B) VAZİFE MALULLERİ HAKKINDA UYGULANAN DİĞER KANUN HÜKÜMLERİ AŞAĞIYA ALINMIŞTIR.
1- İNTİBAKLARININ YÜKSELTİLMESİNE İLİŞKİN HÜKÜM 5434 SAYILI T.C. EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN EK 77 NCİ MADDESİNDE DÜZENLENMİŞTİR.
Madde kapsamında vazife malullüğü aylığı alanların görevdeki emsalleri esas alınarak, yani görevdeki emsalinin derece kademesi yükseldikçe de, madde kapsamında vazife malullüğü aylığı alanların da derece ve kademeleri yükseltilerek yeniden belirlenecek vazife malullüğü aylık tutarlarının alınmasına yönelik bir düzenleme olduğu görülmektedir. Madde hükmü aşağıya alınmıştır.
"Ek Madde 77 - (Ek:11/5/2000 - 4567/1 md.)
(Değişik birinci fıkra : 15/9/2000 - KHK - 624/1 md.; Değiştirilerek kabul:
13/6/2001 - 4677/1 md.) Bu Kanunun 64 üncü, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı
Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 23/4/1981 tarihli ve 2453
sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması
Hakkında Kanun, 18/12/1981 tarihli ve 2566 sayılı Bazı Kamu Görevlilerine Nakdi
Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 28/2/1982 tarihli ve
2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat
Kanunu ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun ve 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki
görevler ile ayrıca barışta veya olağanüstü hallerde yapılan eğitim, tatbikat
ve manevralar ile birlik halinde intikaller sırasında, bu herakat ve hizmetlerin
sebep ve etkileriyle hayatlarını kaybedenlerin dul ve yetimleri ile malul olanlara,
bu Kanuna göre bağlanan aylıklar, aşağıdaki esaslar dahilinde yükseltilir.
a) (Değişik : 15/9/2000 - KHK - 624/1 md.; Değiştirilerek kabul: 13/6/2001 -
4677/1 md.) Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile Emniyet Teşkilatı
personeli ve Milli İstihbarat Teşkilatı personeli dahil sivil iştirakçilerin
dul ve yetimlerine bağlanan aylıklar, kendisinden aylık bağlananlar ile malullerin
emsalleri esas alınarak, her yıl kademe ilerlemesi, her üç yılda bir derece
yükselmesi işlemine tabi tutulur.
b) Bu şekilde yükseltilen aylıklarda, azami rütbe tavanı subaylarda kıdemli
albaydır. Kıdemli albaylar ile general ve amirallere bir üst rütbenin aylığı
bağlanır. Astsubaydan subay olanlar, astsubaylar ve uzman jandarmalarda yükselinebilecek
azami derece ve kademe, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri
Pesnole Kanununda yer alan aylık gösterge tablolarında belirtilen en yüksek
derece ve kademedir. Uzman etbaşların aylık yönünden yükseltilmeleri ise 18/3/1986
tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunun 16 ncı maddesinde belirtilen esaslara
göre yapılır.
c) Sivil iştirakçiler ile yedek subay, erbaş ve erlere uygulanacak azami derece
ve kademe ise öğrenim durumları ve hizmet sınıfları itibariyle 14/7/1965 tarihli
ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre yükselebilecekleri derece ve kademedir.
d) Bu şekilde yükseltilen aylıklarda, emniyet hizmetleri sınıfında bulunan personelin
azami rütbe tavanı; Polis Akademisi ve dört yıllık yüksek okul mezunu rütbeli
personel için il emniyet müdürü, diğer personel için başkomiser rütbesidir.
e) Derece yükselmesi ve kademe ilerlemesi, kendisinden aylık bağlananların ve
mallüllerin rütbe, kıdem ve unvanlarında herhangi bir değişikliği gerektirmez.
f) bağlanacak aylıkların hesaplanmasında, tekabül eden unvan ve rütbenin derece
ve kademesinin gösterge ve ek göstergesi ile bu Kanunun Ek 70 inci maddesine
göre emekli aylığına yansıtılan tutar esas alınır.
(Ek : 13/6/2001 - 4677/1 md.) Birinci fıkra kapsamında bulunanlardan, başkasının
yardım ve desteği olmadan yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede
malul olanlara, asgari ücretin net tutarı, aylıklarıyla birlikte ayrıca ödenir."
