2020 programında e-devlet hizmetleri için oldukça geniş politikalar belirlendi. Kamu hizmetlerinin iyileştirilmesinde büyük veri, bulut bilişim, mobil platformlar, nesnelerin interneti, yapay zeka, blokzincir gibi yeni teknolojiler hayatımıza girecek.
2.5.2.5. Kamu Hizmetlerinde e-Devlet Uygulamaları
a) Mevcut Durum
Kamu hizmetlerinin, kullanıcı talep ve ihtiyaçlarına uygun olarak değer üretecek şekilde tasarlanması, elektronik ortamda sunulması ve kullanımının artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
2019 yılında, 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planının uygulanmasına devam edilmiştir. 24/10/2019 tarihli ve 48 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Dijital Dönüşüm Ofisinin görevlerine ve teşkilat yapısına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Dağıtılan elektronik kimlik kartı sayısı Ekim 2019 itibarıyla 43,6 milyona ulaşmıştır, e-Yazışma Projesi kapsamında resmi yazışma süreçlerinde kurumsal mühür ve şifrelemenin kullanımına yönelik çalışmalar sürdürülmüştür. e-Belediye Projesinin EBYS modülüne dahil olan belediye sayısı 298'e, sistem dahilinde kullanılan modül sayısı ise 31'e ulaşmıştır. Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi (TUCBS) kapsamında 32 coğrafi veri seti belirlenmiş olup bunlardan 12'si için veri tanımlama dokümanı oluşturulmuştur. 32 kamu kurumu ile 30 büyükşehir belediyesinin Projeye entegrasyonuna yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihalelerde tüm ihale dokümanlarına elektronik ortamda ücretsiz erişim imkanı getirilmiştir. Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerin, ihaleye katılım için gereken belgelere ve yeterlik kriterlerine ilişkin bilgilere EKAP'tan ulaşabilmesine imkan sağlayacak İstekli Modülü devreye alınmış ve mevzuatta değişiklik yapılarak elektronik ihale uygulamasının yaygınlaştırılmasını teminen, e-İhalenin, tüm ihale usullerinde kullanımı mümkün hale getirilmiştir. Ekim 2019 itibarıyla 2,83 milyar TL tutarında e-ihale sözleşmeye bağlanmış ve 4734 sayılı Kanun kapsamındaki toplam ihale sayısının yaklaşık yüzde 8'inde e-ihale yöntemi uygulanmıştır.
e-Devlet Kapısına yeni hizmetlerin dahil edilmesine devam edilmiştir. Ekim 2019 itibarıyla 631 kurum ve kuruluşun 5.026 hizmetine e-Devlet Kapısı üzerinden ulaşılabilmektedir. Ekim 2018 itibarıyla yaklaşık 40 milyon olan e-Devlet Kapısı kayıtlı kullanıcı sayısı Ekim 2019 itibarıyla 44 milyonu aşmıştır. e-Devlet Kapısının mobil uygulamaları üzerinden sunulan hizmet sayısı da son bir yılda yüzde 28 artmış ve 2.378'e ulaşmıştır.
TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasına göre, 2019 yılında e-devlet hizmetlerini kullananların oranı bir önceki yıla göre yaklaşık beş puan artarak yüzde 51,2'ye yükselmiştir. Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre elektronik ortamda sunulan kamu hizmetlerinden memnuniyet oranı 2018 yılında yüzde 98,78 olarak gerçekleşmiştir.
2019 Yılı Yatırım Programında 222 kamu BİT yatırım projesi için yaklaşık 2,7 milyar TL ödenek ayrılmıştır. 2019 yılı BİT yatırım ödeneklerinden en fazla payı, yüzde 57 ile İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, SGK ve Emniyet Genel Müdürlüğü gibi kurumların projelerinin yer aldığı diğer kamu hizmetleri sektörü almıştır. Bu sektörü yüzde 14'lük payla eğitim sektörü takip etmiştir. BİT içerikli projelerde bilgi sistemlerinin idamesine yönelik harcamaların oranındaki artış 2019 yılında da devam etmiştir.
