Anasayfa

AYM'den emsal 'kanuni faiz' kararı: Vatandaşın zararını karşılamıyor

Anayasa Mahkemesi, devletin fazla veya yersiz tahsil ettiği paraları geri öderken uyguladığı yıllık %12'lik "kanuni faiz" oranını anayasaya aykırı buldu. Yüksek Mahkeme, enflasyonist ortamda piyasa faizinin çok altında kalan bu ödemelerin vatandaşın mülkiyetinde "aşınma" yarattığına ve mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Gümrük Kanunu'ndaki ilgili maddeyi iptal eden kararın ardından, devletin borçlarını paranın değer kaybını telafi edecek yeni bir mekanizmayla ödemesi bekleniyor.

Haber Giriş : 2025-12-31T16:18, Son Güncelleme 2025-12-31T16:19
Anayasa Mahkemesi, devletin vatandaşlara ve özel kurumlara olan borcunu kanuni faiz hesaplayarak ödemesini anayasaya aykırı buldu ve bir düzenlemeyi iptal etti.

Yüksek Mahkeme, emsal niteliğindeki kararı Gümrük Kanunu'nun maddelerine ilişkin itirazı karara bağlarken verdi.

İstanbul Vergi Mahkemesi, Gümrük Kanunu'nun 216. maddesindeki "kanuni faiz" ibaresine itiraz etti. İtirazda, ihtirazi kayıtla ödenen vergilerin geri verilmesi için yapılan başvurularda, geri ödemenin hangi faiz üzerinden hesaplanarak yapılacağı konusunda görüşler sunuldu.

İtirazı inceleyen Yüksek Mahkeme, "Fazla ve yersiz tahsil edilen veya kanunen ödenmemesi gerektiği halde ödenen verginin faizinin yine idarece belirlendiğine" dikkat çekerek, bu durumu irdeledi.

Yüksek Mahkeme, incelemesinde, devletin, faiz ve gecikme faizlerinde haksız tahsilat yaptığı durumlarda, bu tahsilatın iadesinde piyasa faizlerin altında olan kanuni faizi esas aldığına dikkat çekti.

Kanuni faizin yıllık yüzde 12 olduğunun belirtildiği kararda, iade hakkı kazanan bir kişi veya kurumun, alacağını piyasa faizlerinin son derece altından bir faiz hesabıyla geri alabilmesinin ekonomik kayıp yarattığı ifade edildi.

Yüksek Mahkeme, kararında, devletin bu tür geri ödemeleri, "Gecikme zammının veya gecikme zammının geri verilmesinde kanuni faiz öngörülmekle birlikte, bu paranın değerinde enflasyon nedeniyle oluşan ve ve kanuni faiz ile karşılanmayan aşınmayı telafi edecek paranın önemli ölçüde değer kaybına uğramadan ödenmesini sağlayaçak mekanizmaların öngörülmediğini" belirterek, ilgili yasa maddesini iptal etti.

Karar 9 ay sonra yürürlüğe girecek.

NTV