2-FAİZSİZ KONUT KREDİSİ VERİLMESİNE DAİR YÖNETMELİK
21/09/2001 tarihli ve 20998 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik için tıklayınız.
3-TERÖRLE MÜCADELE KAPSAMINDA MALUL KALANLAR İLE ÖLENLERİN HAK SAHİPLERİNE ÖDENECEK EMEKLİLİK İKRAMİYESİNE VE DİĞER HAKLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME
Söz konusu düzenleme 12.04.1991 tarihli ve 20843 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3713 sayılı Kanunun 21. maddesinde yer almıştır. 21. maddeye aşağıda yer verilmiştir.
"Malul olanlarla aylığa müstehak dul ve yetimlere yardım
Madde 21 - kamu görevlilerinden yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken
veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine
muhatap olarak yaralanan, sakatlanan, ölen veya öldürülenler hakkında 2330 sayılı
Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Ayrıca;
a) (Değişik: 28/2/1995 - 4082/6 md.) Malul olanlarla, ölenlerin aylığa müstehak
dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, bunların görevde olan emsallerinin
almakta oldukları aylıklardan; emekli olanların öldürülmeleri halinde ise,dul
ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı ve Kanuna göre kendisine bağlanabilecek
emekli aylığından az olamaz. Yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve
başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malül olanlar ile ölenlerin
dul ve yetimlerine en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut
aylıkları üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. Bu
bent hükümlerine göre ilgililere fazla olarak yapılan ödemeler, faturası karşılığı
ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca Hazineden tahsil edilir.
b) Yurtiçinde ve yurtdışında kamu konutlarından yararlanmakta iken malul olanların
kendileri, ölenlerin aylığa müstehak dul ve yetimleri, Kamu Konutları Kanununda
gösterilen özel tahsisli konutlarda oturanlar hariç olmak üzere, bir yıl süreyle
kamu konutlarından yararlanmaya devam ederler. Bu süre sonunda kamu konutundan
çıkacaklar ile kamu konutundan yararlanmayanlar ve özel tahsisli konutlarda
oturanların istekleri halinde ikametgah olarak kullanacakları yurtiçindeki taşınmazın
kira bedeli on yıl süre ile Devletçe karşılanır. Yurtdışındaki özel tahsisli
konutlarda oturanların yurtdışı kira bedelleri de istekleri halinde bir yıl
süre ile Devletçe karşılanır.
c) Konut kredisinden istifade bakımından 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet
Kanununun Ek 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki hüküm; malul olanlar ile
bunların dul kalan eşi,eşi hayatta değilse veya evlenmiş ise çocukları hakkında
da uygulanır.
d) (Değişik: 8/7/1999 - 4404/1 md.) Malül olanlar, ölenlerin dul kalan eşleri,
T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmıyan
ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları, çalışarak hayatını kazanamayacak
derecede malül ve muhtaç olan erkek çocukları, reşit olmayan çocukları ile anne
ve babaları, yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında
ve belediye toplu taşım araçları ile belediye tarafından kurulan şirketler veya
özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda
ücretsiz seyahat ederler.
e) (Ek: 28/2/1995 - 4082/6 md.; Değişik: 29/6/2006-5532/15 md.) Malûl olanlar
ile ölenlerin dul ve yetimleri, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığınca kendilerine
verilen tanıtım kartlarını ibraz etmeleri durumunda, kamu kurum ve kuruluşlarına
ait bütün hastanelerde muayene ve tedavi edilirler. Bunların her türlü tedavi
giderleri; ilgililerin herhangi bir kamu kurumu veya kuruluşunda çalışmaları
halinde bu kurum veya kuruluşça, emekli, yaşlılık, malûllük veya dul ve yetim
aylığı almaları halinde bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumunca, herhangi
bir kuruma tâbi olarak çalışmamaları, 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını
Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında
Kanun kapsamında aylık alanlar hariç emekli, yaşlılık, malûllük veya dul ve
yetim aylığı almamaları durumunda Millî Savunma veya İçişleri Bakanlığınca karşılanır.