Kurumsal bilişim stratejilerinin hazırlanması, e-devlet kurumsal mimarisinin oluşturulması, kurumsal olgunluk ve insan kaynağı yetkinlik modelleri geliştirilmesi ön plana çıkan ihtiyaçlar arasındadır. Kamu bulut bilişim altyapısı ile ulusal coğrafi bilgi sistemi altlığı oluşturulması ihtiyacı da devam etmektedir.
Kamu bilgi sistemlerinde açık kaynak kodlu yazılım kullanımı yaygınlaşmakla birlikte, lisanslı ürün kullanımından kaynaklanan maliyetlerin ve güvenlik risklerinin azaltılması amacıyla, yaygınlaşma sürecinin ilave tedbirlerle hızlandırılması gerekmektedir. Açık kaynak kodlu yazılımın yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar çoğunlukla TÜBİTAK bünyesinde yürütülmekte olup sürecin üniversitelerin ve araştırma kuruluşlarının da aktif katılımlarının sağlandığı bir ekosisteme kavuşturularak etkinleştirilmesi gerekmektedir.
AB tarafından yayımlanan 2018 e-Devlet Kıyaslama Raporuna göre Türkiye, kullanıcı odaklılık ve temel sağlayıcılar başlıklarında sırasıyla yüzde 85 ve yüzde 56'lık oranlarla yüzde 82 ve yüzde 54 seviyesinde olan AB (28+) ortalamalarının üzerinde bir performans ortaya koyarken; şeffaflık başlığında yüzde 56'lık bir oran ile yüzde 59 olan AB (28+) ortalamasının altında bir seviyede kalmıştır.
b) Amaç
Kamu hizmetlerinin kullanıcı odaklı bir bakış açısıyla, etkinliği ve birlikte işlerliği sağlayacak modernizasyon ve süreç iyileştirmeleri yapılarak elektronik ortama taşınması ve e-Devlet Kapısından hizmet sunumu ve kullanımının artırılması temel amaçtır.
c) Politika ve Tedbirler
|
Politika/Tedbir |
Sorumlu/İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Yürütülecek Faaliyetler ve Projeler |
|||||
|
e-Devlet çalışmaları kullanıcı odaklı hizmet sunumu ve kamu yönetiminin etkinleştirilmesi bakış açısıyla yürütülecek, hizmet sunum kanalları iyileştirilecek ve kanal çeşitliliği artırılacak, dezavantajlı kesimlerin ihtiyaçlarının karşılanmasına öncelik verilecektir (Kalkınma Planı p.808) |
|||||||
|
Tedbir 808.1. Kamu hizmetlerinin e-Devlet Kapısına taşınmasına devam edilecek, kullanım ve maliyet etkinliği artırılacak, hizmetlerin güvenliği geliştirilecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), TÜRKSAT |
1. e-Devlet Kapısı kayıtlı kullanıcı sayısı 47 milyon kişiye, Kapıya entegre edilen kamu hizmetlerinin sayısı ise 5.800'e çıkarılacaktır. |
|||||
|
Tedbir 808.2. e-Devlet Kapısı üzerinden sunulan hizmetler sadeleştirilecek, bütünleştirilecek ve olgunluğu artırılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), TÜRKSAT |
1. e-Devlet Kapısı üzerinden toplam 75 bütünleşik hizmet sunumu gerçekleştirilecektir. |
|||||
|
Tedbir 808.3. e-Devlet Kapısı üzerinden sunulan yerel yönetim hizmetlerinin sayısı ve niteliği artırılacaktır. |
İçişleri Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TÜRKSAT |
i. e-Belediye Bilgi Sistemi Projesi kapsamında uygulamaya alınan modüllerin e-Devlet Kapısından sunumu sağlanacaktır. |
|||||
|
Tedbir 808.4. Hizmet sunumunda mobil hizmetler başta olmak üzere kanal çeşitliliği artırılacak ve dezavantajlı kesimlerin erişimini artırmaya yönelik çalışmalara öncelik verilecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, TÜRKSAT |
1. Yaşlı, engelli ve teknolojiye erişim
2. 32 hizmet, tek durak noktasından
|
|||||
|
