Abbas GÜÇLÜ/Milliyet
Milli Eğitim Bakanlığı'nın öğrencilere yol gösterici olsun diye yayımladığı
OKS Kılavuzu, yanlışlarla dolu. Öğrencilerin bu kılavuzu ciddiye alıp, tercih
listesi hazırlaması halinde, çok büyük yanılgılar olabilir. İşte bu yüzden,
bizim burada yaptığımız değerlendirmeler, çok daha fazla önem taşıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı, OKS Kılavuzu'na bu yıl ilk kez yüzdelik dilimleri de
koydu. Amaç, öğrencilerin daha sağlıklı bir tercih sıralaması yapmaları. Ama
gelin görün ki verilen yüzdelik dilimler, hatalarla dolu.
Örneğin İzmir Bornova Anadolu Lisesi'nin İngilizce, Almanca ve Fransızca bölümlerinin
taban puanları, sırasıyla 303.516, 303.142 ve 303.663 gözüküyor. Yüzdelik dilimlere
bakıldığında ise yüzde 2, yüzde 6 ve yüzde 7 şeklinde.
Birinci yanlış, taban puanlarda. Bornova Anadolu'nun İngilizce bölümü ile Almanca
ve Fransızca bölümlerinin puanları aynı değil. Bizdeki verilere göre bu bölümlere
sırasıyla 388, 330 ve 320 puanla öğrenci alındı. İkinci yanlış ise 303 puan
baz alındığında, her üç okulun yüzdelik diliminin de aynı olması gerekir. Oysa
üçü de çok farklı.
Yüzdelik dilimlerin gerçeği yansıtmadığına yönelik bir başka çelişki ise farklı
okullar arasındaki dilimlerde ortaya çıkıyor. Örneğin Bornova Anadolu Lisesi,
303 puanla yüzde 2'lik dilimde yer alırken, yine İzmir'de öğretimini sürdüren
Güzelbahçe 60. Yıl Anadolu Lisesi, 333 taban puanı olmasına karşın yüzde 3'lük
dilimde gösteriliyor. Oysa tam tersinin olması gerekirdi. Puanlar yükseldikçe,
yüzdelik dilimler düşer.
Kılavuzdaki üçüncü önemli hata ya da eksiklik ise, okulların hazırlık sınıflarının
olup olmadığına ilişkin verilerde. Kılavuza göre Galatasaray Lisesi, İstanbul
Lisesi ve Kadıköy Anadolu Lisesi dışındaki tüm okulların hazırlık sınıfı bulunmuyor.
Oysa daha pek çok okulun hazırlık sınıfı var ve yabancı dille eğitimlerini de
sürdürmeye devam ediyorlar. Oysa kılavuzda bunların hiçbiri yer almıyor.
Dördüncü önemli yanıltıcı unsur ise, asil listeden kazanan öğrencilerin taban
puanlarının değil de yedek listelerin en sonuncusu olarak o okula kabul edilen
öğrencilerin taban puanlarının verilmesi. Asil liste taban puanı ile yedekten
alınan son öğrencinin taban puanı arasındaki puan farkının bazı okullarda 50'ye
kadar çıktığını hatırlatmakta yarar var.
Beşinci önemli eksiklik ise, daha önce süper lise olarak öğrenimlerine devam eden okulların, şimdi anadolu lisesi adı altında öğrenci almaları. Fikir vermeleri açısından bu okulların en son hangi diploma notuyla öğrenci aldıkları irdelenebilirdi. Örneğin 5 üzerinden 5 ortalama ile öğrenci alan okullarla, 4.50 ile öğrenci alan okullar aynı kefeye konmamalıydı...
Puanlar fırlayacak
Görünen o ki taban puanlarda çok önemli yükselmeler olacak. Puan artışı bazı
okullarda 70, 80 puana kadar çıkıyor. Bu yüzden tercihlerinizi yaparken ve hayal
kurarken çok daha esnek olmanız gerekiyor.
Örneğin geçen yıl 321 puan alan bir öğrenci 33 bin 665'inci sırada yer aldı.
Bu yıl ise öğrencinin aynı sırada yer alması için 403 puan alması gerekiyor.
Yani bir anlamda bu puan diliminde 82 puanlık bir artış söz konusu.
Bu durum aynı şekilde okulların taban puanlarına da yansıdı. Örneğin geçen
yıl 340 puanla öğrenci alan İstanbul Yeşilköy Anadolu Lisesi için şimdi 419
puan gerekiyor.
Olayı biraz daha açarsak, geçen yıl 340 puan alan bir öğrenci Türkiye genelinde
26 bin 7'nci, İstanbul'da ise 5 bin 605'inci sırada yer aldı. Bu yıl ise aynı
sıradaki, yani 26 bininci sıradaki öğrenci 419 puan aldı. Aradaki puan farkı
tam 79 puan.
Bu konudaki geniş listeyi, bugünkü sayfalarımızda bulabilirsiniz. Sizlere önerimiz,
bu listeyi ayrıntılı bir şekilde incelemeniz. O zaman göreceksiniz ki öğrencilerin
Türkiye sıraları, puanlardan ve yüzdelik dilimlerden çok daha önemli.
Örneğin İstanbul'daki anadolu liselerine, bu yıl 140 bine yakın aday başvurdu
ve 12 bin 280 öğrenci alınacak. 3-4 bin öğrencinin de fen liseleri ve özel okullara
kayacağını düşünürsek, en iyi ihtimalle İstanbul sıralamasında ilk 18-20 bin
arasında yer almayan öğrencilerin pek şansı gözükmüyor.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın önemli hatalarından biri de puan barajını, çok alt
düzeyde tutması. Neredeyse iki neti olan, 160 puan barajını aştı. Oysa bu baraj
en az 30 net civarında olmalıydı ki öğrenci de, veli de boş yere umutlanmasın
ve anadolu liselerinin kalitesi düşmesin. Ama öğrenciyi ve okulları düşünen
var mı ki!..
Pansiyonlu okullar
Tercih aşamasında okulların pansiyonlu olup olmamaları da çok önem taşıyor.
Özellikle ailesinin bulunduğu iller dışındaki okullara gidecek olanlar, mutlaka
pansiyon durumunu göz önünde bulundurmalılar. Fen liseleri ve anadolu öğretmen
liselerinin çok önemli bir bölümünün pansiyonları var. Ama anadolu liselerinin
yeterince pansiyonu yok. Bu konudaki tablolarımızın da titizlikle incelenmesinde
yarar var.
Tercihte öncelik ne olacak?
Liselere giriş, üniversiteye girişten de daha karmaşık hale getirildi. Sadece
puanı düşük olanların kafası karışık değil. Yüksek puanlılar da panik halinde.
Bunu yok etmenin en iyi yolu ise daha çok bilgi ve kararlılıktan geçiyor. Bu
konudaki bilgi eksiğini bizler olabildiğince azaltmaya çalışıyoruz. Size düşen
görev ise hangi okul konusunda karar vermeniz. Sakın ha puanımız nereyi tutarsa
oraya gireriz gibi bir yanılgının içerisine düşmeyin. Sıradan bir anadolu lisesi
ya da sıradan bir özel okul yerine, evinize en yakın iyi bir devlet lisesinin
ileriye yönelik daha fazla avantajları olacağını sakın unutmayın.
Bu konuda, yarın, sizlere daha fazla ayrıntı ve örnek tercih listeleri sunacağız. Ama siz de bu arada hangi okul, hangi dil ve hangi il konularında kararınızı verin...