Malûl olanların eksilen vücut organları, yurt içi veya yurt dışında en son teknik
usûllere göre yapılması mümkün sunileriyle tamamlatılır ve gerekirse tamir ettirilir
veya yenisi yaptırılır.
f) (Ek: 28/2/1995 - 4082/6 md.) Yurtiçinde tedavileri mümkün olmayanlar, yetkili
sağlık kuruluşlarının raporlarına istinaden yurtdışında tedavi ettirilirler.
g) (Ek: 28/2/1995 - 4082/6 md.) Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz
olanlar ile kimsesizler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait, bunlar bulunmadığı
takdirde özel rehabilitasyon ve bakım merkezleri, yurtlar ve huzurevlerinde
parasız olarak veya masrafları devlet tarafından karşılanmak üzere barındırılır.baktırılır
ve tedavileri yaptırılır.
h) (Değişik: 8/7/1999 - 4404/1 md.) Terörle mücadele görevi ifa ederken yaralanarak
veya sakatlanarak haklarında 3.11.1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat
ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erler,
yukarıdaki (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki haklardan; ölen erbaş ve erlerin
dul kalan eşleri ve T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına
tabi olarak çalışmayan ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları, çalışarak
hayatını kazanamayacak derecede malül ve muhtaç olan erkek çocukları, reşit
olmayan çocukları ile anne ve babaları ise, yukarıdaki (d) bendindeki haklardan
aynen yararlanırlar.
ı) (Ek: 13/11/1995 - 4131/1 md.; Değişik: 29/6/2006-5532/15 md.) Terörle mücadeleden
dolayı köyleri boşaltılan üniversite çağındaki öğrencilere ve ölenlerin çocuklarına
yüksek öğrenimleri süresince Devletçe karşılıksız burs verilir.
Kendilerine aylık bağlanan dul ve yetimler;ilgili sosyal güvenlik kurumları
mevzuatı gereği aylıklarının kesilmesi halinde, bu madde ile verilen diğer haklardan
da yararlanamazlar.
Terörden zarar gören diğer kişilere yardım
Madde 22 - (Değişik: 13/11/1995 - 4131/2 md.)
Terör eylemlerinden dolayı yararlananların tedavileri Devlet tarafından yapılır.
Zarar gören, can ve mal kaybına uğrayan vatandaşlara, Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışmayı Teşvik Fonundan öncelikle yardım yapılır. Bu fondan ilk ve orta
öğrenim çağındaki şehit çocuklarının öğrenim masrafları karşılanır. Yardımın
kapsam ve ölçüsü, Fonun mahalli yetkililerince belirlenecek miktarı aşmamak
kaydıyla Fon Kurulunca tespit edilir.
Ek Madde 1 - (Ek: 13/11/1995 - 4131/3 md.)
A) Genel, katma ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlarla mahalli idareler ve sermayesinin
yarısından fazlası kamuya ait olan her nevi teşebbüs veya bağlı ortaklıklar,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memur kadroları ile sözleşmeli personel
ve sürekli işçi kadrolarının % 0.7'sini, bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı
terör eylemleri nedeni ve etkisiyle;
a) (Değişik: 27/5/2007-5673/3 md.) Şehit olan veya çalışamayacak derecede malûl
olan kamu görevlileri, er-erbaş, geçici köy korucuları ve gönüllü köy korucularının
varsa eşlerinin, yoksa çocuklarından birisinin, çocukları da yoksa kardeşlerinden
birisinin veya,
b) Malul olup da çalışabilir durumda olanların,
İstihdamı için ayırmak ve bu fıkra hükümleri çerçevesinde belirlenecek kişileri
işe almak veya atamak zorundadırlar.
İçişleri Bakanlığı, yukarıdaki fıkra kapsamına giren kişileri tespit etmek,
bunlardan bir işe girmek için istekli olanların nitelikleri ile iş gereklerini
gözönüne almak suretiyle, işe alınmaları veya atamalarının yapılması için, durumlarına
uygun kadrosu mevcut olan kamu kurum ve kuruluşlarına bildirmekle görevlidir.
Bu kişilerin işe alınmaları veya atanmaları sırasında açıktan atama izni alınması
gerekmez. Ancak, ilgililerin sınav hariç olmak üzere, kadro veya işin gerektirdiği
nitelik, özellik ve şartları taşımaları zorunludur.