Kamunun verimliliğini, etkinliğini, şeffaflığını ve hesap verebilirliğini artırmak için e-devlet hizmetlerinin sunumunda yeni teknoloji ve yönelimlerden yararlanılacaktır. (Kalkınma Planı p.809) |
|||||||
|
Tedbir 809.1. Kamu kurumlarının sosyal medya kullanımını düzenleyen rehber hazırlanacaktır. |
İletişim Başkanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi |
1. İlgili kamu kurum ve kuruluşlarının
2. Taslak rehber çalışması
3. İlgili kurumlarla taslak metin
4. Rehbere son şekli verilecektir. |
|||||
|
Tedbir 809.2. Kamu hizmetlerinin iyileştirilmesinde büyük veri, bulut bilişim, mobil platformlar, nesnelerin interneti, yapay zeka, blokzincir gibi yeni teknolojilerden faydalanılabilmesi için süreç ve teknolojik altyapı iyileştirmeleri yapılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı |
1. Ulusal Yapay Zeka Strateji Belgesi
2. Belirlenen stratejik amaç ve hedefler
|
|||||
|
e-Devlet çalışmalarına ilişkin yönetişim ve koordinasyon yapısı güçlendirilecektir. (Kalkınma Planı p.810) |
|||||||
|
Tedbir 810.2. e-Devlet çalışmalarında merkezi yönetim ve yerel yönetimler arasında işbirliği ve koordinasyon artırılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı |
1. Tamamlanan e-Belediye modüllerinin kullanımı yaygınlaştırılacaktır. |
|||||
|
Uluslararası teknolojik eğilim ve gelişmeler takip edilerek kamu kurumlarının dijital dönüşüm sürecini yönetme kapasiteleri geliştirilecek, bilgi işlem birimlerindeki insan kaynağı güçlendirilecektir. (Kalkınma Planı p.811) |
|||||||
|
Tedbir 811.1. Kamu kurumlarında yönetsel ihtiyaçlar ile teknolojik altyapıyı uyumlaştırmak, teknoloji tedarik ve yönetimi süreçlerini yürütmek üzere, bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşlar için sayısı 5'i geçmeyecek şekilde kariyer bilişim uzmanlığı ihdas edilecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi |
1. Kamu kurumlarında dijital dönüşüm sürecini yönetme kapasitesini geliştirmek üzere, kariyer bilişim uzmanı istihdamını standart hale getirecek mevzuat çalışması yapılacaktır. |
|||||
|
Tedbir 811.3. Kurumsal olgunluk ve insan kaynağı yetkinlik modelleri geliştirilerek kamu kurumlarında yaygınlaştırılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, TÜBİTAK |
1. TÜBİTAK BİLGEM tarafından 2017
2. En az iki kamu kurumunda kurumsal
|
|||||
|
e-Devlet hizmet sunumunda ihtiyaç duyulan temel bilgi sistemleri ile ortak altyapı, hizmet ve standartların geliştirilmesine devam edilecek, kurumsal bilgi sistemleri sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulacaktır. (Kalkınma Planı p.812) |
|||||||
|
Tedbir 812.1. e-Devlet Kurumsal Mimarisi oluşturularak kamu kurumlarında yaygınlaştırılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), TÜRKSAT |
1. Kapsam, yöntem ve kullanılacak araçlar
2. Mevcut durum analizi
3. Gereksinimler ile yetkinlikler
4. Ulusal hizmet, uygulama, veri ve altyapı
|
|||||
|
Tedbir 812.2. Kamu bilgi sistemlerinde veri standardizasyonu sağlanacak, kurumlar arası veri paylaşımının önündeki engelleri kaldırmaya yönelik düzenlemeler yapılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), TSE, TÜİK |
1. Kamu bilgi sistemlerinde veri standardizasyonu sağlamaya yönelik mevzuat çalışması yapılacaktır. |
|||||
|
Tedbir 812.3. Ulusal veri envanteri ve kamu veri sözlüğü hazırlanacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), Devlet Arşivleri Başkanlığı, TÜİK |
1. Ulusal veri sözlüğü çalışmaları
