurt dışındaki bilgi ve dokümantasyonu dünyanın istifadesine sunabilmek için,
araştırmalar, etkinlikler yapmak veya yaptırmak, yurt içinde ve yurt dışındaki
üniversite ve diğer sivil toplum örgütleri, ilgili diğer gerçek ve tüzel kişiler
ile ortak projeler yürütmek ve bu konularda yazılı ve görsel medyada süreli veya
süresiz yayınlar yapmak veya yaptırmak,
ç) Yurt dışında benzer kuruluşlar ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğinde
bulunmak,
d) Yurt içi ve yurt dışında bu Kanunun amacını gerçekleştirmek için araştırma-
geliştirme ile ilgili kurum ve kuruluşlarla ve bilgi bankalarıyla işbirliği
yapmak, dokümantasyon merkezleri kurmak, bu bilgileri kamunun istifadesine
sunmak,
e)Türkiye'yi, kültürel mirasını, Türk dilini, kültürünü ve sanatını tanıtmaya
ilişkin etkinlikler hakkında yurt içinde kişi ve kuruluşların bilgilendirilmesi,
katılımın sağlanması ve yönlendirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak,
f) Amacıyla ilgili konularda ilgili akademik veya profesyonel çalışmalara mali
veya ayni olarak destek sağlamak,
g) Türk dilinin, kültürünün ve sanatının tanıtımına ilişkin yarışmalar
düzenlemek ve ödüller vermek,
ğ) Kültür Merkezlerinin kurulmadığı yerlerde bu Kanunun amaçlarının
gerçekleşmesi için yurt dışında faaliyet gösteren diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile birlikte çalışmalar yürütmek,
h) Bu Kanunun amaçlarını gerçekleştirmek için Vakfa sivil toplum örgütlerinin ve
üniversitelerin de katılımını sağlamak, bu Kanunun amaçlarına uygun olarak
kurulmuş vakıflara veya derneklere bağışta bulunmak.
Organlar
MADDE 4 - (1)Vakıf aşağıdaki organlardan oluşur:
a) Mütevelli Heyet: Mütevelli Heyet, Vakfın karar organıdır. Dışişleri Bakanının
başkanlığında, Maliye Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Kültür ve Turizm Bakanı,
Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan, Vakıflar Genel Müdürlüğünün bağlı
bulunduğu Bakan,Tanıtma Fonundan sorumlu Bakan, Türk İşbirliği ve Kalkınma
İdaresi Başkanlığının bağlı bulunduğu Bakan ve Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği Başkanından oluşur. Herhangi bir nedenle toplantıya katılamayan
Mütevelli Heyet üyesi yerine, ilgili bakanlık müsteşarı veya heyet üyesini
vekalete yetkili temsilci toplantılara katılabilir.
b) Yönetim Kurulu: Yönetim Kurulu, Vakfın icra organıdır. Bakanlık Müsteşarı
başkanlığında, Dışişleri Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürü, Milli Eğitim Bakanlığı
Dış İlişkiler Genel Müdürü, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü,
Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
Genel Sekreteri ve ayrıca üniversitelerin Türkçe dil öğretim merkezleri
başkanları ile diğer sivil toplum örgütlerinin temsilcileri arasından Mütevelli
Heyet tarafından üç yıl süre ile seçilecek bir üyeden oluşur.
c) Denetleme Kurulu: Bakanlık ile Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli
Eğitim Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından üç yıl süreyle
görevlendirilecek birer temsilciden oluşur.
ç) Danışma Kurulu: Vakfın danışma organı olup, yılda bir kez toplanarak Vakfın
bir önceki yıl yaptıklarını değerlendirir ve bir sonraki yıl için önerilerde
bulunur. Bakanlık Müsteşarı başkanlığında, Bakanlık Tanıtma Genel Müdürü,
Tanıtma Fonu Genel Sekreteri, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Genel Müdürü,
Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürü, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
Genel Sekreteri ve ayrıca üniversitelerin Türkçe dil öğretim merkezleri
başkanları ile diğer sivil toplum örgütlerinin temsilcileri arasından Mütevelli
Heyet tarafından üç yıl süre ile seçilecek beş üyeden oluşur.
