Belde sorumlusu ve tahsildar olarak memuriyet mahalli dışında görevlendirilenlere harcırah ödemesi

Kamu denetçiliği kurumuna intikal eden bir olayda (Başvuru No : 2024/15146), Akhisar Belediyesi Başkanlığında (5) dereceli memur kadrosunda görev yapmaktayken muvafakati dışında 27/06/2024 tarihinde sayılı idari işlem ile Akhisar İlçe merkezinden 15 km uzaklıkta Ballıca belde sorumlusu ve tahsildar olarak görevlendirildiğini, 14/11/2024 tarih ve sayılı dilekçe ile başvuruda bulunarak yol masraflarını talep ettiğini, Akhisar Belediye Başkanlığınca, 6245 sayılı Harcırah Kanunun 14 üncü maddesi gereği yolluk yevmiyesi ödemesi yapılamayacağı yönünde cevap yazıldığını, görevlendirildiği beldenin memuriyet mahalli dışında olduğunu, ayrıca belediye araçlarıyla gidilip gelinen yerlerin dışında olduğundan kendi aracıyla her gün 15 km gidip 15 km geliş toplam 30 km yol yapmak zorunda bırakıldığını, maddi kayba uğradığını belirterek 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında yol masraflarının ve yevmiyesinin Akhisar Belediye Başkanlığı tarafından ödenmesini talep etmektedir.

Yapılan değerIendirme neticesinde aşağıdaki tespit ve sonuçlara ulaşılmıştır.

Başvuranın görevlendirildiği Ballıca Mahallesinin, 6245 sayılı Kanun çerçevesinde memuriyet mahalli olup olmadığı hususundaki uyuşmazlıkta, mevzuat kapsamında Defterdarlıklardan konuyla ilgili görüş alınabildiğinden, talebimiz üzerine Gelir İdaresi Başkanlığı Manisa Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğünün 27/01/2025 tarihli ve 13523 sayılı yazısıyla Kurumumuza iletilen ve Defterdarlık Muhasebe Denetmenleri Koordinatörlüğü tarafından düzenlenen 24/01/2025 tarihli 2025/2 sayılı Görüş ve Öneri Raporu'nda özetle; "Akhisar Merkezinden 15 km. mesafedeki Ballıca Mahallesi arasında süreklilik arz eden yerleşim yeri bulunmamaktadır. Bu mesafenin yaklaşık 10 km'sinde bahçe, arazi, tarla, organize sanayi vs. bulunduğundan Ballıca Mahallesinin yerleşim yeri devamı niteliğinde olmadığı anlaşılmıştır. Ancak Akhisar merkezden Ballıca Mahallesine hafta içi sabah 7:00 den akşam 20:00'ye kadar düzenli ve sürekli Manisa Büyükşehir Belediyesinin minibüsleri faaliyet göstermektedir.(.)" yönünde tespitlere yer verilmektedir.

Anılan raporun sonuç kısmında ise "6245 sayılı Harcırah Kanunu 3.maddesinin (g) bendinde yer alan "Memuriyet Mahalli" tanımının 39 ve 41 Seri Numaralı Harcırah Kanunu Genel Tebliğleri açısından değerlendirilmesi neticesinde; 5'inci dereceli Memur kadrosunda görev yapan Tahsildar 'a, Akhisar İnönü Mahallesi ile Ballıca Mahallesi arasında süreklilik arz eden yerleşim yeri bulunmadığı ve yerleşim yeri özellikleri bakımından bütünlük arz etmediği için ilgiliye harcırah verilmesinin uygun
olacağı, Akhisar Belediye Başkanlığınca Tahsildar 'a Ballıca mahallesinde görevlendirilmesinden dolayı harcırah ödenmediği takdirde; 6245 Sayılı Harcırah Kanununun 48.maddesi gereğince kurum bütçesinden Manisa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş firmasına Abonmanlık kartı çıkarmak için ücreti ödenmesi ve ilgili tahsildara verilmesi ile sorunun giderilebileceği, sonuç ve kanaatine varılmıştır." şeklinde görüş sunulduğu anlaşılmaktadır.