2. 10 kamu kurumunda ulusal veri sözlüğü
|
|||||
|
Tedbir 812.4. Kamu iş süreçlerini iyileştirmek üzere Merkezi Servis Tasarım Platformu kurulacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), TÜRKSAT |
1. Kurumların hizmet envanteri
2. Çıkarılan hizmet envanteri kapsamında
|
|||||
|
Tedbir 812.5. Kamu Entegre Veri Merkezi Projesi tamamlanacaktır. |
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, TÜRKSAT |
1. Kamu Entegre Veri Merkezi Projesi kapsamında fizibilite etüdü çalışmaları tamamlanacaktır. |
|||||
|
Tedbir 812.6. e-Belediye Bilgi Sistemi Projesi tamamlanacaktır. |
İçişleri Bakanlığı (S), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi |
1. 1.398 belediyenin tamamı e-Belediye Bilgi Sistemi Projesinde yer alan modüllerden en az birine entegre edilecektir. |
|||||
|
Tedbir 812.7. Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi tamamlanacaktır. |
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi, Harita Genel Müdürlüğü |
1. Coğrafi Bilgi Stratejisi ve Eylem Planı
2. Coğrafi veri temaları hazırlanacaktır. 3. Coğrafi veri ve metaveri entegrasyonu
4. Coğrafi veri paylaşımı kuralları
|
|||||
|
Tedbir 812.8. Elektronik kimlik kartına yönelik düzenleme çalışmaları tamamlanacak ve kimlik kartının tüm kimlik doğrulama uygulamalarında kullanılması sağlanacaktır. |
içişleri Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi, TÜBİTAK |
1. T.C. Kimlik Kartı Elektronik Kimlik
2. Kimlik kartının tüm kimlik doğrulama
|
|||||
|
Tedbir 812.9. Bürokrasiyi azaltmak ve iş süreçlerinde verimlilik sağlamak üzere kamu kurumları arasındaki her türlü veri, bilgi ve belge paylaşımları, gerekli bilgi sistemlerinin mevcut olması durumunda, ayrıca yazışma yapılmaksızın elektronik ortamda gerçekleştirilecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), Devlet Arşivleri Başkanlığı |
1. e-Yazışma Paketi (EYP) versiyon 2.0
2. Pilot çalışma tamamlandıktan sonra
|
|||||
|
Tedbir 812.10. Milli Elektronik Mesajlaşma Platformu oluşturulacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), TÜBİTAK, TÜRKSAT |
1. Halihazırda yürütülen pilot proje kapsamında prototip ürün geliştirilecektir. |
|||||
|
Kamu kurumlarında açık kaynak kodlu yazılımlar yaygınlaştırılacak ve bu alanda kurumsal kapasite geliştirilecektir. (Kalkınma Planı p.813) |
|||||||
|
Tedbir 813.1. Kamu BİT yatırımlarında açık kaynak kodlu yazılımın tercih edilmesine yönelik düzenleme yapılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), Strateji ve Bütçe Başkanlığı, TÜBİTAK |
1. Kamuda açık kaynak kodlu ürün ve projelerin yaygınlaştırılmasına imkan sağlayan mevzuat çalışması tamamlanacaktır. |
|||||
|
Tedbir 813.2. Açık kaynak kodlu yazılımlara geçişe yönelik kurumsal planlar hazırlanacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), İlgili Kurum ve Kuruluşlar |
1. Açık kaynak kodlu yazılım kullanımının yaygınlaştırılacağı ürün grupları belirlenerek önceliklendirilecektir. 2.10 kurumda pilot kullanım sağlanacaktır. 3. Kamu kurum ve kuruluşlarının yetkinliklerinin artırılması amacıyla eğitim faaliyetleri yürütülecektir. |
|||||
|
Kamu kurumlarının siber güvenlik tehditlerine karşı korunması ve kamu hizmetlerinin sunumunda kişisel bilgilerin mahremiyetinin sağlanmasına yönelik mekanizmalar güçlendirilecektir. (Kalkınma Planı p.814) |
|||||||
|
