İSA TATLICAN
Türkiye 7 Haziran seçim sonuçlarını konuşuyor. 2002 seçimlerinde yüzde 34 oy alarak tek başına Hükümeti kuran AK Parti, 13 yıllık kesintisiz iktidar döneminin sonunda yapılan seçimlerde yüzde 41 oy alarak birinci parti oldu. Ancak bu oy oranı 2011 seçimlerinin gerisinde kaldı. Yüzde 41 ile tek başına hükümet kuracak 276 milletvekili sayısını elde edemeyen AK Parti, şimdi koalisyon formülleri üzerinde duruyor. Siyaset kulisleri koalisyon formülleri ile birlikte erken seçimi de ciddi ciddi tartışmaya başladı. Bu gelişmeleri Gazi Üniversitesi Öğretim Görevlisi, siyaset bilimci Prof. Şenol Durgun'la konuştuk.
EMANET OYLAR KALMAZ
AK Parti için yüzde 41 oy başarısızlık sayılır mı?
AK Parti yaklaşık yüzde 41 oyla birinci parti olmuş durumda. Sadece hükümet kurma konusunda bir sıkıntı var. Bu durum, seçmen tarafından AK Parti yetkililerine verilen bir mesajdır. Yani seçmen diyor ki mevcut partiler arasında siz yine bizim ilk tercihimizsiniz ama iyi gitmeyen bazı şeyler de var.
HDP oylarında 5 puan gibi ciddi bir artış var. Bu oy en çok hangi partiden
gitti?
Yüzde 5'lik artışın HDP içinde kalma garantisi yok. Sol seçmenin AK Parti
iktidarını durdurmak için CHP'den HDP'ye ciddi bir oranda kayış gösterdiği noktasındaki
yorumları ciddi bulmuyorum. AK Parti'den, özellikle daha önce AK Parti'ye oy
vermiş Kürt seçmeninden ciddi bir oy kaybının olduğu kanaatindeyim.
EN YAKIN AK PARTİ-MHP
Koalisyon senaryoları için ne diyorsunuz?
Dünya görüşü açısından baktığımızda birbirine en yakın partiler AK Parti ve MHP gözükmekte. Ancak bunun olasılığı parti ileri gelenlerine bağlı. Bu ihtimali birtakım gerekçeler ileri sürerek bitirebileceğiniz gibi, pek ala da buradan bir hükümet de çıkarabilirsiniz. Aksi halde mümkün olmaz. Koaliasyon konusunda ben Sayın Bahçeli'nin geçmişte rahmetli Bülent Ecevit'le yaptığı birlikteliğin, sonraki süreçte kendisi açısından nasıl sonuçlar doğurduğunu göz önüne alarak hareket edeceğini düşünüyorum.
Toplumdaki gerilimin AK Parti-CHP koalisyonu ile düşeceğini savunanlar da
var...
Teorik olarak bir ülkede seçmen tarafından en fazla tercih edilen iki partinin
anlaşarak bir hükümet kurması siyasi gerginlikleri azaltacaktır. Ancak siyaset
romantik özlemler içinden yürümüyor. Gerçekçi de olmak lazım. Aritmetik olarak
mümkün olan bu durumun olabilme durumunu düşük görüyorum. Zira bizim gibi siyaseten
kutuplaşmış bir ülke de siyaset; hizmet götürme açısından bir yarış olarak değil
de birbirini tasfiye etme aracı olarak yapıldığı için bu durum zor bir ihtimal
olarak görünüyor. Şartların zorlamasıyla böyle bir koaliasyon olsa bile ben
buna fazla bir ömür veremiyorum. Tıpkı 1960 darbesi sonrası cunta zoruyla seçim
sonrası yapılan CHP-AP birlikteliğinin yürümemesi gibi.
MUHALEFETİN BİRLİĞİ ZOR
Muhalefetin bir araya gelmesi mümkün mü?
Aritmetik olarak mümkün olan bu durumun siyaseten olabilmesi, yani HDP ile MHP'nin
bir araya gelebilmesi çok zor bir ihtimal. Malum etnik bir hareket olarak ortaya
çıkan ve bu söylemle kendini var eden ve de çoğunlukla bir bölge partisi olarak
hareket eden parti ile Türk milliyetçiliğinin sadece Türkiye'de değil Turan
coğrafyası içerisinde savunan bir partinin zihniyet ve amaç konusunda bir birliktelik
oluşturabilmeleri zordur. Her şeyden önce içinde bulunduğumuz coğrafyanın nasıl
yönetilmesi gerektiği konusundaki bakışlarında bir paralellik söz konusu değil.
Aynı durum CHP ve HDP için de söz konusu. Cumhuriyetin kuruluş sürecini, tek
parti dönemine eleştirel bakan bir parti ile o süreci yöneten ve yapan, aynı
zamanda o geçmişe sahip çıkan bir partinin birlikteliğinden ne kadar sağlıklı
ve ülke sorunları açısından uyum teşkil edecek bir iktidar ortaya çıkacağı konusunda
ben pek iyimser değilim.
ERKEN SEÇİM İHTİMALİ YÜKSEK GÖRÜNÜYOR
Erken seçim olur mu?
Ufukta bir erken seçim ihtimali yüksek gözükmekte. Bunun olmaması noktasında
olabilecek en iyi koaliasyon ihtimali AK Parti- MHP koaliasyonu. Bu hem sayı
olarak hem de anlayış olarak daha gerçekçi. Bu konuda olabilecek birliktelik
her iki partinin geçmişte birbirlerine karşı olan muhalif tavırlarını bir tarafa
bırakıp ülke menfaatleri konusunda gösterecekleri sorumlu tavra bağlı olarak
gelişecektir. Şayet bu tavır gösterilemezse erken seçimin kaçınılmaz olduğu
kanaatindeyim. AK Parti dışındaki seçeneğe ise ihtimal bile vermiyorum. Ama
koaliasyon için her ihtimalin gayet şeffaf bir şekilde denenmesi, olabilirlik
durumunun ne olduğunun halka samimi bir şekilde gösterilmesi gerek.