Kültür Merkezi koordinasyon kurulları
MADDE 5 – (1) Kültür Merkezi koordinasyon kurulları, Kültür Merkezlerinin
bulunduğu ülkelerdeki büyük elçinin veya o şehirdeki temsilcisinin başkanlığında
Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı temsilcisi, Kültür ve Tanıtma
Müşaviri ile Eğitim Müşavirinden oluşur. Kararlarını oy çokluğu ile alır.
Görevleri şunlardır:
a) Kültür Merkezinin bulunduğu ülkenin özellikleri dikkate alınarak yerinin
belirlenmesi, çalıştırılacak sözleşmeli personelin ve Kültür Merkezi müdürünün
seçimi, bütçesi, yapılacak faaliyetlerin belirlenmesi hususunda Vakfa önerilerde
bulunmak,
b) Kültür Merkezinin faaliyetlerini desteklemek, tanıtmak, denetlemek, Vakfın
kuruluş amacı, bulunulan ülkenin mevzuatıyla veya ülke menfaatleriyle
bağdaşmayan herhangi bir eylem veya faaliyetin varlığının tespiti durumunda,
durdurulması için gereken acil önlemleri almak ve Vakfı durumdan haberdar etmek,
c) Onur kurulunun oluşumu ve etkin olarak çalışması için gerekli işbirliği ve
çalışmaları yapmak,
ç) Vakıf tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde Kültür Merkezinin
yönetimine destek sağlamak,
d) Kültür Merkezinin yönetimi için bulunduğu ülke mevzuatına uygun olarak
kuruluş işlemlerini yürütmek, denetimi konularında Vakıfla işbirliği sağlamak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gelirler ve Muafiyetler
Gelirler
MADDE 6- (1) Vakfın gelirleri şunlardır:
a) Vakfın yapacağı hizmetler karşılığında alınacak ücretler,
b) Genel Bütçeden ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca aktarılacak miktarlar,
c) Her türlü yardım ve bağışlar,
ç) Vakfa ait taşınmazların gelirleri,
d) Yukarıda sayılan gelirlerin nemalandırılması ile elde edilecek gelirler,
e) Enstitü ve iktisadi işletmelerden elde edilecek gelirler,
f)Diğer gelirler.
(2)Vakıf, amaçlarını gerçekleştirmek ve yurt dışındaki Kültür Merkezlerinin
işleyişini sağlamak için enstitü, iktisadi işletme veya sermaye şirketi
kurabilir.
Muafiyetler
MADDE 7- (1)Vakıf ve Vakıf tarafından kurulacak Kültür Merkezleri ile
enstitüler;
a) Kurumlar Vergisinden (iktisadi işletmeler hariç),
b) Yapılacak ayni veya nakdi bağış ve yardımlar sebebiyle Veraset ve İntikal
Vergisinden,
c) Sahip oldukları taşınır ve taşınmaz mallar ve yapacakları tüm muameleler ile
Vakfa yapılacak bütün mal ve hizmet teslimleri dolayısıyla her türlü vergi,
resim, harç ve fonlardan,
ç) Vakıflar Genel Müdürlüğünce vakıflardan tahsil edilen teftiş ve denetleme
masraflarına katılma paylarından,
muaftır.
(2) Vakfın gelirleri, işlemleri ve gayrimenkulleri her türlü vergi, resim ve
harçtan, muaftır.
(3)Vakfa ve enstitülere yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve
harçtan muaftır. Bu bağış ve yardımlar, Kurumlar ve Gelir Vergisi matrahından
indirilir.
(4) Vakıf tarafından yurt dışında Kültür Merkezi açılan şehirlerde diğer kamu
kurum ve kuruluşları aynı amaçla başka birimler oluşturamaz.
(5) Vakfın yurt dışındaki ilişkileri bakımdan 8/6/1984 tarihli ve 227 sayılı
Vakıflar Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin ek 3 üncü maddesi uyarınca Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü
yeterli sayılır, İçişleri Bakanlığının izni aranmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Vakfın kuruluş işlemleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl
içerisinde Vakfın kuruluşu, Vakıf resmi senedi ve Vakfın Türk Medeni Kanunu
hükümlerine göre tesciline ilişkin işlemler Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde Vakfın
kuruluş işlemlerinde kullanılmak ve kalanı kuruluş tamamlandıktan sonra Vakfa
aktarılmak üzere Bakanlığa, Tanıtma Fonundan bir milyon Yeni Türk Lirası
aktarılır.
