Güngör Uras
2010 yılının aralık ayına ilişkin bütçe rakamları ve işsizlik verileri hükümetin elini güçlendirecek doğrultuda gelişme sergiliyor. Düzeltilmiş rakamlara göre işsizlik düşüyor. Bütçede önemli bozulmalar gözlenmiyor
Dün 2010 Aralık ayı istihdam rakamları ile 2011 Şubat ayı bütçe rakamları açıklandı. İkisi de hükümetin elini güçlendirecek doğrultuda gelişmeleri sergiliyor.
Seçim öncesi korkulan, seçim harcamaları nedeniyle bütçede önemli bozulmaların ortaya çıkması idi.
Şubat ayı bütçe rakamları 2 konuda önem taşıyor:
1) Hükümet seçim öncesi bütçe harcamalarını artırmıyor. Seçim nedeniyle muslukları açmıyor.
2) Yılın ilk 2 ayında piyasanın canlılığına dayalı olarak ÖTV ve KDV gelirleri artışı devam ediyor.
Ocak-şubat aylarında bütçe giderleri yüzde 2.5 oranında artarken, gelirler yüzde 21.5 oranında arttı. Faiz hariç bütçe giderleri artısı yüzde 5.3 oranında.
Gelir artışında, dahildeki ÖTV artışı yüzde 10.0, KDV artışı yüzde 43.3 oranında. İthalatta alınan KDV‘de artış oranı yüzde 20.0, gümrük vergilerindeki artış yüzde 44.2 olarak belirlenmiş.
Görülüyor ki, şubat ayında ithalat artışı bütçe gelirlerini artırmış. İç piyasada genelde ithal mallarına dayalı olarak talep büyümesi durmamış.
Bütçe fazla veriyor
Dikkati çeken bir başka vergi artışı motorlu araçlardan alınan ÖTV'nin artma eğilimidir. Ocak ayında ÖTV tahsilatı 451 milyon TL iken, şubat ayında 525 milyon TL olmuş. ÖTV artışı daha çok ve daha lüks motorlu araç satışından kaynaklanıyor.
Bizde aylık olarak bütçe dengeleri önem taşır. Hele hele bütçe harcaması gelirden az ise, bütçe fazlalık vermiş ise buna çok sevinilir.
Ocak ayında 1.0 milyar TL fazlalık vardı. Şubat ayında da 988 milyon TL'lik bir fazlalık oluşmuş.
Gelelim istihdam konusundaki haberlere.
İstihdam konusu gündeme geldiğinde genelde bir önceki yılın aynı ayındaki işsizlik oranı ile son işsizlik oranı karşılaştırılıyor. 2009 Aralık ayında yüzde 13.5 olan işsizlik oranı Aralık 2010‘da yüzde 11.4'e gerilemiş.
Son zamanlarda eskiden bu yana kullanılan “klasik/aylık” istihdam rakamlarını düzeltmek moda oldu. TÜİK, mevsim etkilerinden arındırarak düzeltilmiş serilerin sonuçlarını açıklıyor.
İşsizlik azalıyor
- Düzeltilmiş rakamlara göre 2010 yılı kasım ayından aralık ayına istihdamda (çalışan sayısında) 247 bin artış var. İşsiz sayısı 24 bin azalmış. İşsizlik oranı bir ay önceye göre yüzde 11.2'den yüzde 11.0'a düşmüş. Hele hele geçen yıla göre daha iyi bir görünüm var. Çünkü 2009 Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 13.0 idi.
BETAM Araştırma grubu şemsiyesi altında Prof. Dr. Seyfettin Gürsel yönetiminde Dr. Gökçe Uysal ve araştırma görevlisi Duygu Güner her ay tarım dışı istihdam rakamlarını düzelterek ve parçalayarak yayınlıyorlar.
Aralık ayı değerlemelerine göre “İşsizlik düşmeye devam ediyor...”
- BETAM'ın mevsimlik etkilerden arındırılarak düzenlenen endeksine göre aralık ayı tarım dışı işsizlik oranı yüzde 13.8 olarak hesaplanmış. Kasımda bu oran yüzde 14.0 idi.
- Tarım dışı istihdam 17 milyon 182 bin. Bir ay önceye göre tarım dışı istihdamda 56 binlik artış, işsizlikte 27 binlik azalma var.
- 2010 Ağustos ayından aralık ayına kadar istihdam rakamı devamlı arttığı, işsiz sayısının her ay azaldığı belirtiliyor.
- 2010 Aralık ayında tarım 146 bin kişiye, tarım dışı sektörlerden sanayi 8 bin, inşaat 32 bin ve hizmetler 17 bin kişiye ek iş imkânı sağlamış. (Toplamlarda ufak farklar yuvarlamalardan kaynaklanıyor.)