Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin'in Soçi'de vardığı mutabakat, Türkiye sınırında terör devleti projesini kesin olarak çöpe yolladı. Terörist unsurların sınırdan 30 kilometre güneye çekilmesine ilişkin 150 saatlik süre dün saat 12.00 itibariyle başladı. Çalışmaların tek merkezden idaresi için Ankara ile Moskova arasında koordinasyon merkezi kuruluyor. Askeri ihtiyaçlar ve alanın kontrolüne dair alınması gereken tedbirler Türk ve Rus askeri heyetlerinin ortak çalışmalarıyla belirlenecek. Milli Savunma Bakanlığı, şimdilik yeni bir harekata ihtiyaç bulunmadığını açıklarken sözlerin tutulmama ihtimaline karşı meşru müdafaa hakkımız saklı tutuluyor. Türkiye, olası bir terör saldırısı karşısında misliyle mukabele edecek. Rusya tarafı ise Soçi anlaşması kapsamında ilk icraata Ayn el-Arab'dan başladı. Türkiye sınırındaki ilçeye giren Rus ordusu, PKK'nın burayı boşaltmasını koordine ediyor.
20 BİN KİLOMETREKARE
Barış Pınarı Harekatıyla yaklaşık 3 bin 800 kilometrekarelik bir alanı PKK/YPG'den
temizleyen Türkiye, Soçi mutabakatıyla da Fırat'ın doğusunda 10 bin kilometrekareye
yakın bir alanı terörden arındırmayı planlıyor. Münbiç ve Tel Rıfat bölgeleriyle
birlikte bu alan daha da büyüyecek. Sivil halkın güvenle yaşadığı Fırat'ın batısındaki
Türkiye'nin kontrolündeki bölgelerle birlikte 911 kilometrekarelik Suriye kuzeyi
boyunca farklı derinliklerde yaklaşık 20 bin kilometrekarelik bir alan terörden
arındırılmış olacak. Bu bölgelerin büyük bölümü mültecilerin geri dönüşüne açılacak.
ALANI HAVADAN İZLEYECEĞİZ
PKK'lı teröristlerin rejim kamuflajına sığınıp sığınmadıkları, 30 km derinlikte
çekilip çekilmedikleri gibi istihbarat bilgileri için Türkiye, bu alanı sürekli
gözlemleme ihtiyacı duyuyor. Bu doğrultuda Türk askeri heyeti, Rus muhataplarına
10 km'den 20 km derinliğe kadar İHA devriyeleriyle keşif ve gözetleme mekanizması
önerecek. TSK'nın halkın geri döndürüleceği bölgenin güvenliğinden emin olmak
için alan hakimiyetine ihtiyaç duyması nedeniyle havadan keşif kritik önemde
görülüyor.
RUSYA İLE DEVRİYE İLK DEĞİL
Türkiye-Suriye sınırından itibaren 10 km'lik ortak devriye hattının kontrolüyle
ilgili detaylar müşterek olarak belirlenecek. Uygun devriye alanlarının tespiti,
hangi yolların kullanılacağı gibi tüm detaylar, iki ülke askeri temsilcileri
nezdinde çalışılacak. Daha önce TSK ve Rus askeri Tel Rıfat bölgesinde ortak
devriyeler gerçekleştirmişti. Buradaki mekanizma, yol ve yöntemin yeni devriye
meka-nizmasına örnek oluşturmakla birlikte yeni sahanın ihtiyaçlarına özel bazı
değişikliklere de gidilebileceği belirtiliyor.
REJİM KILIĞINA GİREMEZLER
Türkiye, Barış Pınarı Harekatı kapsamında terörden arındırılan bölgede güvenliğin
devamını sağlamak amacıyla, M4 karayolu güneyini kontrol edecek şekilde muharip
özellikli 12 gözlem noktası tesis edecekti. Bu konu Soçi mutabakatının ardından
yeniden şekillenecek. Muharip gözlem noktaları yerine üs bölgeleri kurulabileceği
belirtiliyor. Ankara bu süreçte, Moskova'daki YPG ofisini kapatmayan ve bunları
terörist olarak adlandırmayan Rusya'nın YPG angajmanına karşı da takipte olacak.
Putin, 30 km'lik güvenli hat için Erdoğan'a şahsen "Rejimin elbiselerini
giyip gizlenmelerine müsaade etmeyiz" sözünü verdi.
KAMIŞLI PUTİN'İN ÖZEL RİCASI
Suriye kuzeydoğusundaki Kamışlı kenti, Soçi'deki anlaşma sırasında Putin'in
özel ricası üzerine TSK kontrol alanının dışında bırakıldı. Ancak Putin, PKK'nın
buradan da kesinlikle çıkarılacağına dair güvence verdi. Esed rejiminin hakimiyeti
altındaki bölgede halen sivil uçakların da indiği bir havaalanı bulunuyor. Yine
Esed rejimi ve Rusya'nın da Kamışlı'da askeri üsleri mevcut. Güvenlik kaynakları,
Kamışlı'nın mutabakat dışı kalması konusunda ayrıca "Hristiyan nüfusun
yoğun olması ve daha önce Tel Rıfat örneğinde olduğu gibi Kamışlı'nın bir koz
olarak elde tutulmak istenmesi" ayrıntılarına işaret ediyor. Türkiye ise
bu bölge karşısında Barış Planı Harekat Bölgesi'ni elinde tutuyor. Barış Pınarı
Harekat Bölgesi, diğer yerlerdeki olası risklere karşı sivil halk için Fırat'ın
doğusunda Mehmetçik kontrolündeki en güvenli liman olacak.
Osman Özgan Kıymet Sezer