Şehit yakınları ile çalışabilir durumda olan mamullerin istihdamında takip edilecek
usul ve esaslar; Maliye, Milli Savunma, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları
ile Devlet Personel Başkanlığı ve İş ve İşçi Bulma Kurumunun görüşleri alınmak
suretiyle, İçişleri Bakanlığınca üç ay içerisinde çıkarılacak bir yönetmelikle
belirlenir.
B) Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı terör eylemleri nedeni ve etkisiyle;
a) (Değişik: 27/5/2007-5673/3 md.) Şehit olan veya çalışamayacak derecede malûl
olan kamu görevlileri, er-erbaş, geçici köy korucuları ve gönüllü köy korucularının
varsa eşlerini, yoksa çocuklarından birisini, çocukları da yoksa kardeşlerinden
birisini veya,
b) Malul olup da çalışabilir durumda olanları,
Talep halinde, işverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde
(aynı il hudutları içinde birden fazla işyeri bulunanlar için toplam işçi sayısı
dikkate alınır.) % 2 oranında, daimi işçi statüsünde, istihdam ile yükümlüdürler.
Çalıştırılacak bu kişilerin sayısının tespitinde daimi işçi sayısı esas alınır.
% 2'nin hesaplanmasında yarıma kadar olan kesirler dikkate alınmaz. Yarım ve
daha fazla olanlar tama iblağ edilir.
İlgili idarelerce, bu fıkra hükümlerine aykırı hareket eden işveren veya vekilleri
hakkında, çalıştırmadığı kişi başına ve çalıştırmadığı her ay için o yıl için
tespit edilen asgari ücretin 10 katı para cezası verilir.
Şehit yakınları ile çalışabilir durumda olan malullerin işverenlerce istihdamında
takip edilecek usul ve esaslar; Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarının görüşleri
alınmak suretiyle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca üç ay içerisinde
çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir. İşveren, çalıştırmak zorunda olduğu
bu kişileri İş ve İşçi Bulma Kurumu aracılığı ile sağlar.
…
Geçici Madde 8 - Bu Kanunun 21 inci maddesi, 1/1/1968 tarihinden itibaren bu
madde şümulüne girenleri de kapsayacak şekilde yayımı tarihini takip eden aybaşından
geçerli olarak uygulanır."
4-UÇUŞ, PARAŞÜT, DENİZALTI, DALGIÇ VE KURBAĞA ADAMLARDAN VAZİFE MALULÜ OLANLAR İLE VEFAT EDENLERİN HAK SAHİPLERİNE ÖDENECEK EMEKLİ İKRAMİYESİNE İLŞİKİN DÜZENLEME 5434 SAYILI T.C. EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN EK 78 İNCİ MADDESİNDE YER ALMIŞTIR. MADDE HÜKMÜ AŞAĞIYA ALINMIŞTIR.
"Ek Madde 78 - (Ek : 15/9/2000 - KHK - 624/2 md.; Değiştirilerek kabul:
13/6/2001 - 4677/2 md.)
28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa
Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 28/2/1985 tarihli ve 3160
sayılı Emniyet Teşkilatı Uçuş Hizmetleri Tazminat Kanunu kapsamına giren personelden,
uçuş, paraşüt, denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam hizmetlerinin fiilen ifası
sırasında; yaşamını sürdürebilmek için gerekli hareketleri yapamayacak ve başkasının
yardım ve desteğine muhtaç olarak derecede malul olanlar ile ölenlerin dul ve
yetimlerine en yüksek Devlet memuru aylığı üzerinden, diğer malullere ise mevcut
aylıkları üzerinden 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. Bu madde
hükümlerine göre ilgililere fazla olarak yapılan ödemeler, faturası karşılığı
ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca Hazineden tahsil edilir."
5-VAZİFE MALULLERİNİN KENDİLERİNE ÖLENLERİN HAK SAHİPLERİNE EK ÖDEME YAPILMASI İLE ÇOCUKLARINA EĞİTİM VE ÖĞRETİM YAPILMASINA İLİŞKİN DÜZENLEME 5434 SAYILI T.C. EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN EK 79 UNCU MADDESİNDE YER ALMIŞTIR. MADDE HÜKMÜ AŞAĞIYA ALINMIŞTIR.
