IMF'ye söz verilmesine karşın döner sermayelerin kapatılmasından vazgeçiliyor. Sayıları 7 bini geçtiği tahmin edilen döner sermayelerden 2004 yılında 10 milyar YTL'lik hasılat elde edilmişti.
AKP Hükümeti, IMF'ye kapatılması için söz verilen hatta konuya ilişkin yasal
düzenlemeleri yapılan yapılan döner sermayelerin kapatılmasından vazgeçiyor.
Bunun yerine döner sermayeler 2007 yılı sonuna kadar yeniden yapılandırılması
yoluna gidecek. Döner sermayeler, kuruluşların rahat gelir elde etme ve harcama
yapmasına olanak tanıdığı için tercih ediliyor. Sayılarının 7 bini geçtiği tahmin
edilen döner sermayelerde 2004 yılında yaklaşık 10 milyar YTL'lik hasılat elde
edilmişti.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası, 1 yıllık ertelemeden sonra
2006 başında yürürlüğe girmesi beleniyor. Kamuya şeffaflık getirmesi amaçlanan
yasanın uygulanması için ikincil mevzuatının çıkarılması gerekiyordu. IMF de
eylül sonuna kadar ikincil mevzuatın çıkartılmasını istiyordu. Ancak, kanunda
bazı düzenlemelerin değiştirilmesi gereği doğdu. Bunun için bir taslak hazırlandı
ve Başbakanlığa gönderildi. Hazırlanan taslağın 12'nci maddesinde IMF'nin daha
önceki yıllarda mali disiplini bozduğu gerekçesiyle kapatılmasını istediği döner
sermayeler için değişiklik gündeme geldi.
Yeniden yapılandırılması ön görülüyor
5018 sayılı kanunun Geçici 11'nci maddesinde, "Kanun kapsamındaki kamu
idarelerinde kurulmuş döner sermaye işletmeleri ile fonlar 31.12.2007 tarihine
kadar tasfiye edilir" deniliyordu. Yeni taslakta ise "Bu kanun kapsamındaki
kamu idarelerinde kurulmuş döner sermaye işletmeleri 31.12.2007 tarihine kadar
yeniden yapılandırılır" ifadesine yer verildi. Ayrıca maddede yeniden yapılandırmaya
uygun olarak bundan sonra ne olacağı da, "Döner sermaye işletmeleri yeniden
yapılandırılıncaya kadar bunların bütçelerinin hazırlanması, uygulanması, sonuçlandırılması
ve muhasebe ile kontrol ve denetimi Maliye Bakanlığı'nca yürürlüğe konulacak
yönetmelikle belirlenir. Fonların muhasebesi de bu kanunun öngördüğü musabe
sistemine göre yürütülür" şeklinde düzenlendi.
10 milyar YTL'lik gelirleri var
Döner sermayelerin 1999 yılında 932 milyon YTL'lik brüt satış geliri elde ettiği
belirlendi. 2003 yılında 6.4 milyar YTL'ye çıkan döner sermaye satışları, 2004'de
de 9.9 milyar YTL'ye ulaştı. Bunun sadece 1 milyar YTL'si Hazine'ye aktarıldı.
2005 yılında ise döner sermayelerden Hazine'ye 1 milyar 270 milyon YTL gelir
aktarılacağı hesaplanıyor. Döner sermaye işletmeleri olarak kayıtlarda 1.432
saymanlık görülüyor. Ancak döner sermaye işletmesi sayısının pratikte 7 bine
ulaştığı tahmin ediliyor. Hemen her sağlık ocağı bünyesinde bir döner sermaye
işletmesi bulunmasına rağmen, bunun toplamda tek birime bağlı olması nedeniyle
sayı daha az görünüyor. Döner sermayeler, elde ettikleri hasılatı daha çok personel
maaşlarına performansa göre destek verilmesi, fazla mesai ödemeleri ve bazı
hastane ihtiyaçlarının satın alınmasında kullanıyor.
Bulmaca gibi gayrimenkul devir maddesi
Hazırlanan taslakta ilginç maddeler de dikkat çekti. Örneğin taşınmaz tahsisini
düzenleyen 47'nci maddede değişiklik yapılarak, devletin hüküm ve tasarrufu
altındaki yerler de kamu idareleri tarafından birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine
bedelsiz olarak tahsis edilebilecek. Oysa kanunun mevcut halinde tahsis sadece
taşınmazlarla ilgili. Bu durumda bir yetki genişlemesi söz konusu olacak. Taslağa
göre, Hazine'nin özel mülkiyetindeki taşımazlarla, devletin hüküm ve tasarrufu
altındaki yerlerin tahsisinde Maliye Bakanlığı, diğer taşınmazların tahsisinde
ise maliki olduğu kamu idaresi devirde yetki sahibi olacak. Bu düzenlemenin
ne için yapıldığı net olarak anlaşılamadı.
İç denetçilere yüksek maaş
Taslakla yeni atanacak iç denetçilere ek ödeme imkanı getirilecek. Taslağın
11'nci maddesine göre iç denetçilere en yüksek devlet memuru yani Başbakanlık
Müsteşarı'nın ek gösterge dahil yüzde 200'ünü geçmemek üzere ek ödeme yapılabilecek.
Kuruluşlara toplam 1.200 iç denetçi kadrosu verilecek. Ayrıca taslakta Maliye
Bakanlığı'nın merkez teşkilatında çalışan uzmanların ve uzman kadrosuna geçecek
şube müdürlerinin maaşlarında 400 YTL'lik artış da sağlanacak. 5018 sayılı Kamu
Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası'nın kamu kuruluşlarında uygulanması için çıkarılması
gereken yasayla, TBMM İç Tüzüğü'nde yapılması gereken değişiklik de 2007 sonuna
erteleniyor.
referans