Gelir ve Kurumlar Vergisi oranlarının 2006 yılı başından itibaren aşamalı
olarak indirilmesi planlanıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı ile Vergi Konseyi'nin temel vergi kanunlarını yeniden
yazımına dönük çalışmaları sürüyor.
Alınan bilgiye göre, Gelir, Kurumlar ve Vergi Usul Kanunlarının güncel hale
getirilmesi ve basitleştirilmesi amacıyla başlatılan çalışmada önce Kurumlar
Vergisi Kanunu değişecek.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na ilişkin çalışmalar, Eylül ayı başından itibaren hızlandırılacak
ve yıl sonuna kadar da yeni düzenleme Meclis'ten geçirilecek. 2006 yılı başında
da uygulamaya konulacak.
Daha sonra ise Gelir Vergisi Kanunu, köklü bir değişikliğe tabi tutulacak. Ardından
da Vergi Usul Kanunu, günün ihtiyaçlarına cevap verir hale getirilecek.
VERGİ ORANLARINDA İNDİRİM
Çalışmalara göre, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun yeniden düzenlenmesi sırasında,
yüzde 30'luk oran da değişecek.
Vergi Konseyi, gelir vergisinde olduğu gibi kurumlar vergisinde de çok oranlı
tarife önerdi. Konseyin önerisinde, vergi matrahı 1 trilyon liraya kadar olan
kurumlardan yüzde 15, bunun üzerindekilerden de yüzde 30 vergi alınması istendi.
Bu öneri, yapılan toplantılarda, ''KOBİ'ler için bir tanımlamaya gidilsin ve
kurumlar vergisi oranı, KOBİ'ler için yüzde 15, büyük işletmeler için de yüzde
30 olsun'' şeklinde değiştirildi.
Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı, kurumlar vergisinde ikili tarifeye, ciddi bir
vergi kaybına neden olacağı gerekçesiyle taraftar görünmüyor. İdare, bunun yerine
kurumlar vergisi oranlarının, bütçe hedeflerine de bağlı olarak aşamalı şekilde
aşağı çekilmesi görüşünü savunuyor.
YATIRIM İNDİRİMİ DEĞİŞİYOR
Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu'yla birlikte yatırım indiriminin de yeni esaslara
bağlanması düşünülüyor.
Vergi Konseyi, halen yüzde 40 olarak uygulanan yatırım indirimde standart oran
yerine, bölgeler ve sektörler için farklı yatırım indirimi uygulanmasını öneriyor.
Maliyeciler de, yatırım indiriminde farklı bir sisteme sıcak bakıyor.
Ancak yatırım indiriminde nasıl bir model benimseneceği, ortak çalışmaların
ardından belli olacak.
YABANCI SERMAYEYE KOLAYLIK
Kurumlar Vergisi yeniden düzenlenirken, yabancı sermayenin eleştirilerine
neden olan çeşitli hükümler de değişecek. Bu çerçevede, örtülü sermaye ve transfer
fiyatlaması yeni Kanunda net bir şekilde yer alacak.
Yabancı sermayeli kuruluşların, ''Netlik yok. Türkiye'de yatırım yaptığımızda
herhangi bir sürprizle karşılaşmak istemiyoruz'' dediği bu iki konu, yeni düzenlemede
açık ve OECD kriterlerine göre düzenlenmiş şekilde yer alacak.
Yeni Kanunda, örtülü sermayede emsal kavramı açık hale gelecek, emsal bulmaya
da belirgin ölçüler getirilecek. Aynı şekilde ortaklık ilişkileri de daha net
şekilde tanımlanacak.
Transfer fiyatlamasında da emsal bedel açık bir şekilde Kanuna konulacak. Fiyatlamada,
OECD'nin getirdiği standartlar, yeni düzenlemenin de esasını teşkil edecek.
CFC olarak anılan kontrol edilmiş yabancı şirket müessesesi de ilk kez Kurumlar
Vergisi Kanunu'nda yer alacak. Bu şekilde kontrol edilen yabancı şirket gelirlerinin
vergilendirilmesi yeni bir sisteme bağlanacak.
Öte yandan yabancılar, 2006 başında yürürlüğe girecek olan yatırım araçlarına
yüzde 15'lik stopaj uygulamasından kendilerinin muaf tutulmasını istiyor. Yabancılar,
çeşitli ülke uygulamalarını da buna örnek gösteriyor. Kurumlar Vergisi düzenlemeleri
sırasında, bu konunun da tartışılması bekleniyor.
GELİR VERGİSİ
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun ardından yenilenecek olan Gelir Vergisi Kanunu'nda
da oran indirimi temel değişikliklerden birisi olacak.
Gelir vergisinde ilk oran bilindiği gibi ücretliler için yüzde 15'den, diğer
mükellefler için de yüzde 20'den başlıyor.
Daha önce gelir vergisinde tek tarifenin uygulamaya konulacağını açıklayan Maliye
Bakanlığı, şimdi bu konuda sıkıntı yaşıyor.
Gelir vergisinde ilk oranın yüzde 15'in üstüne çıkarılmasına, ücretlilere ek
yük getireceği için sıcak bakılmıyor. Diğer mükelleflere uygulanan yüzde 20'lik
oranın yüzde 15'e indirilmesinin ise büyük bir vergi kaybına yol açacağı belirtiliyor.
Gelir İdaresi, çift tarife uygulamasının bu nedenle bir süre daha devam edebileceğine
işaret ediyor. Ancak, 2006 başında yüzde 20'lik oranda az da olsa bir indirim
düşünülüyor.
MALİYECİLERDEN DEĞERLENDİRME
Bu arada Maliye Bakanlığı'ndan bir üst düzey yetkili, 3 yıllık programda Gelir
ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yeni düzenleme yapılmasının taahhüt edildiğini
hatırlatarak, şu değerlendirmede bulundu:
''Bizim ihtiyaçlarımız, dünyadaki gelişmeler, AB mevzuatı ve yabancı sermayenin
ihtiyacına göre vergi kanunlarını yeniden ele alan bir çalışma yapıyoruz. Bu
çalışmada gelir ve kurumlar vergisi sistemi de tümüyle gözden geçiriliyor. Daha
sağlıklı, gelir odaklı ve AB'ye uyumu da sağlayacak bir taslak ortaya çıkacak.
Bu çalışma uyarınca 2006 başında gelir ve kurumlar vergisi oranlarında da bir
indirim olacak. Her iki vergide de bütçenin ve imkanların el verdiği ölçüde
bir indirim düşünülüyor. Ekonomik program ve faiz dışı fazla hedefi burada belirleyici
olacak. Bütçe gelirleri, hedefin üzerine çıktığında, tabi ki indirim imkanımız
da artacak.''
IMF İLE ÇALIŞILIYOR
Maliye Bakanlığı, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yapılacak değişiklikleri
IMF ile de görüşüyor.
3 haftadır Ankara'da bulunan IMF'nin teknik heyeti, Gelir İdaresi ve Vergi Konseyi
ile yeni düzenlemeleri ele alıyor. IMF'nin görüşmelerde, sık sık vergi indirimlerinin
bütçede yol açabileceği gelir kayıplarına dikkat çektiği belirtiliyor.
Heyetin hafta sonunda Türkiye'den ayrılması bekleniyor.