"Ek Madde 79 - (Ek : 14/7/2004 - 5217/4 md.)
Aşağıda belirtilen kişilere bu madde uyarınca ek ödeme yapılır:
a) Harp malullerine.
b) Şehit dul ve yetimlerine.
c) Barışta, olağanüstü yönetim usullerinin uygulandığı haller ile talim, tatbikat
veya manevra sırasında görevin veya çeşitli harp silah ve vasıtalarının sebep
ve tesiriyle vazife malûlü sayılan Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile askeri
harekâtı gerektiren iç tedip hareketleri veya güvenlik veya asayişin sağlanmasında
Silahlı Kuvvetlerle birlikte veya ayrı olarak görevlendirilenlerden bu görevlerin
çeşitli sebep ve tesirleriyle vazife malûlü sayılan jandarma ve emniyet mensupları
ile sivil görevlilere.
d) (c) bendinde belirtilen görevlerin ifası sırasında, bu görevlerin çeşitli
sebep ve tesirleriyle ölenlerin dul ve yetimlerine.
Hak sahiplerine, yukarıda yazılı durumlar sebebiyle, sosyal güvenlik kurumlarınca
aylık bağlanmasına esas olan tarihten geçerli olmak üzere müracaat tarihini
izleyen yılın en geç ilk üç ayı içinde T.C. Emekli Sandığı tarafından ek
ödeme yapılır. Ay farkları yıllık miktarın onikiye bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Her yıl ödenecek miktar, malûllük derecelerine göre aşağıdaki yazılı göstergelerin
ödemenin yapılması gereken yılın ilk dönemindeki Devlet memuru aylıklarına uygulanacak
katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak tutardır.
Malûllük Derecesi Göstergeler
1 40 000
2 36 000
3 31 000
4 28 000
5 25 000
6 22 000
(b) ve (d) bentlerinde sayılan dul ve yetimlere birinci derece malûllere uygulanan gösterge üzerinden; bunlar bir kişi ise tamamı, birden fazla ise eşit olarak paylaştırılmak suretiyle ve sosyal güvenlik kanunlarına göre dul ve yetim aylığı aldıkları sürece ödeme yapılır.
Harp veya vazife malûlü olanlara hayatta bulundukları sürece ödeme yapılır. Ancak, ölen malûlün son yıldaki pay tutarının beş katı, bir defaya mahsus olmak şartıyla kendisinden dul ve yetim aylığı bağlanacaklara eşit miktarda paylaştırılmak suretiyle yardım olarak ödenir.
(Değişik altıncı fıkra: 17/4/2008-5754/75 md.) Yukarıda sayılan şehit ve malûllerin
çocuklarına; ilköğretim öğrencileri için (1250), lise öğrencileri için (1875)
ve yüksek öğrenim öğrencileri için (2500) gösterge rakamlarının memur aylık
katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar her ay eğitim ve öğretim
yardımı yapılır. Bu yardımlar 1 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında yılda bir
kez olmak üzere ve ilgili eğitim öğretim yılında öğrenci olduklarını gösterir
belge ile müracaat edenlere, talepte bulunduğu yılın Eylül ayında geçerli olan
memur aylık katsayısına göre hesap edilerek başvurularını izleyen ay içinde
toptan ödenir.
(Değişik yedinci fıkra: 21/4/2005 - 5335/3 md.) Bu maddeye göre yapılan ödemeler
herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi olmayıp, faturası karşılığında, Hazineden
tahsil edilir.
Yukarıda sayılanlar, 13.10.1988 tarihli ve 3480 sayılı Kanun hükümlerine göre
yaptırılmış olan sosyal tesislerden yararlandırılırlar.
Bu madde hükümlerine göre yapılacak eğitim ve öğretim yardımı ile 13.10.1988
tarihli ve 3480 sayılı Kanun hükümlerine göre yaptırılmış olan sosyal tesislerin
bakım, onarım ve işletilmesine ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir."
6-VAZİFE MALULLERİNİN ÜCRETSİZ SEYAHAT ETMELERİNİ SAĞLAYACAK YÖNETMELİK
Bu yönetmelik 17.05.1195 tarihli ve 22286 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yönetmeliğe ulaşmak için tıklayınız.