Devir
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Vakfın kurulmasından sonra, Vakıf tarafından Kültür
Merkezlerinin kurulduğu yerlerde kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, bu
Kanunun amaçlarına uygun faaliyet gösteren birimler, araç ve gereçleri, alacak
ve borçları ile birlikte bu ülkede faaliyet göstermek üzere Vakıf tarafından
kurulan Kültür Merkezlerine devredilir. Devredilen birimlere ait taşınmazlar
ise, Vakıf tarafından kurulan Kültür Merkezlerinin bedelsiz kullanımına
bırakılır. Devir işlemlerine ilişkin esas ve usuller ilgili kamu kurum ve
kuruluşu ile Bakanlık arasında belirlenir.
(2) Bu birimlerde sözleşmeli veya işçi olarak çalışan personelin tüm yasal
hakları ödenmek suretiyle sözleşmeleri sona erdirilir.
Yürürlük
MADDE 8- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GENEL GEREKÇE
Uluslararası alanda Türkiye'nin kültürel mirasının, Türk
dili, kültürü ve sanatının tanıtılması ile kültürel değerlerin yaşatılması,
geliştirilmesi ve benimsenmesi; Türkiye'nin diğer ülkeler ile dostluğunun
geliştirilmesinde, ülkemizin milli, manevi, tarihi, kültürel ve sanatsal
varlıklarının korunmasında, tanıtımında ayrıca yurdun turizme elverişli bütün
imkanlarının ülke ekonomisine olumlu katkı sağlayacak şekilde
değerlendirilmesinde büyük önem arzetmektedir.
Türkiye'yi, kültürel mirasını, Türk dilini, kültürünü ve sanatını tanıtmaya,
Türkiye'nin diğer dünya ülkeleri ile dostluğunu geliştirmeye, kültürel
alışverişini artırmaya katkıda bulunmak, bununla ilgili yurt içi ve yurt
dışındaki bilgi ve dokümantasyonu dünyanın istifadesine sunabilmek, bunlardan
yararlanmak, Türk dili, kültürü ve sanatı konularında eğitim almak isteyenlere
yurt dışında gereken hizmeti verebilmek ve yurt dışında Kültür Merkezleri ve
tanıtım faaliyetini daha etkin ve verimli, sektörle işbirliği halinde yürütecek
şirketler kurmak üzere Yunus Emre Vakfının kurulması hedeflenmiştir.
Yukarıda belirtilen amaçların gerçekleştirilebilmesi ve Türkiye'nin kültürel
mirasına, Türk dili, kültürü ve sanatına ilişkin bilgi ve dokümantasyonu
kolaylıkla ve sağlıklı bir şekilde toplama imkânlarına erişilebilmesi için
ilgili kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum örgütlerinin de katıldığı bir yapı
oluşturulmasına özen gösterilmiştir.
Vakıf tarafından yürütülecek çalışmalar ile, Türkiye'nin kültürel mirasının,
Türk dilinin, kültürünün ve sanatının tanıtımı, Türkiye'nin diğer ülkelerle
dostluğunun gelişimi, diğer ülkelerle kültürel alışverişin artırılması için yurt
dışında Kültür Merkezleri kurulması; ücretli veya ücretsiz eğitim verilmesi;
bilgi ve dokümantasyondan dünya çapında yararlanılması için araştırma ve
etkinlikler düzenlenmesi; bu çerçevede yurt içinde ve yurt dışındaki
üniversiteler, sivil toplum örgütleri, ilgili diğer gerçek ve tüzel kişilerle
ortak projeler yürütülerek bu konularda yazılı ve görsel medyada süreli ve
süresiz yayınlar yapılması; tanıtım amacının gerçekleştirilmesine yönelik
çeşitli alanlarda yarışmalar düzenlenmesi hedeflenmektedir.