Tedbir 814.1. Kamuda siber güvenliğin koordinasyonu tek çatı altında toplanarak etkinliği artırılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, BTK |
1. Siber güvenlik alanında hukuki, idari ve
2. Siber güvenliğe yönelik politika ve
3. Kamuda siber güvenliğin koordinasyonu ile
4. Siber güvenlik ekosistemine yönelik
|
|||||
|
Tedbir 814.2. Kamu kurumlarında bilgi güvenliği yönetim sistemi kurulması ve denetlenmesine yönelik usul ve esaslar belirlenecek, hazırlanacak rehberlerle bu konuda kamu kurumlarına yol gösterilecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (S), TSE, TÜBİTAK |
1. Bilgi ve iletişim Güvenliği Rehberi
2. Kamu kurum ve kuruluşları ile kritik altyapı
|
|||||
|
Tedbir 814.3. Siber güvenlik tatbikatları düzenlenecektir. |
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi, TÜBİTAK |
1. Siber güvenlik tatbikatı teknik altyapısı geliştirilecek, senaryolar hazırlanacak ve 2020 yılı tatbikatı düzenlenecektir. |
|||||
|
Tedbir 814.4. Kamu kurumlarında çalışan personele yönelik kişisel bilgilerin korunması alanında eğitim ve farkındalık çalışmaları yürütülecektir. |
Adalet Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi, KVKK |
1. Kişisel bilgilerin korunmasını teminen, kamu kurumlarında çalışan personele yönelik ilgili kurumlar ile işbirliği içerisinde 20 eğitim ve farkındalık çalışması yapılacaktır. |
|||||
|
Kamu verisi şeffaflık, hesap verebilirlik ve katılımcılığı artırmak ve katma değerli yeni hizmetlerin üretimine imkan sağlamak üzere ve mahremiyet ilkeleri çerçevesinde açık veri olarak kullanıma sunulacaktır. (Kalkınma Planı p.815) |
|||||||
|
Tedbir 815.1. Kamu verisinin paylaşımına yönelik düzenlemeler yapılacaktır. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), TÜİK |
1. Açık veri alanında çerçeve mevzuata ilişkin
2. Kamu verilerinin açık veriye
|
|||||
|
Tedbir 815.2. Kamu verisinin paylaşılacağı Ulusal Açık Veri Portalı hayata geçirilecek ve veri anonimleştirmeye ilişkin ilkeler belirlenecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), TÜİK |
1. Ulusal açık veri portalı kurulacak ve veriler anonimleştirilerek portalda yayımlanacaktır. |
|||||
|
Kamu kurumlarının BİT ürün ve hizmet alımlarında maliyet etkinliği, yenilikçilik ve yerli katma değerin artırılması hedeflenecektir. (Kalkınma Planı p.816) |
|||||||
|
Tedbir 816.1. Kamu kurumlarının temin edecekleri BİT ürün ve hizmetlerinin teknik niteliklerine ilişkin standartlar konusunda usul ve esaslar belirlenecektir. |
Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi (S), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, TSE |
1. Mevcut durum analiz çalışmaları yapılacak ve uluslararası standartlar incelenecektir. |
|||||
|
Tedbir 816.2. Ortak ve toplu alımın yaygınlaştırılmasına yönelik elektronik platform kurulacaktır. |
Hazine ve Maliye Bakanlığı (S), Cumhurbaşkanlığı Dijital Donuşum Ofisi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu, DMO |
1. İdarelerin yıllık satın alma planları
2. Ortak ve toplu alıma imkan sağlayan
|
|||||
d) Hedefler
|
Performans Göstergeleri |
Birim |
2018 |
2019(1) |
2020(2) |
|
e-Devlet Hizmetlerini Kullanan Bireyler (3) |
Yüzde |
45,6 |
51,2(4) |
55,0 |
|
e-Devlet Hizmetleri Memnuniyet Oranı (5) |
Yüzde |
98,78 |
99,0 |
99,0 |
|
e-Devlet Kapısı Kayıtlı Kullanıcı Sayısı |
Milyon Kişi |
40,7 |
45,0 |
47,0 |
|
e-Devlet Kapısından Sunulan Hizmet Sayısı (Kümülatif) |
Adet |
4 085 |
5 200 |
5 800 |