ŞEYHMUS ÇAKAN
1938'deki Dersim olaylarında ailesi öldürülen kız çocuklarının izine okul kayıtlarında rastlandı. Aile bilgilerinin yer aldığı belgeler, kızlarını arayanlar için büyük önem taşıyor.
MECLİS Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan Dersim Alt Komisyonu, bugüne kadar
gün ışığına çıkmamış sürpriz bir Dersim belgesine ulaştı. Milli Eğitim Bakanlığı'nın
TBMM'ye gönderdiği arşivlerde, Dersim olayları sırasında ailesi öldürülen kızların
toplanarak okutulduğu Elazığ Yatılı Bölge Kız Okulu'nun kayıtları ortaya çıktı.
Söz konusu kayıtlarda, kızların fotoğraflarının yanısıra baba adı, doğum yeri
ve tarih bilgileri yer alıyor.
Milli Eğitim arşivlerinden çıktı
1937-38 Dersim olayları sırasında aileleri öldürülen ya da ailelerinden alınarak
sürgün edilen Dersimli kızların akıbetiyle ilgili önemli bir belge daha gün
ışığına çıktı. Dersim'in kayıp kızlarının izi Genelkurmay arşivlerinde aranırken
sürpriz Milli Eğitim Bakanlığı arşivinden çıktı. Milli Eğitim Bakanlığı'nın
Meclis Dersim Alt Komisyonu'na gönderdiği arşivden, kayıp kızlarla ilgili okul
kayıt defteri bulundu. Dersim'in kayıp kızlarından Sultan Kulalp'in, kardeşlerini
bulmak için TBMM'ye yaptığı başvuru üzerine komisyonun taradığı arşivden çıkan
kayıt defteri, Dersim'in diğer kayıp kızları açısından da umut oldu.
Bir ailenin başvurusuyla öğrenildi
1931 yılında doğan Dersimli Sultan Kulalp, babasının Dersim olayları sırasında,
iki erkek kardeşinin ise aileden kalan mala el koymak için öldürüldüğünü anlatırken,
kendisini ise bir akrabasının eğitime kazandırmak için bölgede kız çocuklarını
toplayan Sıdıka Avar'a teslim ettiğini aktardı. 120 sahipsiz kız ile sınavsız
olarak Elazığ Yatılı Bölge Kız Okulu'na kaydedildiğini belirten Kulalp, okulu
bitirip Dersim'e döndüğünde ise iki kız kardeşinden bir daha haber alamadığını
ifade etti. Kulalp, Meclis'ten kayıp kız kardeşlerini bulabilmesi için yardım
istedi.
Okul kayıt defterindeki umut ışığı
Sultan Kulalp'in anlatımlarıyla Dersim'li kimsesiz kızların gönderildiği okuldan
haberdar olan Dersim Alt Komisyonu ise çalışmalarını bu alanda yoğunlaştırdı.
Milli Eğitim Bakanlığı'ndan o tarihlerde okullarla ilgili bilgi ve belge isteyen
Komisyon, yıllardır tozlu raflarda bekleyen okul kayıt defterine ulaştı. Sıdıka
Avar'ın yönettiği Elazığ Yatılı Bölge Kız Okulu'nun kayıtlarında çok sayıda
Dersim kökenli ve sınavsız alınan kız çocuğunu tespit eden Komisyon, aynı zamanda
Sultan'a ait olduğu düşünülen kayıtları da buldu.
SUBAYLARA EVLATLIK VERİLDİLER
OKUL kayıt defterinde, kızların fotoğraflarının yanısıra, baba adları, doğum
yerleri, tarihleri ve okula nasıl alındıklarına ilişkin bilgiler de yer alıyor.
Bu kayıtların hem kayıp kızları arayan aileler, hem de ailelerini arayan kayıp
kızlar için yol gösterici olabileceği belirtiliyor. Komisyonun yaptığı araştırmada,
Dersim'in kayıp kızlarının bir bölümünün ise olaylar sırasında operasyona katılan
subaylara evlatlık olarak verildiği orta çıkmıştı.