Bunun yanı sıra anılan raporda, 39 Seri No'lu Harcırah Kanunu Genel Tebliği açısından yapılan değerlendirmede Manisa'nın Akhisar İlçesinin İnönü Mahallesinde görev yapan memurun; Akhisar İlçesinin Atatürk, Reşatbey, Kayalıoğlu Mahallelerinde bir yerde görevlendirilmesi halinde bu yerin yerleşim özellikleri bakımından İnönü mahallesi ile bütünlük arz etmesi ve bu yerin devamı niteliğinde olması nedeniyle memura harcırah ödenmemesi, aynı memurun yerleşim özellikleri bakımından İnönü Mahallesi ile bütünlük arz etmeyen Akhisar İlçesinin Ballıca ve Sindelli Mahallesinde bir yerde görevlendirilmesi halinde ise harcırah ödenmesinin icap ettiğinin ifade edildiği, dolayısıyla dosyadaki bilgilerden Reşatbey Mahallesinde ikamet ettiği görülen başvuranın, ikamet yeri açısından da Reşatbey Mahallesi ile bütünlük arz etmeyen ve bu yerin devamı niteliğinde olmayan Ballıca Mahallesine görevlendirilmesi nedeniyle kendisine harcırah ödenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

41 Seri No'lu Harcırah Kanunu Genel Tebliğinde ulaşımı düzenli olarak kurumlarınca sağlanan servis araçları veya bu mahiyetteki taşıt araçları ile her gün gidiş ve dönüş olmak üzere ulaşım sağlanan yerlerin, memuriyet mahalli kapsamında, ulaşımı düzenli olarak sağlanmayıp arızi olarak kurumlara ait taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerlerin ise memuriyet mahalli dışı olarak değerlendirilmesi suretiyle memuriyet mahallinin tanımında ulaşım olanaklarının gözetildiği anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda ulaşımla ilgili olarak yukarıda anılan raporda, idarece, başvurana harcırah verilmemesi halinde, alternatif olarak sunulan abonmanlık kartı ücretinin idare bütçesinden karşılanması ve ilgili tahsildara verilmesi önerilmiş ise de, bu seçenekte ulaşımın düzenli olarak kurumca karşılanmadığının gözetilmesi ile toplu taşıma duraklarının görevlendirme yapılan Belediye Hizmet binalarına mesafesi, toplu taşıma araçlarının kalkış ve varış saatlerinin memurun mesai saatlerine uygunluğu, ikametle iş yeri arasında toplu taşımayla ulaşımın makul süreyi aşmaması, uzun mesafede memurun sağlık durumunun buna elverişli olması gibi somut koşulların da idarelerce uygulamada dikkate alınmasına ihtiyaç bulunduğu, ancak bu şekilde kamu hizmetinin sürekli ve verimli nitelikte ifasının sağlanarak kalıcı çözüme ulaşılabileceği, böylelikle personel yönünden benzer mağduriyet ve şikayetlerin tekrarlanmasının önüne geçilerek idarenin işleyişine katkı sağlanabileceği değerlendirilmektedir.

Emsal Tavsiye Kararları ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun "Memuriyet Mahalli" tanımına ilişkin 3 üncü maddesi ile uygulamaya ilişkin açıklamaları içeren 39 ve 41 Seri Numaralı Harcırah Kanunu Genel Tebliğleri hükümleri gereğince başvuranın görevlendirildiği Ballıca Beldesi'nin memuriyet mahalli kapsamı dışında olduğu, bu nedenle Akhisar Belediye Başkanlığının memuriyet mahalli değerlendirmesinde ve başvuranın harcırah talebinin reddi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı, dolayısıyla memuriyet mahalli dışında görevlendirildiği tespit edilen başvurana, görevlendirme tarihinden itibaren harcırah ödenmesi hususunda idareye tavsiyede bulunulması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Dolayısı ile ulaşımı düzenli olarak sağlanmayıp arızi olarak kurumlara ait taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerlerin memuriyet mahalli dışı olarak değerlendirilmesi suretiyle harcırah ödenmesi ve olası mağduriyetlerin önlenmesi, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken kanun ve ilgili düzenlemelerden kaynaklanan mali haklarının zamanında ve tam olarak karşılanması, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesine ve kalitesine de şüphesiz olumlu olarak yansıyacaktır.