Asgari ücrete 5 yılda, enflasyon rakamlarının üzerinde yaklaşık yüzde 88 oranında
zam yapılırken, emekli maaşlarında bu artışın yüzde 55'te kalması emeklileri
harekete geçirdi. Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Araştırma Müdürü Namık Tan,
emekli maaş artışı ile asgari ücret artışındaki makasın daha da açıldığını belirterek
emekli maaş sisteminin yeniden düzenlenmesini talep etti. Tan "Sadece 2019'da
emekliler, ocak ve temmuz ayında toplam yüzde 15,7 zam alırken, asgari ücrete
yüzde 26 oranında zam yapıldı. Emekli aylığındaki zam oranı, asgari ücretteki
artış ile eşitlenmeli. Bu oran asgari ücretteki artışın altına düşmemeli. Eskiden
yıl sonunda memurlarla, emeklilere yapılan zam oranları karşılaştırılır, arada
fark varsa ocakta kapatılırdı. Bu uygulama, 2008 itibarıyla kaldırılmıştı. Yeniden
başlatılabilir. Asgari ücret ile emekli maaşları için aynısı yapılabilir. Hükümet,
ocak ayında emekli maaşlarına bu farkı yansıtabilir. Çünkü sistemden kaynaklı
olarak emekli maaşları sürekli düşüyor" dedi.
En düşük emekli aylığı bağlama oranı yüzde 70'ten yüzde 35'e düşürüldüğünü ve
2000 sonrasında taban aylıkların bilinmediğine dikkat çeken Tan "Emekli aylıklarına
bakıldığında 850 lira alan da var 950 de. Hükümet bunları 1.000 liraya tamamladı.
İşçilerin asgari ücreti varsa emeklilerin de asgari ücreti olmalı. Sosyal Güvenlik
Kurumunun rakamlarına bakıldığında 2000 öncesinde emekli olanların bin 850 liranın
altında aylıkları yok. Taban aylık olarak nitelendirirsek 2000 öncesi ve 2000
sonrasının emekli maaşları eşitlenmeli. Bu da bütün dönemler için emeklilerin
asgari ücreti olmuş olur. Aynı zamanda iyileştirilmiş de olur" diye konuştu.
EMEKLİ AYLIKLARINDA ARTIŞ ORANI YÜZDE 22,5 OLMALI
Önümüzdeki yıl, yeniden değerleme oranının yüzde 22,58 olduğunu söyleyen TÜED
Araştırma Müdürü Tan, emekli aylıklarında da bu oranda bir artış yapılması gerektiğini
söyledi. Tan "Ocakta emekli aylıklarına yüzde 6 oranında zam yapılacağı öngörülüyor.
Maalesef yüzdeli artışlar, aylıkları düşük olan emeklileri koruyan bir sistem
değil. Emeklilere seyyanen artışlar yapılabilir" dedi. Karma sistem ile birlikte
emekli aylıklarının düştüğüne dikkat çeken Tan şunları kaydetti: 2000 yılı öncesinde
gösterge sistemi vardı. Asgari ücret arttıkça emekli aylıkları da artardı. Şimdi
asgari ücret arttıkça aylıklar artmıyor. Yeni sisteme göre çalışanların aylıkları
düşüyor. Asgari ücretle çalışanların yüzde 70 aylık bağlama oranları vardı.
Aylık bağlama oranı da neredeyse yüzde 17'lik bir kayıp var.
Sefa BİLGİNTEKİN