Vakfın kuruluş amaçları kapsamında yer alan tanıtım faaliyetleri, ticari olmanın
dışında tarihi, kültürel ve sanatsal bir boyut arz etmektedir. Bugün dünyada
turizm alanında gelişmiş olan İspanya, Yunanistan gibi ülkeler de tanıtım
faaliyetlerini yurt dışında teşkilatlanmış birlik veya şirketler aracılığıyla
yürütmektedir. Vakıf bünyesinde kültürel nitelikli faaliyetlerin icra
edilmesinin yanı sıra, yurt dışı tanıtıma yönelik bir oluşuma gidilmesi
suretiyle Türkiye'nin mevcut tanıtım faaliyetlerinin sivil toplum örgütlerinin
de katılımıyla desteklenmesi ve etkinleştirilmesi amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde ile Kanunun amacı belirtilmektedir.
MADDE 2- Madde ile Kanunun çeşitli maddelerinde sıkça yer alan bazı kavramların
tanımı yapılarak, ilgili maddelere gerekli açıklık sağlanmaya çalışılmıştır.
MADDE 3- Madde ile Vakfın kurulması ile gerçekleştirilmesi amaçlanan hedeflere
ulaşılabilmesi için yürütülecek faaliyetler belirtilmek suretiyle, Vakfın çok
çeşitli alanları içine alan amaçları düzenlenmiştir.
MADDE 4- Madde ile Vakfın organları düzenlenmekte ve bunların oluşumu,
organlarda yer alacak temsilcilerin seçim usulü ve görev sürelerine yer
verilmektedir.
MADDE 5- Madde ile Vakfın yurt dışında kuracağı Kültür Merkezlerinin
faaliyetlerinin izlenerek iş birliği ve koordinasyon sağlanabilmesi için yurt
dışındaki temsilciliklerimizden oluşan Kültür Merkezi koordinasyon kurulu
oluşturulması öngörülmekte ve oluşturulan kurulun hedeflenen amaçları
gerçekleştirmek için üstleneceği görevlerine ayrıntılı olarak yer verilmektedir.
MADDE 6- Madde ile Vakfın gelirleri tek tek sayılmış Vakfın, amaçlarını
gerçekleştirmek ve yurt dışında kurulacak Kültür Merkezlerinin işleyişini
sağlamak üzere enstitü, iktisadi işletme veya sermaye şirketi kurabileceği
düzenlenmiştir.
MADDE 7- Madde ile Vakıf ve Vakıf tarafından kurulacak Kültür Merkezleri ile
enstitülere tanınan muafiyet sayılmış, Vakfın her türlü gelirleri, işlemleri ve
gayrimenkullerinin ve Vakfa yapılacak bütün mal ve hizmet teslimlerinin her
türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu belirtilerek, ilgili mevzuatında
mevcut veya yeni düzenlenecek bütün mali yükümlülüklerden muafiyet sağlanması
amaçlanmıştır. Bu maddede ayrıca Vakfın muafiyetlerinin yanı sıra Vakfa
yapılacak yardımlarla bağışların vergi matrahından indirilmesi imkanı
getirilmiştir. Vakfın Kanunla kurulduğu ve işlerinin çoğunluğunu yurt dışında
gerçekleştireceği nazara alınarak, yurt dışı faaliyetlerinde Dışişleri
Bakanlığının uygun görüşü yeterli sayılmış, İçişleri Bakanlığının onayı
aranmamıştır.
GEÇİCİ MADDE 1- Madde ile Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl
içerisinde Vakfın kurulmasına ilişkin işlemlerin sonuçlandırılması öngörülmüş ve
kuruluş işlemleri ile ilgili vakfedilecek miktarın belirlenmesi amaçlanmıştır.
GEÇİCİ MADDE 2- Madde ile diğer kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde bulunan ve
Kanunun amacına uygun faaliyet gösteren birimlerin, araç ve gereçleri, alacak ve
borçları ile birlikte Vakfın o ülkede faaliyet gösteren Kültür Merkezinin
kullanımına bırakılması ve devir işlemlerine ilişkin usul ve esasların
belirlenmesi düzenlenmiştir.
Ayrıca, bu birimlerde çalışan personelin yasal hakları da ödenmek suretiyle
işlerine son verilmesi hükme bağlanmıştır.
MADDE 8- Yürürlük maddesidir.
MADDE 9- Yürütme maddesidir.